هم‌زمان با دیدار نمایندگان مجلس با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری‌اسلامی، انتخابات سومین هیات رییسه مجلس نیز برگزار شد و گرچه علی لاریجانی بار دیگر با رای نمایندگان در سمت خود ابقا شد، اما در دیگر پست‌های هیات رییسه مجلس،تغییراتی رخ داد. تغییراتی که هر چند جزیی بود، اما میزان آرای نمایندگان، می‌تواند نشان از تغییر در قدرت فراکسیون‌های مجلس باشد.
لاریجانی در انتخابات هیات‌رییسه مجلس، موفق شد از بین ۲۶۴ رای، ۱۸۷ رای را به خود اختصاص دهد و برای هفتمین سال متوالی رییس مجلس شود. دیگر آرای انتخاب رییس مجلس نیز متعلق به احمد بخشایش با ۳۲ و بهرام بیرانوند با ۲۶ رای بود. ۱۹ رای سفید نیز به صندوق انداخته شد.
در انتخابات امسال رییس مجلس نیز مانند سال گذشته غلام‌علی حدادعادل حاضر به رقابت با لاریجانی نشد. حدادعادل که رییس مجلس هفتم بود، در انتخابات مجلس هشتم جای خود را به علی لاریجانی داد. وی در نخستین دوره انتخابات هیات رییسه مجلس نیز با علی لاریجانی رقابت کرد، اما باز هم از وی شکست خورده بود.
مجلس نهم که با اکثریت قاطعی از اصول‌گرایان تشکیل شده است، شامل دو فراکسیون اصلی اصول‌گرایان و رهروان ولایت است. فراکسیون رهروان ولایت در واقع حامیان علی لاریجانی، رییس مجلس، هستند. با این حال پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ریاست‌جمهوری، برخی نمایندگان - علی مطهری، علیرضا محجوب و عابد فتاحی - تلاش کردند تا فراکسیونی با نام اعتدال را در مجلس تشکیل دهند. فراکسیونی که گفته می‌شود حدود صد عضو خواهد داشت.
پیش از این اعلام شده بود که دو فراکسیون رهروان ولایت - حامیان علی لاریجانی - و اصول‌گرایان - متشکل از نیروهای اصول‌گرا، جمعی ازاعضای جبهه پایداری و حامیان احمدی‌نژاد - برای ادامه‌ی ریاست لاریجانی به توافق رسیده‌اند.
وب‌سایت جهان‌نیوز - نزدیک به علیرضا زاکانی - اما درباره دلایل امتناع حدادعادل از رقابت با لاریجانی نوشت: “رقابت حداد و لاریجانی در شرایطی که برخی دولتی‌ها دایما در اظهارنظرهای‌شان مجلس را تهدید می‌کنند و سعی در فعال کردن نماینده‌های همسو با خود در مجلس دارند، نه تنها سودی برای جریان اصول‌گرا که اکثریت مجلس را در دست دارد، نداشته بلکه به ضرر آنها و به نفع کسانی می شود که از اصول‌گرا بودن مجلس ناراحت هستند… حدادعادل برای حفظ جایگاه فعلی لاریجانی و جلوگیری از تنش احتمالی و اینکه برخی از اختلاف میان اصول‌گرایان بهره‌برداری نکنند، ترجیح داد تا وارد این رقابت نشود”.
به عقیده تحلیل‌گر جهان‌نیوز، فراکسیون رهروان ولایت بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۹۲ قدرت سابق را ندارد و مسایلی نظیر تشکیل فراکسیون حامیان دولت باعث شده که عده‌ای از این فراکسیون جدا شده و یا با آن همراهی نداشته باشند، اما در مقابل در فراکسیون اصول‌گرایان ریزشی رخ نداده و به همین دلیل: “عاقلانه این بود که حدادعادل در چنین شرایطی که اوضاع فراکسیون متبوع‌اش به مراتب بهتر از فراکسیون رهروان ولایت است وارد رقابت با لاریجانی شود. اما حداد این کار را نکرد”.
گرچه اصول‌گرایان از فراکسیون رهروان ولایت به عنوان فراکسیون حامی دولت نام می‌برند، اما برخی نمایندگان مجلس نظر دیگری در این زمینه دارند. پیش از این ابراهیم نکو گفته بود که فراکسیون حامی لاریجانی، مسوولیت حملات به دولت را به عهده دارد: “الان قسمت مهمی از مدیریت حمله به وزارت امور خارجه یا وزارت علوم و ارشاد و یا حتی وزارت نفت با فراکسیون رهروان است. این هم مستقیما به تمایل لیدرهای این فراکسیون برای وجود چنین شرایطی بر می گردد. اینها مثلا در جریان کارت های زردی که به دولت داده شد کاملا تاثیر مستقیم داشتند و به نفع مخالفان دولت عمل کردند. به هر حال لیدرهای فراکسیون رهروان در جریان مناسباتش با دولت صادقانه کار نمی کنند ژست سیاسی آنها ربطی به ماهیت رفتارهایشان ندارد”.
برخی نمایندگان مجلس نیز از مخالفت علی لاریجانی و فراکسیون متبوع وی با تشکیل فراکسیون حامیان دولت خبر داده بودند. مخالفتی که به عقیده‌ی وب‌سایت پیام‌نو به این دلیل است: “اگر برنامه نمایندگانی چون علی مطهری، علیرضا محجوب، ابراهیم نکو، عابد فتاحی و برخی دیگر اجرایی شود، بیش از همه رهروانی ها هستند که سرباز از دست می دهند. آن وقت دیگر فراکسیون رهروان آن اکثریت مطلق را ندارد. علی لاریجانی البته نگرانی دیگری هم دارد، اینکه سند حمایت از دولت در مجلس به نام دیگران بخورد و او دیگر نقش چندانی در چانه زنی ها با دولت نداشته باشد”.
آن‌چه که اما مشخص است، نارضایتی گروه‌هایی از اصول‌گرایان از ریاست علی لاریجانی بر مجلس است. این نارضایتی سبب شده که آنها از هم‌اکنون در تلاش باشند که ریاست مجلس دهم را در اختیار خود بگیرند. نامه‌نیوز - وب‌سایت نزدیک به مصطفی پورمحمدی - در این‌باره نوشته بود: “حضور فعال احمد خاتمی در فضای رسانه‌ای کشور و نارضایتی برخی اصول گرایان مخالف دولت، باعث شده است تا آنان در جلسات خود به دنبال رسیدن به گزینه‌ای برای حضور در راس قوه مقننه برای مقابله با تفکر اعتدال باشد. سید احمد خاتمی یکی از گزینه‌های اصول گرایان برای حضور در انتخابات مجلس دهم است… وی در اندیشه اصول گرایان به عنوان یکی از اصلی ترین گزینه‌ها برای جانشینی لاریجانی یاد می‌شود.اصول گرایان مخالفان دولت معتقد هستند، ریاست لاریجانی بر مجلس نهم، مطابق خواست دولت است و باید برای مجلس دهم و با توجه به اتحاد احتمالی لاریجانی و روحانی و حضور پررنگ اصلاح طلبان در این انتخابات، به فکر گزینه‌ای مقتدر که بتواند در مقابل سیاست‌های دولت بایستد باشند”.
تغییرات در آرای هیات رییسه
با این حال و گرچه علی لاریجانی باز هم به عنوان رییس مجلس انتخاب شد، اما نتایج دیگر رای‌گیری‌ها و تغییراتی که در هیات رییسه مجلس رخ داده، می‌تواند نشان از قدرت گرفتن فراکسیون اصول‌گرایان در مجلس باشد.
ابوترابی‌فرد، که بار دیگر به عنوان نایب‌رییس اول مجلس انتخاب شده، کاندیدای فراکسیون اصول‌گرایان برای این پست بود. جالب آن‌که وی با ۲۰۰ رای بار دیگر در سمت خود ابقا شد. در واقع میران رای ابوترابی‌فرد حتش بیش از آرایی بود که علی لاریجانی برای پست ریاست مجلس به دست آورد. به خصوص اگر توجه کنیم لاریجانی در این رقابت، هیچ رقیب جدی‌ای را نیز پیش روی خود نداشت. محمدرضا باهنر نیز تنها با اختلاف ده رای، بار دیگر به عنوان نایب‌رییس دوم مجلس انتخاب شد.
از سوی دیگر ضرغام صادقی، از اعضای شورای مرکزی فراکسیون اصول‌گرایان مجلس، نیز بار دیگر به عنوان یکی از دبیران هیات‌رییسه مجلس انتخاب شد. انتخاب وی از این جهت حایز اهمیت است که وی در میان دبیران هیات‌رییسه، بیشترین رای را به خود اختصاص داد.
مهرداد بذرپاش، از اعضای جبهه پایداری و نزدیکان محمود احمدی‌نژاد، نیز به عنوان دبیر، وارد ترکیب هیات رییسه مجلس شد.
وب‌سایت های مختلف اصول‌گرایان، بعد از انتخابات هیات‌رییسه، دست به تحلیل آرایی زده‌اند که اعضای مختلف هیات رییسه به دست آورده‌اند. خبرگزاری تسنیم در گزارشی پیرامون این مساله نوشت: “مقایسه آماری آرای اعضای اصلی هیات رییسه نشان می‌دهد که نمایندگان در مجموع از عملکرد رئیس و دو نائب وی رضایت دارند، اما این میزان اقبال، نسبت به دوره قبل با کاهش نسبی مواجه شده است”.
به نوشته تسنیم: “لاریجانی سال گذشته توانسته بود نظر ۲۱۳ رای از ۲۵۲ رای ماخوذه (معادل۸۴.۵ درصد آرا) را از آن خود کند و از این حیث، با کاهش حدودا ۱۴ درصدی آرای خود روبه‌رو شد”.
به نوشته تسنیم آرای محمدرضا باهنر نیز در این دوره از انتخابات هیات‌رییسه مجلس، کاهشی ۱۱ درصدی داشته و وی در این دوره تنها موفق به کسب رای ۶۴ درصد از نمایندگان شده است.
