دور جدید مذاکرات هستهای میان ایران و اعضای گروه ۱+۵ در حالی آغاز شده که دو طرف در پی رسیدن به توافق جامع و ارائه آن به شورای امنیت هستند، توافقی که مشخص نیست سرانجام به دست آید یا خیر.
جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا، پیش از آغاز مذاکرات گفت که برای رسیدن به توافق بیش از مسایل فنی، مسایل سیاسی وجود دارد. همزمان میچ مککانل، رهبر فراکسیون جمهوریخواه در سنای آمریکا،توافق دولت اوباما با ایران را “بسیار بد” توصیف کرد و گفت که کنگره آمریکا تلاش خواهد کرد که چنین توافقی را مورد بازبینی قرار دهد. همزمان دنیس مک دونو، رییس دفتر اوباما نیز در نامهای به رییس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا نوشت که طرح مورد بررسی در سنا ممکن است باعث شکست در مذاکرات هستهای شود. کاخ سفید پیش از این اعلام کرده بود که در صورت تصویب هرگونه طرحی که مانع دولت برای توافق با ایران شود، آن را وتو خواهد کرد.
۴۷ سناتور جمهوریخواه هفته گذشته در نامهای سرگشاده به “رهبران ایران” نوشته بودند که “هر آنچه که به تصویب کنگره نرسد صرفا یک توافق اجرایی است… و رییسجمهور آینده میتواند بلافاصله این توافق اجرایی را باطل کرده و کنگره بعدی میتواند مفاد این توافقنامه را در هر زمان تغییر دهد”.
علاوه بر انتقادها در آمریکا و غرب به این نامه، رهبر جمهوریاسلامی در دیدار با اعضای مجلس خبرگان، با اشاره به نامه سناتورهای آمریکایی، گفت که نامه سناتورهای آمریکایی “از نشانههای فروپاشیِ اخلاق سیاسی در نظام آمریکا” است، چرا که “همهی دولتهای عالم طبق مقرّرات شناخته شده و پذیرفتهی بینالمللی به تعهّدات خودشان پایبندند”.
آیتالله خامنهای گفت: “میگویند ما میخواهیم به ایرانیها یاد بدهیم، درس بدهیم که بفهمند قوانین ما چیست”، اما “ما احتیاج به درس آنها نداریم”، زیرا “اگر چنانچه به توافقی هم برسیم، بلدیم چهجوری عمل بکنیم که بعد آنها نتوانند جمهوری اسلامی را پشت در نگه دارند”.
همزمان در روز اول مذاکرات علیاکبر صالحی با همراهی عباس عراقچی و مجید تخت روانچی باارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا و وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه این کشور گفتوگو کرد.
از جمله موارد مورد اختلاف دو طرف بحث بر سر چگونگی لغو تحریمها علیه ایران هست. آیتالله خامنهای پیش از این گفته بود که توافق باید یک مرحلهای باشد و تمام تحریمها به یکباره لغو شوند. برخی مقامهای آمریکایی معتقدند که این تحریمها تا زمان تعطیلی کامل برنامه هستهای ایران نباید لغو شود. شاید به همین دلیل باشد که محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه، هفته گذشته خبر از آن داده بود که برای اجرایی شدن توافق جامع میان ایران و گروه ۱+۵ این توافق در شورای امنیت مطرح خواهد شد تا دو طرف ملزم به اجرای تمام تعهدها در این توافقنامه باشند. البته این مساله با انتقاد اصولگرایان مواجه شده بود.
روز شنبه رویترز به نقل از “منابع آگاه” نوشت که دو طرف مشغول گفتوگو برای به دست آوردن تضمینی پیرامون لغو تحریمهای ایران هستند تا جمهوریخواهان آمریکایی قادر به زیرپا گذاشتن آن نباشند و به همین دلیل قصد دارند از شورای امنیت سازمان ملل بخواهند تا این تحریمها را لغو کند.