گام به گام عقب نشینی دولت از هدفمند سازی

نویسنده
اردلان صیامی

» وعده های غیر واقعی دولت رو می شود

درحالی‌که پیش از این مقام‌های دولتی از احتمال واریز 81 هزار تومان دیگر تا پایان سال خبر داده‌بودند اما اظهارات اخیر آنها نشان می‌دهد که این میزان برای مرحله دوم امسال تنها 40 هزارو 500 تومان به‌همراه 4 هزار تومان یارانه ویژه نان برای اسفند خواهد بود؛ مواردی که نشان میدهد هدفمند سازی یارانه ها آنچنان که پیش بینی شده پیش نمی رود؛ به ویژه آنکه دولت در موارد دیگر مانند تخصیص سهمیه بنزین وگازوییل اعلام شده اولیه عقب نشینی کرده است.

سخنگوی طرح تحول اقتصادی اخیرا از امکان واریز یارانه نقدی اسفند و فروردین در اسفند ماه خبر داد. این خبر به معنای آن است که 81هزار تومان یارانه نقدی مرحله اول، نه برای آذر و دی، بلکه برای دی و بهمن بوده است. بنا به نوشته همشهری “با واریز مرحله نخست یارانه‌های نقدی در آبان‌ماه، مسئولان دولتی اعلام کردند یارانه‌های پرداختی به‌طور علی‌الحساب خواهد بود و این گمانه تقویت شد که پول‌های واریز شده برای ماه‌های آذر و دی بوده و مرحله دوم یارانه‌های نقدی به ماه‌های بهمن و اسفند اختصاص خواهد داشت اما به‌نظر می‌رسد دولت به این دلیل که تغییر قیمت حامل‌های انرژی در روزهای پایانی آذرماه (28 آذرماه) کلیدخورده است، آنچه قبلا به حساب مردم واریز شده را مربوط به ماه‌های دی و بهمن می‌داند”.

همچنین به گزارش ایسنا وزیر مسکن در شورای اداری شهر زنجان با اشاره به اینکه “اکثر مردم به مرور زمان از دریافت یارانه‌های نقدی انصراف خواهند داد”، گفته است: “مردم ایران به این باور رسیده‌اند که انصراف از دریافت یارانه‌ها موجب رسیدگی بیشتر به قشر کم‌درآمد خواهد شد”.
خبر آن لاین هم در گزارشی به این موضوع پرداخت ونوشت: “در پرداخت قسط اول یارانه های نقدی تا قبل از مهرماه اظهارات متفاوت بسیاری در مورد زمان پرداخت یارانه ها اعلام میشد: 31 مردادماه محمد رضا فرزین سخنگوی طرح تحول اقتصادی گفت: دولت قطعا قصد دارد قانون هدفمندی یارانه‌ها را از نیمه دوم سال اجرا کند گرچه همانگونه که رئیس جمهور اعلام کرده منابع نقدی از ابتدای مهرماه در حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.18 مهرماه، صادق محصولی: بنده نه گفته‌ام اول و نه گفته‌ام آخر مهر بلکه می‌گویم مهر ماه به حساب مردم واریز می‌شود. 26 مهرماه، بهروز مرادی مدیرعامل سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها:با توجه به فرمایشات رئیس جمهور کشورمان در جمع مردم اردبیل روز سه شنبه همزمان با میلاد امام رضا (ع) قسط اول یارانه‌های نقدی به حساب سرپرست خانواده‌ها واریز می‌شود. 18 آبانماه، محمد رضا فرزین، سخنگوی طرح تحول اقتصادی: تاکنون حدود 17 میلیون خانوار برای دریافت نقدی یارانه ها ثبت نام کرده اند و قرار است تا 20 آبان ماه یارانه همه خانوارها به حساب ها واریز شود.”
 این موارد اما مربوط به قبل از اجرا بودو انتظار میرفت ناهماهنگی ها کاهش یابد؛ اتفاقی که نیفتاده. در همین راستا بود که هفته پیش مدیرعامل سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها از واریز مرحله دوم یارانه‌های ‌نقدی به حساب سرپرستان خانوار در نیمه دوم بهمن ماه جاری خبر داد، امامحمد رضا فرزین، از واریز مرحله بعدی یارانه‌ها در اسفندماه سال جاری.

این در حالی بود که محمود احمدی نژاد، رییس دولت، در شب بیست و هفتم آذرماه گفت: “تعدیل و اصلاح قیمت ها از ابتدای روز 28 آذرماه اجرایی می شود. از فردا یارانه نقدی دو ماهه واریز شده به حساب مردم قابل برداشت است. یارانه بعدی بهمن ماه به حساب مردم واریز خواهد شد. قبل از اینکه هر دوره به پایان برسد، قسط بعدی را واریز می‌کنیم و دولت در این زمینه همیشه جلوتر از مردم حرکت خواهد کرد.”

از سویی دیگر، به گزارش آینده نیوز گفته میشود با توجه به تجربه ماه نخست هدفمندی یارانه ها، امکان تامین یارانه نقدی کافی از منابع حاصل از این طرح با مشکل مواجه شده و دولت تدابیر جدیدی برای تامین ماهیانه 2500 میلیارد تومان برای پرداخت یارانه نقدی در نظر خواهد گرفت.این میزان از یارانه که با وعده داده شده از سوی دکتر احمدی نژاد در سال آینده افزایش نیز خواهد یافت، باید از محل افزایش قیمت حامل های سوخت تامین شود اما با کاهش مصرف و تعدیل سهمیه‌ها، تامین ماهیانه 5000 میلیارد تومان که نیمی از آن به صورت نقد به مردم پرداخت شود ممکن نبوده و به همین دلیل دولت ناگزیر به استفاده از منابع تکمیلی برای تامین یارانه نقدی خواهد بود.گویا قرار است بخشی از این منابع از محل حساب ذخیره ارزی که با توجه به افزایش قیمت نفت در سال اخیر وضعیت مناسبی دارد تامین گردد. بنابر این پیش بینی می شود دولت در لایحه بودجه که قرار است ظرف دو هفته آینده به مجلس ارائه کند تعدیل های صورت گرفته در طرح هدفمندی یارانه ها را پیش ینی کند.

در میزان یارانه نقدی نیز طی ماههای گذشته چندگویی های مختلفی از دولتی ها دیده شده وگفته می شود دولت در مورد این بخش از فرایند به نتیجه قطعی نرسیده است؛ زیرا از یکسو عنوان میشود که یارانه های نقدی افزایش پیدا می کند بدون انکه در مورد دهک های هدف اظهارنظری شود و از سوی دیگر بحث کاهش یارانه برخی از دهک ها و افزایش یارانه دهک های دیگر به میان می آید.

26 مهرماه مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفته بود: مبلغ 81 هزار تومان سرانه هر فرد به حساب خانوارها واریز می‌شود ولی هنوز مشخص نیست که این مبلغ برای چه مدتی است اما آنچه در مرحله اول به حساب خانوارها واریز می‌شود همان 81 هزار تومان است.اما به گزارش همشهری، با پایان واریز مرحله نخست یارانه‌های نقدی در آبان‌ماه، این گمانه‌زنی شدت گرفت که دولت اصلاح قیمت حامل‌های انرژی را در نیمه‌دوم‌آبان ماه - احتمالا اواخر آبان - اجرایی خواهد کرد اما آزادسازی قیمت‌ها تا 28 آذرماه به‌تأخیر افتاد. البته 8 آبان‌ماه رئیس‌دولت در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد: 81 هزار تومان یارانه نقدی برای 2ماه بوده و اقساط یارانه‌ها هردو ماه یکبار واریز خواهد شد. وی افزود: قرار ما بر این است که 81‌هزار تومان واریز شده به حساب‌های مردم برای 2‌ماه باشد و قبل از اینکه قسط اول تمام شود، قسط بعدی را به حساب مردم واریز خواهیم کرد.۲۴ آبان ماه سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی هم خبر داد که 81 هزار تومان یارانه نقدی دیگر به حساب مردم تا پایان سال واریز می‌شود. او در پاسخ به این سؤال که آیا در مرحله اول براساس قانون که قرار بود از خانوارهای محروم حمایت بیشتری شود این اقدام صورت گرفته است یا خیر؟ گفت:‌ در مرحله اول یارانه نقدی به میزان یکسان میان همه خانوارهای متقاضی توزیع شد اما آن بخش از قانون که مربوط به حمایت بیشتر از خانوارهای مناطق محروم یا تحت‌پوشش نهادهای حمایتی است در مرحله دوم انجام می‌شود.5 آذرماه بهروز مرادی مدیر عامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها تاکید کرد مابه‌التفاوت 10درصدی ویژه اقشار آسیب‌پذیر در قسط اول یارانه‌ها واریز نمی‌شود.این در حالی بود که فردای تغییر قیمت‌ها، مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها در گفت‌وگو با واحد مرکزی خبر رسمااعلام کرد: تا پایان امسال یک بار دیگر یارانه نقدی برای ماه‌های بهمن و اسفند به حساب متقاضیان دریافت یارانه واریز خواهد شد. 19 دی‌ماه باز هم مدیرعامل سازمان هدفمندی یارانه‌ها گفت: براساس تازه‌ترین تصمیمات، مرحله دوم یارانه‌های نقدی نیمه‌دوم بهمن ماه در حساب سرپرستان خانوار خواهد بودواین تمام در حالی است که دولت مصمم است حداکثر قسط دوم یارانه‌های نقدی را تا هفته نخست اسفند واریز کند اما کم و کیف آن هنوز مشخص نیست که آیا مثل مرحله قبل یارانه‌های نقدی استان به استان واریز می‌شود یا یکجا و آیا اقشار محروم شناسایی شده‌اند و در مرحله دوم یارانه بیشتری (10 درصد بیشتر) دریافت خواهند کرد. مهم‌تر اینکه آیا دولت براساس قانون مصوب مجلس از تنخواه استفاده کرده است یا منابع دیگری در دست دارد که بودجه یارانه‌های نقدی را تامین می‌کند و زمان تسویه تنخواه کی خواهد بود؟ مسئله مهم دیگر این است که دولت تا‌کنون چه میزان از سهم 10 هزار میلیارد تومانی یارانه‌های نقدی را در سال نخست به حساب مردم واریز کرده و آیا باقیمانده بودجه پیش‌بینی شده، کفاف خواهد داد یا خیر؟ چرا که قرار است اقشار محروم دست‌کم 10 درصد بیشتر یارانه نقدی بگیرند و از سال آینده متقاضیان تازه وارد هم خواستار دریافت نقدی یارانه‌ها خواهند شد.