بستن فضای مجازی

محمدتقی روغنیها
محمدتقی روغنیها

پیوند ارتباطات راه دور ماهوارهای با قدرت رایانه و اینترنت قابلیتهای جدیدی را  پدیدآورده و به حوالتی انجامیده که میتوان آن یک انقلاب و دگرگونی زیربنایی در حوزه رسانه دانست. از عمده ترین آثار این تحولات از میان برداشته شدن محدودیتهای زمانی و مکانی برای انتقال اطلاعات است. اکنون، دیگر فاصله و مرزهای جغرافیایی در عرصه رسانه مفهومی ندارد و تقریبا انواع ارتباطات و تولیدات رسانهای در دسترس همگان قرار دارد به طوری که میتوان هرگونه اطلاعات  و خبر را از رسانه مطلوب خویش گزینش کرد.

هزینه های ارتباطی کاهش یافته و آموزش و پرورش از راه دور جای  خود را در سامانه های إو آموزشی و  مدارس و دانشگاهها باز کرده است.  اینها تنها بخش اندکی از تأثیرات حاصل از انقلاب در عرصه فناوری ارتباطات است که آثار اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بی بدیلی را به همراه آورده است. این تحولات در کنار تأثیرات تعیین کننده و مثبتی که به ارمغان آوردهاند، تبعاتی منفی نیز برجای میگذارند که از جمله مهمترین آنها تأثیرات سوء اخلاقی ، تهدید حریمهای خصوصی زندگی افراد، فروریختن مرزهای فرهنگی و ایجاد تضادهای ارزشی در باورها و علایق  مردم است.

 بی تردید تقابل با فناوریها و ممانعت از فراگیری آنها میسر نیست و این دستاوردهای نوین راه خود را کماکان به زندگی عموم مردم باز میکنند.   تجربه نشان داده است دیدگاهی که از تهدیدات فناوریهای ارتباطی نگران است و برای حذف این تهدیدات به جلوگیری از ورود یا توسعه آنها میاندیشد هیچگاه به نتیجه دلخواه دست نیافته و این روش نه تنها به کنجکاوی و تحریص جامعه دامن میزند، بلکه با ورود فناوری یا شکسته شدن موانع، در برابر همه آفات و تهدیدها بیدفاع میماند.

  شیوه برخورد با ویدئو را بسیاری از ما به خاطر داریم که هیچ ثمری نداشت  پدیده نوین دیگر، اینترنت است که امروز در کشورمان بهره فراوانی از آن میبریم. انبوهی از کتب و مقالات پژوهشی در حوزه های دین، فرهنگ، سیاست و… در دسترس علاقه مندان قراردارد؛ اطلاعات فراوانی از این شبکه منتشر و دریافت میشود و در حوزه های اجتماعی،  اقتصادی، بانکی و پولی نیز بهره ما از اینترنت اندک نیست. در حوزه ماهواره و شبکه های تلویزیونی، اما وضعیت اینچنین نیست و به جز ممانعت، اقدامی جدی در  راه کاهش تهدیدات و بهره گیری از امکانات این فناوری صورت نگرفته است و زمانی که نتیجه چنین روشی و آنچه امروز در جامعه روی داده را مرور میکنیم بعید است جز نگرانی و تأسف احساس دیگری عایدمان شود قانون مربوط به منع استفاده از ماهواره عمالً محدودیتی در مسیر استفاده از آن ایجاد نکرد و اقدامات مقطعی نظیر جمع آوری آنتن ها و یا اقدامات فنی و فیزیکی هم کارساز نبوده است.

در حالی که در شماری از کشورهای جهان، با تدبیر و روشهایی هدفمند این پدیده را به میزان قابل توجهی در کنترل خود گرفته اند یا دست کم با کاهش تهدیدات، از امکانات آن در جهت منافع ملی و فرهنگی خود  بهره برده اند. روند توسعه فناوریهای ارتباطی و رسانه ای همچنان به سرعت در جریان است و مواجهه با آن مستلزم ژرف اندیشی، خبر  همه جانبه نگری و بازنگری در پیامد روشهای گذشته است

منبع: خبر، 26 بهمن