جنجال سخنان حسن روحانی خطاب به مخالفان آن‌قدر بالا گرفت که رییس‌جمهوری در جلسه هیات دولت مجبور به توضیح و تصحیح شد. استفاده از تعابیری مانند “بزدل سیاسی” و “به جهنم” انتقادهای بسیاری در میان اصولگرایان و منتقدان دولت و حتی اصلاح‌طلبان و حامیان دولت برانگیخته و اعتراضات و توصیه‌ها همچنان ادامه دارد. از جمله امام جمعه مشهد آن را خلاف قرآن دانسته و توضیح داده که اتفاقا ترسوها نسبت به مذاکره با آمریکا، به بهشت خواهند رفت.
اما روحانی به انتقادات این گونه پاسخ داد: “مخاطب من در جمله و کلمه‌ای که در وزارت امور خارجه بیان کردم، نقطه مقابل «شیردل» بود، نه منتقدین و مخالفین، بلکه کسانی بودند که صرفاً به دنبال تخریب و کارشکنی هستند و مدتی است که از اتاق فکر به اتاق عملیاتی وارد شده‌اند و بدانند که در برابر تخریب‌گران سکوت نمیکنیم.”
رییس دولت در یک عقب‌نشینی ملایم، پذیرفت که “همیشه باید بهترین واژه ها را برگزینیم و واژه‌هایمان باید بازدارنده باشد. بر این باور هستیم حتی در برابر تخریب‌کنندگان هم باید از واژه‌های احسن استفاده کرده و بهترین قالب‌ها را برگزینیم.” اما در عین حال به “افرادی که بخواهند در مسیر توسعه کشور معضلی بیافرینند” پیام داد که مقابل آنها سکوت نخواهد کرد.
او در عین حال توضیح داد که در برابر تخریب باید از جملاتی متناسب با آن تخریب استفاده کرد. همچنین عنوان کرد که “گروه و اقلیتی وجود دارند که نه منتقد و نه مخالف دولت هستند و طی ۹ الی ۱۰ ماه گذشته، مشغول کارشکنی و اتهامات ناروا و دروغ‌پراکنی هستند که البته دولت در مقابل آنها هم صبر و تحمل کرده و باز هم این کار را ادامه خواهد داد.”
روحانی با اشاره به “هیاهو و سر و صدا”ی به وجود آمده پس از سخنانش در همایش روسای نمایندگی‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور، خطاب به “دوستان و اعضای دولت” گفت: “بعضی اوقات باید شرایطی پیش بیاید تا همه هر چه در دل دارند بیرون بریزند و در چنین شرایطی می‌توان رسانه‌ها، یاران ضعیف و قوی، موافقین و مخالفین واقعی را بهتر شناخت.”
احتمالا می‌توان از این بخش سخنان او، دلخوری نسبت به انتقادهای مطرح شده از سوی جریانات همسو و مدافع را برداشت کرد.
رییس قوه مجریه در بخش دیگری از صحبت‌هایش بار دیگر به طور مبسوط توضیح داد که دولت از نقد و منتقدان استقبال می‌کند، حتی “رقبای سیاسی که بعضاً انتقادشان به شکلی است که ممکن است تحمل آن سخت باشد” و اینکه “همه مردم اعم از زن و مرد، روستایی و شهری باید نقد کند و دولت حتی از انتقادات تند هم استقبال می‌کند.”
شما که یک حقوقدان هستید…
پس از طرح انتقاد شمار بسیاری از چهره‌های اصولگرا، از نظامیان گرفته تا اعضای جبهه پایداری، اعتراضات در روز چهارشنبه هم ادامه پیدا کرد. روزنامه کیهان هم بار دیگر تیتر یک خود را به این موضوع اختصاص داد و نوشت که حتی حامیان روحانی هم منتقد او شده‌اند: “منتقدان دولت یازدهم با برخوردهای رئیس جمهور چندان ناآشنا نیستند. روحانی یک روز آنها را بی‌سواد خواند و روز دیگر از قید شناسنامه‌دار بودن برای حق انتقاد به دولت گفت. این مواضع اگرچه با واکنش‌هایی از سوی منتقدان دولت روبرو شد اما اظهارات دو روز پیش رئیس جمهور از جنس دیگری بود و این بار نه تنها صدای منتقدان که صدای هواداران وی را نیز درآورد.”
حسین شریعتمداری هم در سرمقاله این روزنامه به مرور انتقادات روحانی از احمدی‌نژاد پرداخت و اظهارات اخیر روحانی را “موهن” دانست. نماینده رهبرجمهوری اسلامی در کیهان، در بخشی از یادداشتش واکنش بسیار تندی به وبسایت “عصر ایران” نشان داد: “یکی از سایت‌های این طیف تا آنجا پیش رفت که منتقدان دولت را به «زنان بدکاره»! تشبیه کرد و آقای روحانی را به «انسان درستکار» که فحاشی وی به زن بدکاره! نه فقط «این زن بی‌عفت را نمی‌آزارد بلکه برعکس از این که می‌تواند در میدان بی‌حیایی با او درافتد خوشحال هم می‌شود»! این عده که بسیار اندک و کم‌شمار نیز هستند، کمترین ارزشی برای پرداختن ندارند آنها برده پول و پله هستند و به قول بروبچه‌های تهران «آب دهان روی پیاده‌رو را به هوای سکه ۲ ریالی برمی‌دارند»! ولی باید برای آقای روحانی عمیقا متأسف بود که به اینگونه افراد اجازه می‌دهند خود را طرفدار ایشان معرفی کنند!”
عباس سلیمی نمین هم برای خبرگزاری امنیتی تسنیم یادداشتی نوشت و چنین گمانه‌زنی کرد: “برخی خواسته‌اند در آستانه سفر ریاست محترم جمهوری به نیویورک این پیام را منتقل سازند که آنها می‌توانند با یک صدا در تهران مواجه باشند و چنین آمادگی و توانایی برای فرستادن صاحبان زمزمه‌های متفاوت به جهنم (و به عبارت ادیبانه‌تر خاموش‌سازی و به حاشیه راندن آنان) وجود دارد.” او دولت را دعوت به “مطالعه در احولات گذشتگان” کرده تا مانع تکرار تاریخ شود.
اما آیت‌الله علم‌الهدی، امام جمعه مشهد از زاویه دیگری به سخنان روحانی ورود کرد و آن را “خلاف قرآن” دانست. او با طرح سوره‌ای از قرآن که می‌گوید “کسانی که ترس از خداوند دارند بهشت جایگاهشان هست و نباید به جهنم بروند” استدلال کرد: “اینکه ما منافع یک ملت، حقوق یک ملت و سرنوشت اسلام را ببریم روی میز بگذاریم و با سرسخت‌ترین دشمنان خدا بخواهیم مذاکره کنیم، خوب ترس دارد، این وحشت دارد کسی که در موضع تقوی است از این اتفاق می‌ترسد، ایشان می فرمایند اینها ترسویند، بله واقعا ترسویند، بنده هم یکی از همون ترسوها هستم، اما ترسویی هستم که قرآن می گوید این ترسوها به بهشت می روند آقای رییس جمهور می‌گویند این ترسوها بروند به جهنم، خوب این خلاف حرف قرآن است.”
الیاس نادران، نماینده تهران هم نامه‌ای به حسن روحانی نوشت و ضمن ارائه توضیحاتی درباره “ پرونده رانت ۶۵۰ میلیون یورویی” نوشت: “اگر فکر می‌کنید که با این توپ و تشرها و اتهام زنی‌ها به عدالتخواهان می توانید آنها را از میدان مبارزه با فساد برانید، سخت در اشتباه هستید. آن مرد که کابینه را خط قرمز خود می‌دانست و آن دیگری که منتقدان را متهم به بحران‌سازی‌های ۹ روزه می‌کرد و آن بزرگواری که مخالفان خود را دشمن پیامبر می دانست، از این روش‌ها و تهدیدها سودی نکردند، شما هم سودی نخواهید کرد.”
او عنوان کرد: “شما که یک «حقوقدان» هستید باید بهتر از سرهنگ‌ها بدانید که این اظهارات و این توهین ها چه بار حقوقی خواهد داشت و کیفر چنین اتهامات و توهین‌هایی برای یک شهروند قانونی کشور چیست.”
سید مهدی طباطبایی، روحانی برنامه‌های اخلاقی تلویزیون هم نامه اعتراض‌آمیز دیگری نوشت و سخنان روحانی را “حیرت‌آور و سنگین” توصیف کرد. او ضمن توصیه روحانی به دقت در نوشتار و پرهیز از عصبانیت در گفتار، عنوان کرد: “وقتی رهبر معظم انقلاب از شما و دولت‌تان حمایت می‌کند و ملت مسلمان و پاکدامن نیز بر همین اساس از شما حمایت می‌کنند، انتظار می‌رود حرف‌های ناهنجار از شما شنیده نشود، چون موجب تکدر خاطر می‌شود.”
علی مطهری، نماینده اصولگرا اما مدافع دولت در مجلس هم توصیه‌هایی برای حسن روحانی داشت. او با تاکید بر اینکه “گاهی بهترین پاسخ سکوت است” مدعی شد: “در حال حاضر تاکتیک برخی از منتقدان این است که حرفی را مطرح کرده و رییس جمهور را عصبانی کنند، سپس ایشان هم در مقابل، واکنش تندی نشان دهد و بعد دوباره آنها پاسخ دهند و همین سیر ادامه یابد.”
او در عین حال جملات روحانی را زنده کننده خاطره محمود احمدی‌نژاد دانست.
دفاعیات دولتی‌ها
اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری بالاترین مقام دولتی بود که در روز سه‌شنبه درباره سخنان روحانی توضیح داد و گفت: “منتقدان بر چشم دولت جا دارند اما کسانی که تلاش می‌کنند چوب لای چرخ دولت بگذارند موفق نخواهند شد به اهداف خود برسند.” حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی روحانی هم مدعی شد که “رئیس‌جمهور عصبانی نبود، ولی صریح بود.”
معاون سیاسی دفتر رییس‌جمهوری هم در توییتر به دفاع از رییس دولت پرداخت و نوشت: “سخنان ایشان زیرکانه بود وهرکسی ازظن خود شد یارآن. التهابات به زودی فروخواهدنشست اما درایت رییس جمهوری می ماند که درسخنان ایشان نقش بسته بود.”
حمید ابوطالبی یک بار دیگر هم تاکید کرد که “سروصداها که خوابید مشخص می‌شود، دیپلماسی به واقع هنر دکترروحانی است.”
صفحه ایسنتاگرام منتسب به حسن روحانی هم با انتشار شعری به انتقادات واکنش نشان داد: “شبانی با پدر گفت ای خردمند / مرا تعلیم ده پیرانه یک پند / بگفتا “نیک‌مردی” کن نه چندان / که گردد چیره گرگ تیزدندان”.
