روز دوشنبه ۳۱ فروردین ماه وکیل مدافع جیسون رضائیان، خبرنگار زندانی روزنامه واشینگتن‌پست در ایران، اعلام کرد که قرار است موکلش به اتهام جاسوسی، همکاری با دولت‌های متخاصم، جمع‌آوری اطلاعات محرمانه و تبلیغ علیه جمهوری اسلامی محاکمه شود. وی با بیان اینکه هنوز زمان برگزاری دادگاه آقای رضائیان اعلام نشده است، به خبرگزاری فرانسه گفت که هیچ مدرک محکمه پسندی علیه موکلش وجود ندارد.
وکیل مدافع جیسون رضائیان در خصوص اتهامات وارده بر موکلش گفت او “روزنامه‌نگار است و طبیعت این کار، گردآوری اطلاعات و انتشار آنهاست اما او هیچ دسترسی مستقیم یا غیرمستقیمی به اطلاعات محرمانه نداشته”.
غلامحسین اسماعیلی، رییس کل دادگستری استان تهران نیز از ارجاع پرونده جیسون رضائیان به یکی از شعبه‌های دادگاه انقلاب اسلامی خبر داده است. آقای اسماعیلی در زمینه طولانی شدن تعیین وقت دادرسی در این پرونده گفت “این پرونده زوایای مختلف دارد و حجم آن زیاد است”.
در واکنش به این موضوع روزنامه واشینگتن‌پست با پوچ و بی‌اساس توصیف کردن اتهامات علیه خبرنگار خود، خواستار آزادی او شده است. در همین حال مارتین بارون، سردبیر اجرایی روزنامه واشینگتن‌پست نیز گفته: “اتهامی مانند جاسوسی، علاوه بر مضحک و نفرت‌برانگیز بودن نمی‌تواند با کار جیسون رضائیان به عنوان یک خبرنگار و روزنامه‌نگار سنخیتی داشته باشد.”
اتهام جاسوسی، همکاری با دولت‌های متخاصم وجمع‌آوری اطلاعات محرمانه به جیسون رضائیان، خبرنگار زندانی روزنامه واشینگتن‌پست در ایران، در حالی است که طبق ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی “هرکس نقشه‌ها یا اسرار یا اسناد و تصممیات راجع به سیاست داخلی یا خارجی کشور را عالماٌ و عامداً در اختیار افرادی که صلاحیت دسترسی به آن‌ها را ندارند قرار دهد یا از مفادآن مطلع کند به نحوی که متضمن نوعی جاسوسی باشد، نظر به کیفیات ومراتب به یک تا ده سال حبس محکوم می‌شود.”
البته گاهی ارتکاب جرم جاسوسی مجازاتی فرا‌تر از مجازات مقرر در ماده ۵۰۱ در پی خواهد داشت و آن هنگامی خواهد بود که عمل ارتکابی نه جاسوسی بلکه از نظر دادگاه افساد فی الارض تلقی گردد ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی در این خصوص مقرر می‌دارد “هرکس به طور گسترده، مرتکب جنایت علیه تمامیت جسمانی افراد، جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، نشر اکاذیب، اخلال در نظام اقتصادی کشور، احراق و تخریب، پخش مواد سمی و میکروبی و خطرناک یا دایر کردن مراکز فساد و فحشا یا معاونت در آن‌ها گردد به گونه‌ای که موجب اخلال شدید در نظم عمومی کشور، ناامنی یا ورود خسارت عمده به تمامیت جسمانی افراد یا اموال عمومی و خصوصی، یا سبب اشاعه فساد یا فحشا در حد وسیع گردد مفسد فی الارض محسوب و به اعدام محکوم می‌گردد” بنابراین اگرعمل ارتکابی جاسوسی تلقی گردد حداکثر مجازات ۱۰ سال خواهد بود ولی اگر همین عمل از نظر دادگاه مصداق افساد فی الارض داشته باشد حکم اعدام در پی خواهد داشت.
در خصوص اتهام همکاری با دولت‌های متخاصم اما شاید موضوع به گونه‌ای دیگر باشد ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی دراین خصوص مقرر می‌دارد “هرکس یا گروهی با دول خارجی متخاصم بهر نحو علیه جمهوری اسلامی ایران همکاری نماید، در صورتیکه محارب شناخته نشود به یک تا ده سال حبس محکوم می‌گردد” از انجا که در قانون مجازات جدید و درحال حاضر تعریف جدیدی ازمحاربه بیان گردیده بنابراین اتهام فرا‌تر ازهمکاری با دولت‌های متخاصم به محاربه ختم نمی‌شود. مگر اینکه موضوع از نظر دادگاه مصداق افساد فی الارض پیدا کند که در چنین صورتی به ماده ۲۸۶ قانون مجازات اسلامی استناد می‌گردد.
اما باید توجه داشت که ملاک تحقق جرم جاسوسی بر اساس مفاد ماده ۵۰۱ قانون مجازات اسلامی ارائه نقشه‌ها یا اسرار یا اسناد سری و محرمانه است به نحوی که متضمن نوعی جاسوسی باشد بنابراین ارائه اطلاعات و اخبار عادی غیرمحرمانه و یا غیر سری، به لحاظ حقوقی و مستقلات عقلی جاسوسی تلقی نمی‌گردد. بر همین اساس خبرنگارانی که بواسطه وظایف شغلی تبادل اطلاعات و اخبار عادی و نه سری و محرمانه دارند را نمی‌توان جاسوس تلقی کرد، در اتهام همکاری با دولت‌های متخاصم نیز ملاک ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی همکاری علیه جمهوری اسلامی ایران با دولت های در حال جنگ با ایران مد نظر است که در حال حاضر ایران با هیچ کشوری در حال جنگ نیست.
بنابراین چنانچه جیسون رضائیان، خبرنگار زندانی روزنامه واشینگتن‌پست، نقشه ها یا اسرار یا اسناد سری و محرمانه ای ارائه نکرده باشد ( که ظاهرا نکرده) دست کم اتهامات جاسوسی، همکاری با دولت‌های متخاصم وجمع‌آوری اطلاعات محرمانه، به او فاقد وجاهت قانونی خواهد بود.