زیردریایی های آلمانی علیه ایران

ینس ویگمن

ایران از لحاظ نظامی نمی تواند ایالات متحده را شکست دهد، ولی حکومت تهران تنها با بکار بستن سیاست تهدید می تواند باعث بالا رفتن قیمت نفت شود. در جنگ سرد تنگه هرمز، زیردریایی های بدون سرنشین آلمانی می توانند مفید واقع شوند.

این خبر ازسوی مقامات بالا آمده. ژنرال آمریکایی مارتین دمپسی، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا، اعلام کرد که ایران قادر است تنگه هرمز را حداقل برای مدتی ببندد. در همین راستا، سرمایه گذاری ایران برای به دست آوردن توان نظامی مناسب بسیار قابل توجه بوده است.

نگرانی دمپسی مربوط به آبراهه باریکی است که میان ایران و عمان قرار دارد و به عنوان عنصر حیاتی کشورهای صادرکننده نفت در منطقه شناخته می شود.

نفت کش های عظیم در حدود ۲۰ درصد از نفت مورد نیاز جهان را از این تنگه منتقل می کنند. حتی در صورت انتقال نفت توسط لوله هایی که طی سال جاری افتتاح شده، از موقعیت ژئو استراتژیکی تنگه هرمز کاسته نخواهد شد.

دمپسی در مصاحبه خود در تلویزیون اظهار داشت که ایالات متحده نیز در زمینه هایی برای بالا بردن توان خود سرمایه گذاری کرده. اگر تنگه هرمز بسته شود، باید آن را باز کرد.

 

زیردریایی های بدون سرنشین برای اهداف ضد مین

ارزیابی دمپسی نشان داد که ظاهراً ارتش امکان رویارویی با بدترین سناریوها را ندارد. براساس گزارشی که در روزنامه لوس آنجلس تایمز منتشر شد، “نیروی دریایی آمریکا تنها یک ماه پس از این مصاحبه، یعنی در ماه فوریه سال جاری، سفارش زیردریایی های بدون سرنشین را به آلمان داد”.

به نوشته لوس آنجلس تایمز، ژنرال جیمز ماتیس به عنوان یکی از فرماندهان ستاد مشترک آمریکا در امور افغانستان و عراق و همچنین خاورمیانه و خاورنزدیک، سریعاً برای دریافت این زیردریایی ها اقدام کرد. از آن پس واشنگتن حضور خود را در خلیج فارس افزایش داده.

آمریکا با ناوگان پنجم خود که در بحرین مستقر شده حضور نظامی بسیار مقتدری در منطقه دارد. به علاوه، پنتاگون ناو هواپیمابر “جان سی استنیس” را نیز به خلیج فارس اعزام کرد و اکنون چهار ناو هواپیمابر آمریکایی در این منطقه حضور دارند. تعداد مین روب ها که قبلاً چهار هلیکوپتر و چهار کشتی مشتقر در بحرین بود، اکنون دو برابر شده است.

با این حال، کریستوفر هارمر از مؤسسه مطالعات جنگی در واشنگتن می گوید که نیروی دریایی آمریکا مشکلات بسیاری با مین های گذاشته شده در تنگه هرمز خواهد داشت.

یکی از فرماندهان و خلبانان سابق هلیکوپتر که چندین سال در ناوگان پنجم ایالات متحده خدمت کرده می گوید که مسأله مین روبی به طور سنتی هیچ گاه تا این حد برای ایالات متحده مهم نبوده. او در ادامه می گوید: “ولی استفاده از زیردریایی های آلمانی به واقع نمونه کاملی از همکاری با کشوری است که در زمینه این فن آوری بسیار قدرتمند است و سیستم هایش امتحان خود را پس داده اند.”

شرکت “Atlas Elektronik” به عنوان یک مشارکت انتفاعی بین شرکت های Thyssen-Krupp و EADS سازنده این زیردریایی هاست. این زیردریایی های کوچک با ۱ ممیز ۳ متر طول و بیش از ۴۰ کیلوگرم وزن از روی کشتی ها و هلیکوپترها پرتاب می شوند.

یک کابل نوری بلند به طول ۱ ممیز ۲ کیلومتر به عنوان کنترل کننده و انتقال دهنده داده های سونار و دوربین مورد استفاده قرار می گیرد. اگر این زیردریایی یک مین را ردیابی کند، خود و مین را منفجر می کند. قیمت هر زیردریایی برای پنتاگون ۱۰۰ هزار دلار تمام می شود. بی شک این عملیات بسیار پرخرج خواهد بود، ولی بی شک سریع تر و مطمئن تر از شیوه های متعارف مین روبی جواب می دهد. 

پنتاگون برآورد می کند که نیروی دریایی ایالات متحده می تواند تنگه هرمز مین گذاری شده را ظرف یک هفته پاکسازی کند. البته ازنظر کارشناسان یک هفته تنها برای پاکسازی یک مسیر باریک کفایت خواهد کرد و برای پاکسازی کامل در حدود یک ماه زمان لازم خواهد بود.

خانم پاتریسیا لوئیس، مدیر تحقیقاتی امنیت بین المللی کاتام هاوس در لندن، معتقد است که ایران در موضعی نیست که بتواند تنگه هرمز را به طور کامل ببندد و در انتقال محموله های نفتی دردسر ایجاد کند. او می گوید: “ولی آنها در تلاش اند تا خود را برای این مسأله آماده کنند. به هرحال، ایران می تواند تا حد زیادی در رفت و آمد کشتی ها مشکل ایجاد کند.”

هارمر معتقد است که تهران کاملاً قادر است تنگه هرمز را ببندد، ولی تنها برای یک بار، چرا که “پس از آن جنگ برای ایالات متحده آغاز می شود و نیروی دریایی این کشور به این تهدید پاسخ خواهد داد”. در زمان جنگ عراق و ایران از سال ۱۹۸۰ تا ۱۹۸۸ جنگ نفت کش ها میان دو طرف در جریان بود.

هارمر می گوید: “در آن زمان، پیامدهای این موضوع چندان قابل توجه نبود و قیمت هر بشکه نفت به بیش از حدود ۱۰ دلار نمی رسید.” ولی امروز قیمت هر بشکه نفت به ۱۰۰ دلار می رسد. ازنظر هارمر، احتمال اینکه واشنگتن از بهانه بستن تنگه هرمز برای حمله به تأسیسات هسته ای ایران استفاده کند بسیار ضعیف است.

ولی به واقع توانایی های ارتش ایران چه خواهد بود؟ تمامی کارشناسان براین نکته توافق دارند که حکومت تهران توانایی های خود را تا حد قابل توجهی بالا برده. مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک در لندن آخرین مانور سپاه پاسداران و نیروی دریایی را بررسی کرده.

اکنون موشک های ویژه ضد ناو که اکثراً چینی هستند مورد استفاده قرار می گیرند. جمهوری اسلامی اکنون موشک هایی در اختیار دارد که برد آنها از زمان جنگ نفت کش ها بسیار فراتر رفته.

دریاسالار حبیب الله سیاری، فرمانده نیروی دریایی جمهوری اسلامی، اخیراً اعلام کرد که “بستن تنگه هرمز به مانند آب خوردن است”. ازنظر هارمر، توان نظامی دو طرف تعیین کننده درگیری در تنگه هرمز نخواهد بود. زیرا تهران به خوبی می داند که تنها یک بار می تواند از این برگ برنده یعنی “بستن تنگه هرمز” استفاده کند. به علاوه، صادرات نفتی ایران که ۷۰ درصد درآمد این کشور را تشکیل می دهد نیز از همین تنگه می گذرد.

هارمر می گوید: “درحالی که اروپا ممنوعیت هایی را برای صادرات نفت ایران اعمال کرده، ولی هنوز بخش اعظم صادرات به سوی کشورهای آسیایی و به ویژه چین و هندوستان در جریان است.”

تهدیدهای لفظی حکومت تهران اغلب باعث شده تا قیمت نفت به شدت افزایش یابد. حضور قایق های تندروی سپاه پاسداران در کنار جزایر خلیج فارس که بلافاصله ازسوی نظامیان، رجال سیاسی و بازارهای جهانی رصد می شود نیز به عنوان عامل دیگری در تشدید افزایش قیمت نفت اثرگذار است.

هارمر می گوید: “تهران می تواند در خلال یک مانور به طور اتفاقی و در اشاره به پرتاب موشک به سوی ایرباس ایرانی در سال ۱۹۸۸ به یک کشتی آسیب برساند.” در آن زمان، ایالات متحده آن را یک اشتباه خوانده بود.

به هرحال، در تمامی سناریوها شاهدیم که حکومت تهران صرفاً با تهدید مواضع خود را پیش می برد.

منبع: دی ولت، ۶ اوت