در حالی که رتبه ایران به لحاظ دسترسی آزادانه به اینترنت کماکان در مرتبه انتهایی جدول جهانی قرار دارد، تلاش‌ها برای اجرای فیلترینگ هوشمند کماکان ادامه دارد و مقامات رسمی از مراحل پیشرفت در این زمینه گزارش می‌دهند.
آ مقامات رسمی در ایران می‌گویند، هم اکنون فیلترینگ هوشمند مدتی است که بر روی شبکه اجتماعی اینستاگرام در حال اجراء است و نواقص فعلی با “تلاش شبانه روزی” عوامل فیلترینگ به زودی رفع خواهد شد.
در همین باره، محمد حسن انتظاری دبیر شورای عالی فضای مجازی، دیروز به خبرگزاری فارس گفته است: “پروژه فیلترینگ وزارت ارتباطات و پروژه فیلترینگ شورای عالی فضای مجازی با موفقیت در حال اجرا و زیربار هستند؛ البته پروژه وزارت ارتباطات ملاک فیلترینگ ملی خواهد بود. اما این دو پروژه دارای اهداف متفاوت هستند؛ پروژه فیلترینگ وزارت ارتباطات در سطح کلان اجرا می‌شود و پروژه فیلترینگ شورا در سطح سازمان‌های کوچک (مثلا ۱۰ هزار کاربری) کاربرد دارد. اما طرح فیلترینگی که به عنوان طرح ملی و در گت وی (دروازه اینترنت بین الملل) استفاده خواهد شد طرح وزارت ارتباطات است. تا جایی که مجریان طرح توضیح داده اند و اطلاع دارم تیم مجری به صورت شبانه روزی و با جدیت در حال کار روی پروژه است”.
او افزوده است: “هر طراحی سیستمی دوره آزمایشی دارد و ما نیز این مراحل را مکررا تجربه کرده ایم که باید برای حل این کاستی ها، به تیم مجری فرصت داده شود”.
حمید شهریاری،عضو شورای عالی فضای مجازی هم گفته است: “پروژه فیلترینگ هوشمند طرحی مناسب برای پالایش هدفمند محتوا در کشور است که توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اجرا شده است و وزارت ارتباطات توضیحاتی را درباره اجرای این پروژه به شورای عالی فضای مجازی ارائه کرده است”.
او می گوید: “هر پروژه در ابتدا با ضعف‌ها و نقص‌هایی همراه است که با تدریج با تکمیل پروژه نواقص اصلاح می‌شوند. هم اکنون مجموعه‌هایی که در حال پیاده‌سازی فیلترینگ هوشمند هستند با جدیت این کار را دنبال می‌کنند”.
محمود واعظی، وزیر ارتباطات نیز ادعا کرده که اجرای پروژه های فیلترینگ “خواست خانواده هاست” و می گوید: “یکی از مشکلات ما درباره شبکه‌های اینترنتی این است که این شبکه‌ها یکسان نیستد؛ برخی کاملا پاک هستند، مشکلی ندارند و در اختیار عموم قرار می‌گیرند. برخی دیگر کاملا مشکل‌دار هستند؛ مانند سایت‌های مستهجن و غیر اخلاقی که به هیچ وجه در دسترس نیستند و خانواده‌ها میخواهند که از دسترس خارج شوند. ولی ما با سایت‌هایی مواجه هستیم که در فرهنگ غربی وجود دارد که مطالب علمی و مختلف ارائه می‌دهند، اما ۱۰ یا ۱۵ درصد مطالب سایت با فرهنگ اسلامی و ایرانی ما در تضاد است. ما از ۸ ماه قبل فراخوانی به دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی ارسال کرده‌ایم که در نتیجه آن فیلترینگ هوشمند تولید خودمان در فاز یک انجام شد و این کار را آزمایش می‌کنیم. درواقع کار فیلترینگ هوشمند فیلتر کردن آن بخش بد کوچک سایت‌های مفید است”.
توضیحات مقامات رسمی از اجرای “موفقیت آمیز” فیلترینگ پس از آن صورت می گیرد که سایت های وابسته به گروه های موسوم به دلواپسان، از شکست این پروژه در خصوص فیلتر شبکه های اجتماعی ای نظیر اینستاگرام خبر دادند.
سایت رجانیوز که از فیلترینگ هوشمند ناراضی است، در این باره نوشته است: “فیلترینگ هوشمند، اسمی دهان‌پرکن که وزیر ارتباطات و وزیر ارشاد مرتب آن را به زبان می‌آورند؛ اما این سامانه دقیقاً چیست؟ مسئولین خود نیز نمی‌دانند، چون سامانه‌ای است که گویا قرار است تمامی مشکلات محتوائی اینترنت را بر دوش بکشد، و نرم‌افزارها و سایت‌های خارجی که محتوای نامناسب در آن فراوان است -چون مطابق قانون ایران فعالیت نمی‌کنند- را به طور هوشمند! اصلاح کرده و خوب و بد آن را از هم جدا کند!”
این سایت در ادامه ادعا کرده که این سامانه فیلترینگ بر روی شبکه اجتماعی اینستاگرام جواب نداده و افزوده است: “در واقع بخشی از ارتباطات اینستاگرام به صورت رمز نشده (http) بود که دولت با بسته شدن این صفحات -که در فیلترینگ فعلی نیز انجام می‌شده- مدعی شده بود که فیلترینگ هوشمند اجرائی شده و صفحات بد را از دسترس کاربران خارج کرده است. اما طی چند روز گذشته با تغییرات جدید در آن، کل ارتباطات اینستاگرام به صورت رمز شده (https) درآمده و بدین ترتیب همان کاربرد محدود فیلترینگ موسوم به هوشمند نیز از میان رفته است. در همین رابطه، صفحات مستهجن و معاند اینستاگرام به طور کامل رفع فیلتر شده و از این پس تمامی صفحات ضد انقلاب سایت های معاند و مستهجن در دسترس می‌باشد”.
رجانیوز در پایان چنین می نویسد: “سؤال این‌جاست که مسئولین دولتی کی از رو می‌روند و به اشتباه خود اذعان و با جلوگیری از فعالیت شبکه‌های اینترنتی بی‌حساب و کتاب، از قانون‌شکنی و نقض حریم خصوصی مردم در این شبکه‌ها جلوگیری به عمل می‌آورند؟ باید صبر کرد و دید”.
تازه ترین اخبار و گزارش ها از اجرای موفقیت آمیز فیلترینگ در ایران در حالیست که پلیس فتای سیستان و بلوچستان روز گذشته از بازداشت ۲۴۱ نفر در این استان به دلیل راه اندازی آنچه که پلیس سایت های “مستهجن” نامیده خبر داده است.
به نوشته فرارو،سیدمحمد حسینی‌پور رئیس پلیس فتای سیستان‌وبلوچستان گفته است: “پلیس فتای استان سیستان‌وبلوچستان در مدت ۱۸ روز توانست ۴۱ مجرم زن و ۲۰۰ مرد را که در فضای مجازی سایت‌های غیراخلاقی و تبهکارانه راه انداخته بودند، دستگیر کند. این عملیات درحالی رخ داد که پیش از این میانگین زمان وقوع جرم تا کشف آن ۴۱ روز بود و اکنون پلیس فتا زمان کشف جرایم را به ۱۸ روز رسانده است. تاکنون ۸۷۷ سایت مجرمانه شناسایی و عوامل آن بازداشت شدند. تمام سایت‌های استان سیستان‌وبلوچستان از طریق پلیس فتا ۲۴ ساعته رصد می‌شوند و اجازه نمی‌دهیم هیچ مجرمی مخل امنیت مردم باشد.”
رئیس پلیس فتای سیستان‌وبلوچستان در رابطه با هشدار به کاربران فضای مجازی و همچنین صاحبان کافی‌نت‌ها گفت: “به دلیل استفاده زیاد مردم از کافی‌نت‌ها از تمامی آنها خواسته شده مجهز به دوربین مداربسته باشند و مشخصات مراجعان‌شان را ثبت کنند”.
به نظر می رسد بازداشت این افراد، آنهم در این حجم با تلاش ها برای ناموفق نشان دادن پروژه دولتی فیلترینگ هوشمند بی ارتباط نباشد.
