در ادامه اخبار نهادهای رسمی مبنی بر اجرای فازهای جدید سامانه موسوم به “فیلترینگ هوشمند” در داخل کشور و در شرایطی که گفته می شود اختلال و کندی اینترنت در سال جدید با نصب آزمایشی این سامانه بی ارتباط نیست، از کار افتادن شبکه های اجتماعی وایبر و اینستاگرام هم بر مجموعه محدودیت ها اضافه شده است.
در همین باره، خبرگزاری ایسنا در گزارشی نوشته است: “طی روزهای پایانی هفته گذشته کاربران برخی شبکه‌های اجتماعی موبایل با کندی نسبی مواجه شدند اما این اختلالات در نرم‌افزاری مانند وایبر به نقطه اوج خود رسیده و در نهایت شرایط به گونه‌ای پیش رفت که بسیاری از کاربران این شبکه نه تنها در ارسال فایل‌های تصویری خود ناکام ماندند بلکه برای انتشار متن‌های خود نیز به سختی افتاده و در موارد متعدد پس از تلاشهای چند باره و با ساعتها وقفه موفق به انجام این کار شدند. البته کندی و اختلال شبکه‌های ارتباطی موبایل موضوع جدیدی نیست و از زمان آغاز به کار این شبکه‌ها و گسترش آنها در میان کاربران ایرانی، چندین بار این اختلالات مشاهده و رسانه‌ای شده است اما می‌توان گفت حجم این اختلالات و دایره فراگیری آنها به شدت تعطیلات هفته گذشته نبوده است. پیش از این از سوی مسوولان وزارت ارتباطات معمولا اینگونه اعلام می‌شد که این کندی‌ها برعهده خود شرکت ارائه کننده خدمات است و دولت در این موضوع نقشی نداشته است اما بررسی سایت رسمی وایبر نشان داد که طی روزهای گذشته این نرم‌افزار اختلالی نداشته است. تاکنون شرکت ارتباطات زیرساخت کشور به عنوان متولی دولتی بخش زیرساخت توضیحی در این زمینه ارائه نکرده است، اما در پیگیری بیشتر این موضوع از وزارت ارتباطات، محمدرضا فرنقی زاد - مدیرکل روابط عمومی این وزارتخانه – گفته است که در ارتباط با دسترسی مشترکان به شبکه‌های اجتماعی موبایل، وزارت ارتباطات هیچگونه تغییر و محدودیتی اعمال نکرده است”.
انصاف نیوز هم در گزارشی مشابه نوشته: “از مدتی پیش برخی از سرویس‌های VPN و نرم‌‌افزارهایی مانند وایبر با اختلالاتی مواجه شده و این اختلال همچنان ادامه دارد. هنوز علت این اختلال مشخص نشده است اما وزیر ارتباطات در روزهای ابتدایی سال اعلام کرده بود که اختلال احتمالی وایبر از داخل کشور نیست”.
این سایت به نقل از یکی از شرکت‌های اینترنت پرسرعت نیز اعلام کرده: “مدتی است که برخی از سرویس‌های VPN و نرم‌‌افزارهایی مانند وایبر با اختلالاتی مواجه شده‌اند که خارج از حیطه‌ی اختیارات این شرکت است. ما در حال پیگیری برای رفع این موارد هستیم”.
این اختلال در حالی به اوج خود رسیده که سایت “زومیت” از طریق مکاتبه‌ای که با پشتیبانی رسمی وایبر انجام داده، دریافته منشاء این اختلال در داخل ایران است.
این سایت به نقل از پشتیبانی شرکت وایبر نوشته: “به نظر می‌رسد که ویژگی‌ها و خدمات وایبر توسط سرویس دهنده اینترنت شما یا کشورتان بلاک شده است. ما به بررسی این موضوع ادامه خواهیم داد و هرگونه نتیجه‌ی جدید را در وب‌سایت پشتیبانی وایبر اطلاع‌رسانی خواهیم کرد. امیدواریم که این مشکل در منطقه‌ی شما حل شود و شما بتوانید در آینده‌ی نزدیک به استفاده‌ی دوباره از وایبر بپردازید. با احترام / تیم پشتیبانی وایبر”.
تکذیبیه شرکت وایبر در حالیست که محمود واعظی، وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی هفته گذشته ادعا کرده بود اختلال در شبکه وایبر و اینستاگرام منشاء داخلی ندارد و یک اختلال جهانی است.
او گفته بود: “من چنین موضوعی را شنیده و اخباری را در این باره در یک یا دو سایت مطالعه کردم اما آنچه می‌توان گفت آن که هیچ کندی روی وایبر ایجاد نشده و ما چنین قصدی نداریم. البته از نظر منافع اقتصادی اگر قرار باشد فعالیت‌های وایبر ادامه داشته باشد درآمدهای ما کم می‌شود اما با این حال ما از سوی ما کندی خاصی روی این شبکه ایجاد نشده است”.
او البته اختلال در اینستاگرام را بر عهده گرفته و دلیل آن را اجرای فیلترینگ هوشمند اعلام کرده است.با این وجود روز گذشته وحید صدوقی مدیر عامل شرکت ارتباطات سیار کماکان بر منشاء غیر داخلی این اختلال تاکید کرده و گفته است: “با توجه به این‌که این اختلالات برای مشترکان تمام اپراتورها و شرکت‌های ارائه‌کننده ADSL و وایمکس و غیره وجود دارد، به نظر می‌رسد یا از نظر زیرساختی در کشور مشکلی ایجاد شده یا در خود شرکت ارائه‌کننده سرویس اختلالی ایجاد شده است. اگر این نرم‌افزار تنها در یکی از اپراتورها دچار مشکل می‌شد این احتمال وجود داشت که اپراتور مقصر باشد، اما اکنون در کل کشور این اختلالات ایجاد شده و برهمین اساس می‌توان اعلام کرد که این موضوع به اپراتورها ارتباطی ندارد. براین اساس یا مشکل از سوی زیرساخت‌های کشور است و یا شرکت وایبر دچار مشکلی شده است، اما تا آنجایی که من می‌دانم بخشی از این مشکلات پس از جابه‌جایی مدیریت وایبر رخ داده است”.
او ادعا کرده است: “پس از سه سال، مدتی پیش مدیریت وایبر عوض شد و تیم مدیریتی قبلی به تلگرام رفتند که اکنون فکر می‌کنم این موضوع در اختلالات اخیر بی‌تاثیر نبوده است و شاید مشکل به وجود آمده از طرف خود وایبر بوده است”.
ادعای او در حالیست که همزمان با این اختلال، برخی از سایت های سیاسی و تحلیلی داخلی نیز گرفتار سانسور و فیلترینگ شده اند؛نوعی همزمانی با اجرای فاز جدید فیلترینگ هوشمند که چندان هم “هوشمند” به نظر نمی رسد.
