حجت‌الاسلام مرتضی آقا تهرانی، نماینده مجلس، دیروز خبر داد که لایحه ای جدید برای نظارت بر صدا و سیما تهیه شده است. او گفت: “کمیسیون فرهنگی در مجلس بسیار فعال است و یکی از کارهای مهم این کمیسیون تصویب قانون صدا و سیماست که بررسی و تصویب آن در کمیسیون تخصصی به اتمام رسیده است. این لایحه باید به هیات رئیسه ارائه شود و سپس در صحن علنی مطرح می شود و امیدواریم این کار تا پایان سال جاری به سرانجام برسد.”
همزمان اخباری از لیست احتمالی کسانی که از سوی سیدعلی خامنه ای، برای ریاست صدا و سیما در نظر گرفته شده اند، منتشر شده است. منابع خبری از قول “یک منبع آگاه که در جریان انتخاب رییس آینده صدا وسیما قرار دارد” نوشته بودند: “آقایان دکتر غلامعلی حدادعادل، دکتر محمد حسینی(وزیر ارشاد دولت احمدی نژاد) محمد حسین صفار هرندی، دکتر محمد سرافراز(معاون برون مرزی صدا وسیما) دکتر علی دارابی(قائم مقام فعلی سازمان) و دکتر سید رمضان شجاعی کیاسری نماینده فعلی مجلس ۶ گزینه نهایی برای ریاست سازمان صدا وسیما هستند.”
بر اساس این اخبار “ قرار است که این ۶ نفر در چند هفته آینده برنامه هایشان را برای اداره صدا وسیما ارائه کنند و در آبان ماه ریاست جدید سازمان صدا وسیما از بین آنها انتخاب می شود.” گرچه این خبر تکذیب شد اما بخشی از گفتگوهای پنهان پشت صحنه درباره آینده صدا و سیمای حکومتی ایران را نمایان کرد. برخی رسانه های راستگرا، با انتشار این خبر، کنایه ای هم به رمضان شجاعی، نماینده ساری در مجلس زده بودند: “یک نماینده خودش را نامزد ریاست صداوسیما کرد.”
در حالی که گفته می شود به زودی رئیس صدا و سیمای جمهوری اسلامی تغییر خواهد کرد، انتقاد از عملکرد تلویزیون دولتی ایران بیشتر شده است. ناطق نوری چند روز پیش در سخنرانی خود که قرار بود بطور مستقیم از تلویزیون پخش شود، کنایه زده بود: “ما وقتی به خانه می رسیم، هنوز صحبت های ما در حال پخش شدن است!” سایت انتخاب، که از رسانه های نزدیک به هاشمی رفسنجانی محسوب میشود، با انتشار این خبر نوشته بود: “نکته ی جالب آنکه سخنانی ناطق که از شبکه دوم سیما و با زیر نویس «پخش زنده» پخش می شد ، پس از این کنایه ی ناطق نوری ، کلمه ی مذکور را حذف کرد و تنها نوشت: سخنرانی حجت الاسلام ناطق در حرم امام”.
روزنامه اعتماد در یادداشتی با عنوان “با پخش آهسته سخنان ناطق در خدمت شما هستیم!” دراینباره نوشت: “صدا و سیما در سال‌های اخیر، سخنرانی‌های مقام‌هایی مانند ناطقنوری که معترض هستند را با تاخیر پخش می‌کند تا بتواند مطالبی از جمله حرف‌های دیروز ناطق نوری را سانسور کند اما گویا کنایه آشکار ناطق همراه با دیگر حرف‌هایش هم مانند بسیاری از صحنه‌ها و جمله‌هایی که گاهی از صدا و سیما پخش میشود از زیر دست مسوولان سانسور صدا وسیما در رفت و آنها در «پخش آهسته» سخنان ناطقنوری از حرم ناکام ماندند!” این روزنامه اضافه کرده بود: “البته شاید اگر اینترنت و دیگر وسایل ارتباط جمعی نبودند تا مردم را لحظه به لحظه در معرض اخبار جدید قرار ندهند، به مانند دهه ۶۰ که برنامه‌های باتاخیر دو ساعته پخش می‌شد و عنوان «پخش زنده» را هم داشت، خیلی به کسی برنمی‌خورد که صدا و سیما سخنان ناطق نوری را با تاخیر پخش کند و در تصویر عبارت پخش زنده را درج کنند اما حداقل دو دهه از آن زمان گذشته و ناطقنوری هم دیگر آدم دو دهه پیش نیست.”
در هفته های گذشته، علل دیگری هم برای افزایش انتقاد از صدا و سیماوجود داشته است. چند روز پیش بخش خبری ساعت ۲۱ شبکه یک سیما، در خبری کذب اعلام کرد هیات مذاکره کننده هسته ای ایران خواستار توقف مذاکرات در شب های قدر شده است. این خبر بلافاصله توسط هیات مذاکره کننده ایران تکذیب شد. یکی از اعضای تیم مذاکرات گفته بود: “تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در لیالی پربرکت قدر نیز با جدیت تمام و عزمی راسخ و به منظور یافتن راه حلی پایدار برای موضوع هسته ای مسوولیت خطیر خود را دنبال می کند.” او در عین حال خبر داد که “مراسم گرامیداشت و احیای شب های قدر” نیز به “نحو مقتضی” برگذار خواهد شد.
انتشار خبر کذب تلویزیون، انتقادات شدیدی را به دنبال داشت. برای نمونه عوض حیدرپور نماینده مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در گفتگو با خبرگزاری رسمی مجلس، نسبت به انتشار اخبار کذب ابراز تاسف کرده و گفته بود: “انتشار خبرهای کذب به ضرر منافع ایران است و باید با عامل انتشار خبر کذب در رسانه ملی برخورد شود.” او افزوده بود: “مسئولین رسانه های خبری و صدا و سیما باید منافع و موضع کلی نظام را لحاظ کنند و از انتشار خبرهای ضد و نقیض که صحت و سقم آنها تایید نشده، پرهیز کنند. انتشار خبرهای کذب می تواند به منافع ملی ایران ضربه وارد کند.”
سایت انتخاب نیز در یادداشتی با عنوان “خبر کذب صداوسیما علیه مذاکرات هسته ای!” به رویه تلویزیون اعتراض کرده و نوشته بود: “ظاهراً صداوسیما به جای هدف گذاری در مسیر پیشبرد اهداف نظام و انسجام ملی در راه مذاکرات هسته ای سعی دارد برخی نگرش های جناحی در حوزه سیاسی دنبال کند. تحلیلگران معتقدند، مخالفت و سنگ اندازی در مسیر مذاکرات برخلاف مشی رهبری و نظام در راستای اتحاد و انسجام ملی است که صداوسیما با نگاه جناحی و برای تخریب دولت هدف های دیگری دنبال می کند.”
چند روز پیش هم روزنامه ایران از نحوه برگزاری برنامه “صرفا جهت اطلاع” که در شبکه دوم سیما تهیه می شود، انتقاد کرده بود. این روزنامه در نوشته ای با عنوان “صرفاً یک افتضاح!” آورده بود: “تهیه‌کنندگان این برنامه البته سعی کردند برای وزیر ارشاد هم «آش اهانت و تمسخر بپزند» چون از دست «جنتی» برای این که با خبرنگار صدا و سیما مصاحبه نکرد عصبانی بودند. ماجرا از این قرار بود که هفته گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در همایش «ما دل آرامیم» ازحاشیه سازی ها انتقاد کرده و خواسته بود بعضی از رسانه‌های حاشیه‌پرداز و برخی نماینده‌ها به موضوع‌های مهم‌تر کشور مانند بیکاری، تورم، آمار تکان دهنده طلاق و… توجه کنند. خبرنگار صدا و سیما در حاشیه مراسم به سراغ جنتی رفته و از وی سؤال می‌کند. جنتی هم می‌پرسد: «وقتی مصاحبه را پخش نمی‌کنید چرا مصاحبه می‌کنید؟» اما تهیه کنندگان این برنامه هم متوجه منظور وزیر نشده و پاسخ تمسخر آمیز دادند. خوب است کارشناسان خبری صدا و سیما که شمارشان اندک هم نیست سازندگان این گونه برنامه های به ظاهر خبری اما درواقع شوهای کمدی را توجیه کنند که هم تفاوت برنامه های خبری با تمسخر و توهین را دریابند و هم به تأثیرات این گونه ادا و اطوارها بر بی اعتباری رسانه واقف شوند.”
سایت راستگرای مشرق، در گزارشی از این برنامه، سخنان کامران نجف زاده، مجری برنامه جهت اطلاع را “دفاع جالب” دانسته و نوشته بود: “کامران نجف زاده صرفا جهت اطلاع این هفته را اینگونه روایت کرد: وزیر ارشاد دل آراممون در همایش دلارام ها گفت: برخی ها همه نگرانیشون اینه که چرا خانمی در خیابان ساپورت پوشیده.جناب جنتی اون کسی که عکس ساپورت پوش ها را آورد مجلس جناب آقای مطهری بودند که انقدر اوضاع شیر تو شیر شده که صدای ایشون هم در آمده. در ادامه عصبانیت آقای جنتی هست که به خبرنگار صداوسیما بالحن تندی اعتراض می کنه که شما پخش نمی کنی چرا ضبط می کنی؟ مجری: خوبه که شما دل آرامید حالا”.
انتقاد از رویکرد صدا و سیما به دولت روحانی، تنها به دلیل نحوه مواجهه با مسائل فرهنگی نیست. اواخر خرداد گذشته، محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت در برنامه تلویزیونی شناسنامه شرکت کرد و در بخشی از سخنان خود، گفت: “دولت در هیات وزیران از ریاست سازمان صدا و سیما دعوت می‌کند تا ایشان هم در جلسات حضور داشته باشند. همانطور که ممکن است ما گاهی از بعضی از وزارتخانه‌ها انتظارات بیشتری داشته باشیم، از صدا و سیما هم گاهی انتظارات بیشتری داریم. مثلاً در مورد بحث سبد کالا آقای روحانی ناراحت شد.” او اضافه کرد: “دولت برای بیان صحبت‌هایش شبکه‌ای در اختیار ندارد اما باید قبول کنیم دولت نیاز به زبان و شبکه‌ای مختص به خودش را دارد. اما در هر صورت همه اینها در رسانه ملی تجمیع شده و رسانه ملی باید در پاره‌ای موارد به انتظارات دولت هم توجه کند.”
