گابریل گیت هاوس
ایالات متحده از ماه اوت درحال بمباران سازمانی است که خود را دولت اسلامی می نامد. این بمباران ها به هدف حمایت از ائتلاف میان ارتش عراق، پیکارجویان کرد، نیروهای پیشمرگ و شبه نظامیان شیعه انجام می شود.
ولی این ایران است که در خاک عراق حضور گسترده ای دارد و روز به روز تحت فرماندهی قاسم سلیمانی، یک ژنرال گوشه گیر، نفوذ بیشتر و نقش فعال تری در عراق پیدا می کند.
گابریل گیت هاوس، خبرنگار بی بی سی، از مدت ها قبل به دنبال کسی است که به عنوان “قدرتمندترین فرد عراق” شناخته می شود.
در گرمای طاقت فرسای جلولاء، در نزدیکی مرز ایران، نیروهای کرد علیه دولت اسلامی مبارزه می کنند. در این مدت ایالات متحده نیز از آسمان به آنها کمک می رساند و روی زمین نیز ایران به حمایت از آنها می پردازد.
این تنها نبرد علیه جهادگرایان خونخوار نیست: ایران نیز کمپین خود را برای افزایش کنترل خود در عراق و نفوذش در خاورمیانه دارد. در بطن این کمپین، ولی در بخش های تاریک آن، فردی به نام ژنرال قاسم سلیمانی نشسته که فرماندهی سپاه قدس را به عنوان شاخه برون مرزی سپاه پاسداران برعهده دارد.
قدرت در محل
سلیمانی از اعتماد رهبر انقلاب علی خامنه ای برخوردار است. او در عراق کنترل شبه نظامیان شیعه را برعهده دارد و سیاستمداران با شنیدن نام او به وحشت می افتند. کسانی که او را می شناسند از او به عنوان فردی یاد می کنند که کم حرف می زند و زیاد عمل می کند.
حیدر الخویی، از مؤسسه سلطنتی امور بین المللی، درخصوص او به بی بی سی موندو می گوید: “او این همه قدرت را به این دلیل به دست آورده که به طور مستقیم با واحدهای حاضر در محل وارد عمل شده. او از اینکه در خاک سوریه و عراق رفت و آمد کند و مطمئن شود که شبه نظامیان آماده رویارویی با تهدیدهای دولت اسلامی هستند، واهمه ای ندارد.”
وی در ادامه می افزاید: “سلیمانی در صحنه سیاسی و نظامی کاملاً باورپذیر است.”
سلیمانی به ندرت در ملاء عام ظاهر می شود، ولی گاهی در مراسم تشییع جنازه برخی از اعضای سپاه قدس می توان او را دید که یکی دو قطره اشک می ریزد.
احساس می شود، ولی دیده نمی شود
در خط اول این نبرد، پیکارجویان کرد نشان داده اند که سلاح هایشان تا چه حد قدیمی است و مشکل بتوان فهمید آنها چگونه با چنین سلاح هایی توانسته اند دولت اسلامی را از پیشروی بازدارند.
زمانی که از یکی از سرهنگ های ارتش پرسیدم آیا سلیمانی به آنها کمک کرده، پاسخ منفی بود. او گفت که در آنجا هیچ کس او را ندیده. هیچ کس تابحال چیزی از او نشنیده، درحالی که گفته می شود “قدرتمندترین فرد در عراق” است.
ولی یک فرمانده محلی کرد به بی بی سی تأئید کرد که قاسم سلیمانی بارها از جبهه ها دیدن کرده. او گفت که مشارکت ایران در این درگیری ها بسیار زیاد است.
جعفر مصطفی معروف، فرمانده پیشمرگ ها، به بی بی سی گفت: “ایران ۱۶ کامیون حامل سلاح های سنگین و مهمات، دو موشک انداز بزرگ و سه یا چهار موشک انداز کوچک ارسال کرده.”
مهره پرقابلیت
نبردهای عراق و سوریه بخشی از کمپین بزرگ تری است که قصد دارد کنترل خاورمیانه را میان ایران شیعه و قدرت های سنی حاشیه خلیج فارس تقسیم کند. سلیمانی در لبنان به پرورش گروه شیعه حزب الله پرداخته و در سوریه مواضع رییس جمهور بشاراسد را استحکام بخشیده. گفته می شود که او استراتژی لازم را به اسد داده تا روند جنگ را در سوریه علیه نیروهای شورشگر به نفع خود تغییر دهد و شهرهای اصلی و شهرهای کوچک را بازپس گیرد.
در این جنگ نه چندان سرد، سلیمانی یکی از مهره های قدرتمند و پرقابلیت ایران محسوب می شود.
حمله آمریکا باعث ازبین رفتن مانع شد
تا سال ۲۰۰۳، عراق یک مانع جغرافیایی و سیاسی میان ایران و متحدان شیعه اش و کشورهای غربی در سوریه و لبنان بود.
ولی پس از اینکه حملات آمریکا به عراق انجام شد و صدام حسین سقوط کرد، این مانع که سد بزرگی در برابر توسعه جاه طلبی های ایران محسوب می شد، ازبین رفت.
حیدر الخویی می گوید: “اکنون سلیمانی می خواهد مطمئن به ادامه حیات گروه های مسلحی شود که در لبنان، سوریه، و عراق برای بقای خود وابسته به ایران هستند.”
یکی از مسؤولان عالی رتبه عراقی به بی بی سی گفت زمانی که شهر موصل سقوط کرد، واکنش سریع ایران، فراتر از بمباران های آمریکا، باعث شد تا شهر آزاد شود.
با این حال، عراقیان بسیاری نگران تبدیل شدن کشورشان به رعیت حکومت تهران هستند، چرا که شبه نظامیانی که در این کشور حافظ امنیت اند، به یک ابزار کنترل سیاسی ایران در عراق تبدیل شده اند.
اثیل نجیفی، حاکم موصل که در تبعید بسر می برد، دراین خصوص می گوید: “بی ثباتی در عراق باعث شده تا این کشور ضعیف شود و بسیاری از تصمیمات در تهران اتخاذ گردد.”
دشمنان قسم خورده
بحران عراق باعث شد تا دو دشمن قسم خورده در کنار یکدیگر قرار گیرند: ایران و ایالات متحده.
ایران در سال ۲۰۰۱ برای ایالات متحده اطلاعات نظامی تأمین کرد تا طالبان را در افغانستان سرنگون سازد. در سال ۲۰۰۷ نیز واشنگتن و تهران نمایندگانی را به بغداد اعزام کردند تا درخصوص وخامت وضعیت در عراق به مباحثه بنشینند.
رایان کراکر، سفیر سابق آمریکا در عراق و افغانستان، سال گذشته در مصاحبه ای با بی بی سی به نقش مهم ژنرال سلیمانی در هماهنگی نیروهای پشت صحنه اشاره کرد.
او گفت: “مخاطبان ایرانی به طور مشخص بیان کردند که علی رغم اطلاع رسانی به وزارت خارجه ایران، این سلیمانی است که تصمیمات نهایی را اتخاذ می کند.”
پس از هشت سال اشغال و صرف میلیون ها دلار هزینه ازسوی آمریکا، اکنون آنها درحال بردن مسابقه در برابر واشنگتن هستند.
در اواخر ماه اوت، بمباران های آمریکا اتفاق افتاد و به محاصره شهر آمرلی خاتمه داد. ولی پیروزی به نام چه کسی نوشته شد؟ و چه کسی پیروزمندانه از نبرد وارد شد؟ قاسم سلیمانی.
ابوعلی، یک فرمانده شیعه، می گوید: “قاسم سلیمانی به دیدن ما آمد. او دید که وضعیت چگونه است و بازدید او باعث امیدواری ما شد.”
پیشروی جهادگرایان در امتداد مرزهای ایران تحت کنترل است، ولی گروه دولت اسلامی هنوز شکست نخورده.
عراق درحال تبدیل شدن به کشوری چند پارچه است که نیازمند به نیروهای شبه نظامی شیعه و تسلیحات ایران می باشد. و در نبرد علیه دولت اسلامی، آمریکایی ها نیز به اندازه عراقی ها به ایران وابسته شده اند.
قبل از نشست های انجام شده میان ایران و آمریکا در سال ۲۰۰۷، آمریکایی ها پنج ایرانی را در عراق دستگیر کردند و آنها را به آموزش شبه نظامیان شیعه متهم نمودند. هفت سال پس از آن، دست سلیمانی در انجام عملیات در عراق بسیار بازتر شده و آمریکایی ها نیز بار دیگر به کمک او برای خارج کردن این کشور از باتلاق نیاز پیدا کرده اند.
منبع: بی بی سی موندو، ۱۲ اکتبر
