وزیر آموزش و پرورش که مهر ماه در واکنش به مرگ 26 دانش‌آموز در اردوی راهیان نور گفته بود “بروید از مسوولانش بپرسید” این بار در واکنش به درخواست استعفایش پس از سوختن دانش‌آموزان شین‌آبادی در آتش، خندید و گفت: “خبرنگاران چی، خبرنگاران را برکنار کنیم یا نه؟” این در حالی است که روز شنبه در یکی دیگر از شهرهای آذربایجان غربی، مدرسه‌ای آتش گرفت اما چون حادثه در خارج از ساعت کاری رخ داد، صدمه جانی به دنبال نداشت.
همچنین گزارش شده که از میان دختران مصدوم شین‌آبادی، حال 12 تن از آنان وخیم است که از سوی حراست آموزش و پرورش ممنوع‌التصویر شده‌اند.
وزیر: حال مصدومان رو به بهبودی است
همین چند روز پیش، در مصر که هنوز به ثبات نرسیده و دستخوش منازعات سیاسی است، اتوبوس حامل دانش‌آموزان مصری با قطار تصادف کرد و 47دانش‌آموز جان خود را از دست دادند. محمد رشاد المتینی، وزیر راه و ترابری مصر بلافاصله استعفا کرد و سپس برای پس دادن بازجویی به دادستانی رفت، اما دو حادثه پیاپی برای دانش‌آموزان ایرانی باعث نشده تا خنده از لب حمیدرضا حاجی بابایی، وزیر آموزش و پرورش ایران بیفتد. او هنگامی که خبرنگاری نظرش را درباره درخواست استعفای مطرح شده از سوی چند تن از نمایندگان مجلس پرسید، گفت: “شما چی؟ شما را برکنار کنیم یا نه اگر به موقع خبر می دادید مواظب مدرسه شین آباد پیرانشهر باشید این اتفاق روی نمی داد.”
اما برخلاف حادثه مرگ دانش‌آموزان بروجنی که هیچ مقام عالی‌رتبه وزارت آموزش و پرورش در مراسم خاکسپاری حاضر نشد، این بار شخص وزیر به دنبال معاونش که در روز حادثه به شین‌آباد رفته بود، روز جمعه به ارومیه رفت. او گفت که حال دانش آموزان مصدوم رو به بهبودی است و تاکید کرد که “تمامی مخارج درمانی دانش آموزان مصدوم پرداخت می‌شود.”
او همچنان مصر است که “ساختمان مدرسه و کلاس فرسوده و کهنه نبوده، بخاری کلاس هم دارای مهر استاندارد است ولی این حادثه به دلیل خام سوزی و مشکلی که در انتقال بخاری به بیرون کلاس بوجود آمده روی داده اما علت اصلی در درست بررسی است.”
پزشک: حال 12 دانش‌آموز وخیم است
در همان روز که وزیر با لبخند از بهبود دانش‌آموزان آسیب‌دیده صحبت می‌کرد، خبرنگار اعزامی خبرآنلاین به منطقه، روایت‌هایی کاملا متناقض را مخابره کرد. محمدحسین نجاتی در ظهر روز جمعه از قول معاون درمان بیمارستان امام خمینی ارومیه نوشت که “حال 12 نفر از مصدومان وخیم است.”
این پزشک توضیح داده است: “در حال حاضر از مجموع 28 مصدوم بستری شده 16 مصدوم در ارومیه و 12مصدوم در مرکز درمانی سینا تبریز تحت معالجه هستند. میزان سوختگی بین 30 تا 60 درصد گزارش شده است که مشکلات تنفسی این دانش آموزان مصدوم هم تا حد زیادی مشکل ساز شده است.”
جعفری در ادامه با بیان اینکه متاسفانه بخش زیادی ازحادثه به دلیل نوع احتراق و آتش‌سوزی در ناحیه سر، گردن و دست دانش آموزان است، می گوید: “بیشتر دانش آموزان آسیب دیده از ناحیه سر ، گردن و دست دچار سوختگی شده اند و درکنار آن مشکلات تنفسی نیز برای آنها به وجود آمده است؛ این مسئله نگرانی ما و سختی های این دانش آموزان 9 تا 11 ساله را به مراتب بیشتر کرده است.”
روز شنبه حال سه تن از مصدومان وخیم‌تر شد و سه دانش آموز دیگر به تبریز انتقال داده شدند تا تعداد دانش آموزان انتقال داده شده به تبریز به 15 برسد.
دکتر جعفری این بار به مشکل حاد دیگری هم که برای مصدومان به وجود آمده اشاره کرد: “مشکلات تنفسی این دانش آموزان تا حدی است که برای برخی از آنان لوله گذاری و تنفس مصنوعی در نظر گرفته شده است و ریه آنها به دلیل استنشاق گازهای ناشی از سوختن نفت سفید در محیط بسته بیمارستان دچار مشکل شده است و احتمال دارد دچار بیماری های تنفسی مزمن تا سال های بعد شوند.”
مدرسه بدون اشکال بود؟
اما مرتضی رئیسی، معاون عمرانی وزارت آموزش و پرورش همسو با وزیر تاکید دارد که “همه تجهیزات این کلاس نو بوده و هیچگونه مشکلی وجود نداشته است.” به گفته او این مدرسه دارای 178 دانش آموز و 9 کلاس درس است که شش کلاس آن در حال استفاده و 3 کلاس جدید توسط یکی از ارگان‌ها به آن اضافه شده که هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است.
رئیسی می‌گوید: “در برخی از اخبار مباحثی مطرح شده بود از جمله وجود نداشتن دستگیره در و یا کپسول آتش‌نشانی که به شدت هر دو مورد را تکذیب می‌کنم، چرا که کلاس دارای دستگیره و کاملا سالم بوده و در حال حاضر نیز سالم است.همه تجهیزات این کلاس نو بوده و هیچگونه مشکلی وجود نداشته و آتش سوزی در کلاس‌هایی رخ داده که حدود هشت سال پیش توسط اهالی به صورت خودیاوری احداث شده است. تراکت نقاشی دانش آموزان و حتی پوشه پلاستیکی داخل قفسه کتابخانه دانش آموزان نیز سالم است.”
اما گزارش رسمی آتش‌نشانی چیز دیگری می‌گوید: “از نظر اکیپ آتش‌نشانی علت آتش‌سوزی بخاری نفتی موجود در کلاس بوده است که در حال خام سوزی بوده و سوخت مورد نظر سرریز کرده و موجب حریق شده است که متاسفانه با وجود کپسول پودر گاز در محل از آن استفاده ننموده و اقدام به جابجایی بخاری در حال آتش‌سوزی به بیرون کرده‌اند. و جلوی در ورودی کلاس آن را رها نموده‌اند که باعث مسدود شدن خروجی کلاس شده است. که برای فرار دانش آموزان به بیرون مزاحمت ایجاد کرده است.”
اما این همه ماجرا نیست و گویا ابعاد حادثه می‌توانست بسیار گسترده باشد، چرا که دیوار به دیوارِ کلاس آتش گرفته سه مخزن ذخیره سازی نفت سفید قرار داشت که خوش‌بختانه در این حادثه آتش نگرفته است.
به گزارش خبرآنلاین، اقدام مسئولان آموزش و پرورش پیرانشهر و مدرسه انقلاب شین‌آباد برای ذخیره سازی سوخت در مدرسه خودسرانه نبوده و به بخشنامه وزیر عمل کرده‌اند. بخشنامه‌ای به تاریخ 8 آبانماه 1390 خطاب به تمامی واحد های آموزشی که دستور به ذخیره سازی سوخت در مدارس می‌داد.
از سوی دیگر همین مدرسه‌ای که به ادعای مسئولان آموزش و پرورش هیچ مشکلی نداشته، به گونه‌ای ساخته شده بود که آتش‌نشانی و آمبولانس به سختی به مدرسه دسترسی پیدا کرده‌اند. احمدزاده از ساکنان و شاهدان اصلی این حادثه گفته است: “در زمان ساخت این مدرسه، ما محلی‌ها به مهندسی که این مدرسه را می ساخت تذکر دادیم که با این در و اتاق‌هایی که جلوی این مدرسه ساخته‌اید، نیسان هم سخت وارد می شود، ماشین های بزرگ هم که اصلا رد نمی شوند. حتی زمانی که آنها در حال ساخت مدرسه بودند، آجر، سیمان و آهن خودشان را از دیوار کوتاه مدرسه رد می کردند و نمی توانستند از در با ماشین سیمان و آجر بیارند.”
او همین مساله را باعث تاخیر در کار آتش‌نشان‌ها و امداد گران می‌داند: “آتش‌نشان‌ها نتوانستند به طور کامل وارد مدرسه بشوند و با کارهای خاص خود شلنگ آوردند و کپسول‌ها را به سمت کلاس بردند.”
در خروجی کلاس در هنگام حادثه مسدود شده بود و وجود دو ردیف نرده ضخیم، روی پنجره کلاس هم باعث شده تا امدادرسانی سخت‌تر شود.
مدرسه غیراستاندارد بود، گازدار نشد
از همان روز حادثه این پرسش مطرح می‌شد که چرا با وجود انشعاب گاز در روستای شین‌آباد، این مدرسه گاز نداشته و از بخاری نفتی برای گرمایش استفاده می‌شده است. مسئولان وزارت آموزش و پرورش در ابتدا تقصیر را متوجه شرکت گاز استان آذربایجان غربی کردند اما توضیحات سخنگوی شرکت ملی گاز هم حاکی از آن است که این مدرسه نوساز و بدون مشکل از دید وزارتخانه، چندان هم بی‌ایراد نبوده است. مجید بوجارزاده گفته است: “بر اساس اعلام شرکت گاز استان آذربایجان غربی این کلاس درس از کمترین استاندارد و ضوابط ایمنی برای گازرسانی برخوردار نبوده و از این رو بر اساس مبحث 17 نظام ملی مهندسی ساختمان عملیات گازرسانی به این واحد آموزشی انجام نشده است.”
او حتی عنوان کرده که مکاتباتی با ادارات آموزش و پرورش منطقه برای اجرای برخی از استانداردها انجام شده تا گازرسانی به این واحد آموزشی صورت بگیرد.
ممنوع‌التصویری برای جلوگیری از انعکاس خارجی
اعتراض و ابراز تاسف نمایندگان مجلس همچنان ادامه دارد و از جمله جواد جهانگیرزاده، نماینده ارومیه گفته است: “بودجه تجهیز محیط‌های آموزشی هزینه شام و افطاری شد.” محمد دامادی، نماینده ساری هم معتقد است این دانش‌آموزان “در آتش بی‌کفایتی مدیران سوختند و اگر اتفاق آتش سوزی مدرسه شین‌آباد در کره و ژاپن افتاده بود، وزیر یا خودکشی می‌کرد یا استعفا می‌داد.”
در مقابل، مسئولان حراست وزارت آموزش و پرورش دختران مصدوم را ممنوع‌التصویر کرده اند. آنها عنوان کرده‌اند به دلیل انعکاس برخی تصاویر دانش‌آموزان آسیب دیده در رسانه‌های خارجی امکان عیادت و تصویر برداری از 12 دانش آموزی که وضع آنها وخیم گزارش شده است، وجود ندارد.
