کاترین گوئسه
جان کری، وزیر خارجه آمریکا، قبل از مذاکرات ژنو ابراز خوش بینی کرد و احتمال رسیدن به توافق با جمهوری اسلامی را بالا دانست.
این بار چه چیزی تغییر کرده؟
منافع حسن روحانی و باراک اوباما با یکدیگر همسو هستند. رییس جمهور جدید ایران می خواهد حلقه تحریم ها را که بر اقتصاد کشور فشار وارد کرده، باز کند. او بخش اعظم انتخاب خود را مدیون رأی دهندگان ایرانی است که خواستار بهتر شدن روابط کشورشان با دیگر کشورهای جهان هستند.
در برابر او، رییس جمهور آمریکا، مشاورانش و همچنین بخشی از کشورهای غربی به این نتیجه رسیده اند که تهدید اصلی در منطقه، برنامه اتمی ایران نیست، بلکه مقوله بی ثباتی است. امروز بی نظمی و جنگی که بر افغانستان، عراق و سوریه سایه افکنده بسیار نگران کننده تر از توان تهران برای دستیابی یا عدم دستیابی به سلاح اتمی است.
مذاکره با ایران بسیار آسان تر از مذاکره با گروه های مسلح است که کم و بیش به القاعده مربوط می شوند. بهتر آن است که کشورهای بزرگ در شرایط کنونی به دنبال ایجاد ثبات باشند، به ویژه اینکه نیروهای سازمان ناتو تا چند ماه آینده از افغانستان خارج خواهند شد.
گروه شش کشور اتفاق آرا ندارند…
خیر، عقاید آنها متفاوت است؛ درحال حاضر ایالات متحده در وسط قرار گرفته؛ در یک طرف چین و روسیه قرار دارند که کم و بیش از ایران حمایت می کنند، و در طرف دیگر فرانسه و اسراییل هستند که حق غنی سازی اورانیوم را برای ایران مجاز نمی دانند. موضع فرانسه تقریباً شبیه نوکان های دولت بوش است. درواقع دولت بوش سیاست خود در قبال تهران را تنها براساس تغییر حکومت در این کشور بنا نهاده بود و مسأله هسته ای تنها یک بهانه محسوب می شد.
درواقع مذاکرات هسته ای ایران بیشتر درگیر جنبه های سیاسی شده تا جنبه های فنی. به همین دلیل تفسیر فرانسه و اسراییل از پیمان منع گسترش این است که تهران نمی تواند به فعالیت های غنی سازی خود ادامه دهد.
بسیاری از کشورها موافق پیشرفت مذاکرات نیستند…
برخی از عوامل منطقه ای نگران توافق میان تهران و گروه شش کشور در زمینه برنامه اتمی اند. عربستان سعودی یکی از این کشورهاست. از نظر این کشور، بهبود روابط میان ایران و غرب تهدیدی برای تفوق ریاض به لحاظ قدرت نفتی منطقه است. ازسوی دیگر، تل آویو معتقد است که یک ایران اتمی یک تهدید بالقوه برای موجودیت اسراییل محسوب می شود.
در واشنگتن، اوباما اختیار چندانی برای مذاکره ندارد…
او می داند که رابطه با ایران برای بسیاری از آمریکایی ها یک موضوع حساس است، چرا که هنوز وحشت بحران گروگان های دیپلمات های آمریکایی در افکار عمومی باقی مانده. او باید مواضع خود را با کنگره نیز همسو کند.
با این حال، مسجل است که آمریکا به واقع خواستار پیشرفت این پرونده است. هم اوباما و هم حسن روحانی، منفعت شان در این است که اعتبار داخلی خود را خرج یک توافق کلی نکنند، چرا که چنین توافقی خیلی راحت نیز به “تندروهای” هر دو جناح فروخته خواهد شد: کنگره ایالات متحده آمریکا در یک سو و سپاه پاسداران جمهوری اسلامی و محافظه کاران در سوی دیگر. هم روحانی و هم اوباما ترجیح می دهند که مذاکرات چندان به طول نینجامد.
منبع: اکسپرس، ۱۷ اکتبر
