برای نخستین بار در دو سال گذشته، تقاضای دو چهره سیاسی برای آزادی میرحسین موسوی و دیگر زندانیان سیاسی، به روزنامه‌های سراسری تهران راه پیدا کرد. علی مطهری، نماینده تهران در گفت‌وگو با “اعتماد” عنوان کرده که اگر موسوی، کروبی و یا نبوی و تاج زاده “بیرون” باشند، مشکلی برای کشور به وجود نمی‌آید. از سوی دیگر عیسی کلانتری از اولین و طولانی عمر ترین وزیران جمهوری اسلامی به “قانون” گفته که موسوی اشتباه خاص و محسوسی نکرده و تا افرادی که به دلیل ابراز عقیده به زندان رفته‌اند آزاد نشوند، مشارکت در انتخابات آینده ریاست‌جمهوری مطلوب نخواهد بود.
تابستان 89، وزارت ارشاد در نامه‌ای خطاب به مدیران رسانه‌ها، درج اخبار، تصاویر و سخنان میرحسین موسوی، مهدی کروبی و سید محمد خاتمی را ممنوع اعلام کرد. به مرور زمان این ممنوعیت در مورد خاتمی رنگ باخت و جسته گریخته اخباری از او در مطبوعات به چاپ می‌رسید که در مواردی شامل عکس و تیتر یک هم می‌شد. اما عبور از خط قرمز درج خبر و سخنی از موسوی و کروبی همچنان پررنگ است تا جایی که خبر چند خطی انتقال موسوی به بیمارستان، با این که در وبسایت اصولگرای بازتاب منتشر شده بود، جز در یک روزنامه اصلاح‌طلب جایی پیدا نکرد. اما روز شنبه 27 آبان ماه، برای نخستین بار دو روزنامه اصلاح‌طلب از درخواست آزادی برای موسوی و دیگر زندانیان سیاسی نوشته‌اند.
علی مطهری که در این روز در دو روزنامه آرمان و اعتماد سهم پررنگی داشت، در ضمیمه هفتگی اعتماد، مثل همیشه حرف‌های تند و تیزی بر زبان آورد، از مدارای نظام با احمدی‌نژاد گفت و از ریاست‌جمهوری هاشمی رفسنجانی استقبال کرد، اما وقتی نوبت به یادآوری اتفاقات انتخابات 88 رسید، تاکید کرد: “اگر قرار است محاکمه بشوند باید این کار صورت بگیرد و هر مجازاتی بر اساس محاکمه باشد. زیاد قانع‌کننده نیست که ما مجازاتی را بدون محاکمه اعمال کنیم. این توجیهاتی هم که برخی میگویند دلیل حصر آنها به خاطر آسیب نرسیدن به آنهاست از نظر حقوقی قابل قبول نیست و صرفا یک توجیه است.”
او از باز شدن فضای سیاسی در آستانه انتخابات استقبال می‌کند اما هشدار می‌دهد که نباید اقدامی معطوف به انتخابات باشد، چون “این اصلا خوب نیست و مردم هم متوجه می‌شوند که هدف چیست.” مطهری می‌گوید: “اگر یک مقدار فضای اظهارنظر بازتر شود (البته نشانه‌های آن هم با برگزاری برنامه‌های مناظره در صدا و سیما دیده می‌شود) به نظرم می‌تواند به جلب اعتماد مردم و مشارکت بیشتر کمک کند. تجدید نظر در نوع برخورد با متهمان بحران سال 88 می‌تواند مفید باشد. البته به نظرم این یک مساله کلی است و ربطی به انتخابات آینده ندارد. خب خیلی از این رفتارها در بحران 88 به نظرم ضرورت نداشته و اصلا خوب نبوده است. نمی‌شود به صرف اینکه بعضی از این افراد در جلسات یک کاندیدایی شرکت کرده و یا حتی حرفی هم زده باشند که شنود شده است آنها را متهم کرد. خیلی از این افراد بازداشت‌شان قبل از تاریخ 22 خرداد بوده است و عملا نقشی در آشوب‌ها نداشته‌اند. این رفتارها قابل قبول نیست و به‌راحتی هم پذیرفته نمی‌شود که این افراد در فکر ایجاد یک انقلاب مخملی بوده‌اند. باید در برخورد با اینها تجدید نظر شود.”
نماینده دو دوره مجلس از حوزه انتخابیه تهران اضافه می‌کند که “من قبول دارم که مثلا آقای تاج‌زاده و نبوی اظهارات تندی دارند ولی اگر اینها بیرون باشند و حرف‌هایشان را بزنند مشکلی برای کشور به وجود نمی‌آید. حتی درباره آقایان موسوی و کروبی هم همین نظر را دارم.”
او همچنین درباره شایعاتی مربوط به حضور دوباره هاشمی رفسنجانی در انتخابات ریاست جمهوری ابراز عقیده کرده است: “معتقدم که با توجه به وضع کشور که اکنون در حوزه اقتصاد، فرهنگ و سیاست خارجی دچار مشکل هستیم حضور ایشان در یک دوره چهار ساله می‌تواند راهگشا باشد. اگر آقای هاشمی بیاید و مردم هم به ایشان رای بدهند این حضور کمک می‌کند که ما زودتر از بحران خارج بشویم. چون شخص دیگری مانند آقای هاشمی نمی‌تواند نیروها و گروه‌های مختلف سیاسی را با نگرش‌ها و سلیقه‌های مختلف دور هم جمع کند. ایشان بیاید تا کشور سروسامان پیدا کند و بعد برای چهار سال بعدی کشور را به یک نفر دیگر بسپارند.”
کلانتری: نمی‌شود همه را زندانی کرد
روزنامه قانون، عکس صفحه نخست خود را به عیسی کلانتری اختصاص داده اما ریسک نکرده و سخنان او درباره موسوی، احمدی‌نژاد و زندانیان سیاسی را فقط در نسخه آنلاین منتشر کرده است. روزنامه‌نگاری هم که با کلانتری، دولتمردی با نزدیک به 15 سال سابقه وزارت و معاونت و مدیریت گفت‌وگو کرده از لحن صریح او شگفت‌زده شده و می‌نویسد: “او هم مانند دیگر اطرافیان هاشمی، شجاعانه و مردمی سخن می‌گوید. آنقدر که ستایش برانگیز است. من اصلا گمان نمی‌کردم که او چنین باشد ولی شاید بازی روزگار است که کلانتری محافظه کار را به چهره‌ای اصلاح طلب تبدیل کرده است.” او که خود را منتقد تندروی‌های اصلاح‌طلبان و اصولگرایان می‌داند و بار دیگر بر گفته‌اش خطاب به خاتمی پافشاری می‌کند: “من دوم خردادی نیستم، من ۲۲ بهمنی هستم و برایم تداوم انقلاب اسلامی مهم است. هر چیزی که برای بقای انقلاب اسلامی صحیح باشد من از آن حمایت می‌‌کنم.”
مصاحبه از یادآوری صحبت جنجالی کلانتری در 29 اردیبهشت سال 88 آغاز می‌شود که گفته بود اگر مهندس موسوی رئیس‌جمهور نشود باید از ایران رفت. کلانتری می‌گوید که حالا بعد از چهار سال، “غیر از هدر دادن منابع کشور و بدهکار کردن کشور و شکافی که بین ملت انداخته شد و هنوز هم ترمیم نشده است، اتفاق دیگری نیفتاده است.”
او تاکید می‌کند که به دلیل تایید شدن نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری، “به اجبار” احمدی‌نژاد را به عنوان رییس‌جمهور پذیرفته است.
او منتقد میرحسین موسوی هم هست که چرا بعد از انتخابات “برخلاف قانون اساسی” رفتار کرد اما این نکته را هم یادآور می‌شود که “ اگر شورای نگهبان درست عمل می‌کرد خیلی از این مسائل در سال ۸۸ جمع می‌شد. البته این اتفاقات نشان داد قانون اساسی ما با اینکه مورد قبول همه است، دارای ضعف‌هایی است.”
وزیر پیشین کشاورزی معتقد است که مهندس موسوی بعد از انتخابات اشتباه خاص و محسوسی نکرد و این اشتباهات از طرف دوستانش بود: “من در زمان نخست‌وزیری ایشان معاون و یا وزیر بودم و ایشان را از نزدیک می‌شناسم. منتها اطرافیان اشتباهاتی را انجام می‌دهند که به حساب ایشان گذاشته می‌شود. تا زمانی که ضعف‌های قانون اساسی ما برطرف نشده، باید همان را قبول کنیم. نمی‌توانیم یک ماده را قبول کنیم و ماده دیگر را نه. منتها مقام رهبری و شورای نگهبان باید این قانون را بررسی کنند چون از آخرین اصلاح قانون اساسی ۲۲، ۲۳ سال گذشته و حتما نیازمند اصلاح است.”
او از تعطیل شدن برخی ظرفیت‌های قانون اساسی هم انتقاد می‌کند: “شما اگر الان بر مبنای قانون اساسی رفتار کنید ممکن است به مشکل بر بخورید چون بندهایی در آن است که بر اساس آن یکسری آزادی‌های مشروع داده شده است ولی الان این آزادی‌ها مورد قبول نیست. بنده به عنوان یک شهروند این حق را دارم که اعتراض کنم؛ چرا اصل ۱۲۹ قانون اساسی در مورد روستاییان انجام نمی‌شود؟ ممکن است بنده اعتراض کنم و دستگاه‌های امنیتی با من برخورد کنند که این خلاف قانون اساسی است یا در شرایطی که قانون اساسی اجازه می‌دهد طبق ضوابط و مشخصاتی که در قانون گفته شده مردم تظاهرات کنند نمی‌توانند این حق قانونی را به دلایل واهی نادیده بگیرند. نادیده گرفتن حقوق شهروندان، کار حکومت‌های ضعیف است ما که مدعی هستیم حکومتمان مردمی است، اگر طبق قانون عمل کنیم با همین قوانین موجود نباید مشکلی پیش بیاید اما افرادی هستند که تفسیر به رای می‌کنند و کار را با مشکل مواجه می‌کنند.”
او وقتی به تحلیل شرایط چگونگی برگزاری انتخاباتی با حضور پرشمار مردم می‌پردازد، شرط آزادی زندانیان سیاسی را هم مطرح می‌کند: “چرا نباید شرایطی را به وجود بیاوریم که ۵۰ میلیون نفر در انتخابات شرکت واقعی داشته باشند؟ افرادی که صرفا به دلیل بیان عقایدشان به زندان رفته‌اند باید آزاد شوند. با یک اتهام کلی هم نمی‌توان همه را زندانی کرد. نمی‌شود گفت کسی که نظرش را در هر موردی بیان می‌کند بر ضد امنیت ملی تلاش کرده است… اگر یک وحدت ملی به وجود نیاید به احتمال زیاد تعداد شرکت‌کنندگان کم خواهد بود.”
بیان خاطره حضور در مراسم فوت هاله سحابی و اشاره به قصد “دوستان امنیتی” برای تندروی و “دوستان قضایی” که معتقد بودند “خانواده سحابی حقی نسبت به جنازه ندارند” از دیگر بخش‌های این گفت‌وگوست.
