کریم سجاد پور
آیت الله خامنه ای هیچگاه اهل قمار نبوده است. از زمانی که در سال 1989 «رهبر انقلاب» شد، همواره سعی کرده است وضع موجود را با پرهیز از تصمیمات مهم حفظ کند. ولی با تشدید فشارهای سیاسی و اقتصادی، از جمله تحریم بانک مرکزی ایران و تحریم نفتی اتحادیه اروپا علیه ایران، خامنه ای ظاهرا در دو راهی قرار گرفته است: سازش هسته ای یا سلاح هسته ای. هر کدام از آنها برای او خطرناک خواهد بود و هردو برای ایران تعیین کننده.
نفرت خامنه ای از سازش شناخته شده است. او مدت هاست که معتقد است هدف واشنگتن در تهران نه تغییر رفتار بلکه تغییر رژیم است. او گفته است که : «اگر ضعف نشان دهید، انعطاف نشان دهید و عقب نشینی کنید، نیروهای اسکتباری تهدید های خود را جدی تر می کنند.» خامنه ای معتقد است همانطور که پروستورایکا در شوروی باعث سقوط آن کشور شد، هر گونه سازش در زمینه ایده آل های انقلابی باعث متزلزل شدن پایه های انقلاب اسلامی می شود.
تاریخ معاصر این نظر را درتمام دنیا تائید می کند. در نظر خامنه ای، کوتاه آمدن معمر قذافی از برنامه هسته ای او بود که باعث شد نیروهای ناتو بتوانند در این کشور دخالت کنند و آن رژیم را سرنگون کنند. برعکس، آزمایش هسته ای پاکستان در سال 1998، باعث شد این کشور بتواند در برابر تحریم ها و فشار های خارجی مقاومت کند.
هرچند ممکن است خامنه ای از سازش پرهیز کند ولی راه رسیدن او به بمب هسته ای هم راه دشواری است. علائم آشکار نظامی شدن برنامه هسته ای ایران، مانند اخراج بازرسان هسته ای یا غنی سازی اورانیوم در حد غلظت مورد نیاز سلاح هسته ای، ممکن است به اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل بیانجامد. مگر اینکه خامنه ای به دنبال تشویق حمله نظامی به ایران باشد - برای جلب اعتبار داخلی، که چندان محتمل نیست – در غیر این صورت او به رویکردی تدریجی و مرحله ای روی خواهد آورد. این راه به رژیم ایران حداقل دو سال وقت می دهد تا بمب هسته ای را تولید کند.
ولی زمان ممکن است چندان به نفع خامنه ای نباشد. او باید محاسبه کند آیا رژیم وی فشار های اقتصادی را دوام خواهد آورد تا به سلاح هسته ای دست یابد.
راه رسیدن به سلاح هسته ای از سوی دیگر مسیر آسانی نیست. خامنه ای باید در نظر بگیرد که سازمان های اطلاعاتی خارجی احتمالا در تاسیسات هسته ای این کشور نفوذ دارند و موانع و مشکلاتی را بر سر راه آن فراهم خواهند آورد - ویروس “اتفاقی” استاکس نت و قتل کارشناسان هسته ای ایران برخی از نمونه های آن است - که ساعت هسته ای ایران را به عقب کشاند.
آیا این فشار ها برای راضی کردن خامنه ای به سازش کافی است؟
موارد معدوی که ایران به سازشی عمده دست زده است - مانند قبول قطعنامه پایان جنگ ایران و عراق در 1988 یا تعلیق غنی سازی اورانیوم در سال 2003 - در مواردی بوده است که موجودیت رژیم به خطر افتاده است. در حالیکه ایران در حال حاضر تحت فشار های شدید است ولی دو عامل متفاوت وجود دارد.
اول اینکه دفعه قبل که ایران مجبور به سازش شد قیمت نفت بشکه ای 25 دلار بود. امروز این بها چهار برابر این قیمت است.
دوم آنکه دفعات قبل که ایران به سازش دست زده است رهبر کشور نه با فرد لجوجی مثل خامنه ای بلکه با رئیس جمهوری قبلی ایران، هاشمی رفسنجانی و هواداران او بوده است. ولی ظرف سالیان گذشته، خامنه ای عناصر مصلحت گرا را از اطراف خود پاکسازی کرده و جای آن ها را به چاپلوسانی داده است که با عقاید افراطی او همخوان هستند.
منبع: واشنگتن پست – 7 آوریل
