از بنده حقیر تا تن علیل

محمدرضا یزدان پناه
محمدرضا یزدان پناه

» نماز جمعه‌های "تاریخ‌ساز" خامنه‌ای

سایت خبری “رجانیوز” اقدام به بازخوانی سخنان رهبر جمهوری اسلامی در هفت نماز جمعه ای کرده که این سایت آنها را “تاریخ ساز” عنوان کرده است.نویسنده این مطلب در ابتدا، با اشاره به انتصاب آیت الله خامنه ای به عنوان امام جمعه تهران، انتخاب او به عنوان رهبر جمهوری اسلامی را “وصیت” آیت الله خمینی دانسته است.

رجانیوز در ادامه برخی خطبه های نماز جمعه آیت الله خامنه ای قبل از رسیدن به مقام رهبری جمهوری اسلامی را نیز “تاریخ ساز” عنوان کرده و در معرفی آنها، نوشته است: “امام جمعه تهران در دوران حیات امام، خطبه های تاریخ سازی را مانند خطبه 15 اسفند 1359 که در آن خشم انقلابی در برابر بنی صدر، جایش را به صبر به فرموده امام داده بود، خطبه غرا پس از عزل بنی صدر و خطبه روشنگرانه پس از پذیرش قطع نامه ایراد کرده بود.”

در گزارشی که این سایت از هفت نماز جمعه به اصطلاح “تاریخ ساز” رهبر جمهوری اسلامی منتشر کرده، یک خطبه آن به دهه 60 (چهل روز بعد از درگذشت آیت الله خمینی)، چهار خطبه مربوط به دوران پس از ریاست جمهوری سید محمد خاتمی تا ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و دو خطبه نیز متعلق به مقطع زمانی پس از انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری در 22 خرداد 1388 است.

 

جانشین “استاد بزرگوار”

آیت الله خامنه ای، 24 دی ماه 1358 توسط آیت الله خمینی به عنوان امام جمعه تهران انتخاب شد. او پس از آن صاحب این مقام شد که آیت الله حسینعلی منتظری که پس از درگذشت آیت الله محمود طالقانی، دومین امام جمعه تهران بود، تصمیم گرفت پایتخت را به مقصد قم ترک کند و به امور حوزوی بپردازد.

به این ترتیب، سید علی خامنه ای اولین نماز خود به عنوان امام جمعه تهران را روز 28 دی ماه 1358 در دانشگاه تهران اقامه کرد.

آیت الله خامنه ای در اولین خطبه خود به عنوان امام جمعه تهران، با تشکر از آیت الله خمینی، آیت الله منتظری را “استاد بزرگوار ما” و “استاد بزرگوار حوزه های علمیه” نامید: “سپاس از امام امت، از اینکه سخنگوی این جمعیت عظیم را و امام جماعت این جمع را آن کسی قرار داده است که به ضعف و عجز خود معترف است. اللّهم إنّ هذا مقام اولیائک و احبّائک، این مسند اولیای بزرگ خداست، این مسند صالحان و شایستگان است. در جمع خود ما این مسند عالم بزرگ و راحل عظیمی است که ملت ایران هنوز داغ فقدان او را در دل می‌پروراند، این مسند مرحوم آیت‌اللَّه طالقانی است، آن انسان زجرکشیده و کوشش کرده و پایمردی کرده‌ای که در آخرین لحظات زندگی‌اش، در آخرین نفس‌هایش هم راه دیرین خود را گم نکرد، از مجاهدت دست نکشید، و آن گاه این مسند فقیهی همچون حضرت آیت‌اللَّه منتظری است، استاد بزرگوار ما و استاد بزرگوار حوزه‌ علمیه، لکن اکنون چنین شده است.”

 

اولین خطبه: بنده حقیر

نویسنده گزارش رجانیوز که سردبیر سابق این سایت و دبیر فعلی سرویس سیاسی روزنامه ایران (ارگان دولت) است، در ادامه مطلب خود به بازخوانی سخنرانی آیت الله خامنه ای در اولین نماز جمعه ای که به عنوان رهبر جدید جمهوری اسلامی آن را اقامه کرد، پرداخته است. تاریخ این نماز 23 تیرماه 1368 است که در سراسر آن، شرکت کنندگان با گریه و ناله، به عزاداری برای درگذشت آیت الله خمینی پرداختند.

آیت الله خامنه ای در خطبه های این نماز جمعه، خود را “بنده حقیری” توصیف می کند که به خاطر “حسن ظن” نمایندگان مجلس خبرگان به عنوان رهبر جمهوری اسلامی انتخاب شده است.

این برای نخستین بار است که آیت الله خامنه ای به عنوان اولین مقام جمهوری اسلامی در نماز جمعه از “دشمنان” سخن می گوید: “ملت همیشه باید بیدار باشد و وحدت کلمه‏ خود را حفظ کند… شما از همه دشمنانتان قویترید… باید برای حرکت، کمرمان را محکم ببندیم. ما دیگر جنگ نظامی نداریم؛ اما جنگ با موانع سازندگی پیش روی ماست. باید کشورمان را بسازیم.”

 

دومین خطبه: دفاع از دولت سازندگی

دومین خطبه آیت الله خامنه ای که رجانیوز آن را تاریخ ساز دانسته، مربوط به نماز جمعه روز 18 اردیبهشت سال 1377 است.دولت اصلاح طلب سید محمد خاتمی روی کار آمده و فضای سیاسی و اجتماعی ایران، آزادی نسبی اما بی نظیری نسبت به دهه 60 و سالهای آغازین و میانی دهه 70 را تجربه می کند.در این میان، عملکرد دولت موسوم به سازندگی و رئیس آن یعنی اکبر هاشمی رفسنجانی مورد انتقاد شدید اصلاح طلبان است.

رهبر جمهوری اسلامی که در روز 2 خرداد 1376، هاشمی رفسنجانی را فردی دانسته بود که هیچکس برایش مانند او نمی شود، در نماز جمعه به دفاع از دوران ریاست جمهوری او می پردازد و کارهای او را “ثواب بزرگ” عنوان می کند: “هر کس بتواند جامعه اسلامی را ثروتمند کند و کارهای بزرگی انجام دهد، ثواب بزرگی کرده است. این کسانی که بحمدالله توانستند در این چند سال کشور را بسازند، پرچم سازندگی را در این کشور بلند کنند، کارهای بزرگی را انجام دهند، اینها کارهای خیلی خوبی کرده‏اند؛ اینها دنیاطلبی نیست.”

آیت الله خامنه ای با دفاع از دولت هاشمی رفسنجانی می افزاید: “دنیاطلبی آن است که کسی برای خود بخواهد؛ برای خود حرکت کند؛ از بیت‏المال یا غیر بیت‏المال، به فکر جمع کردن برای خود بیفتد؛ این بد است. باید مراقب باشیم. همه باید مراقب باشند که این‏طور نشود. اگر مراقبت نباشد، آن وقت جامعه همین‏طور بتدریج از ارزش‌ها تهیدست می‏شود و به نقطه‏ای می‏رسد که فقط یک پوسته ظاهری باقی می‏ماند. ناگهان یک امتحان بزرگ پیش می‏آید ـ-امتحان قیام ابی‏عبدالله-ـ آن وقت این جامعه در این امتحان مردود می‏شود.”

 

خطبه سوم: قتل‌های زنجیره‌ای و بچه‌های بی‌عقل

سومین خطبه نماز جمعه آیت الله خامنه ای مربوط به دوران پس از قتل های زنجیره ای است؛ سلسله عملیاتی که توسط برخی از اعضای ارشد و میانی وزارت اطلاعات در دهه 70 رخ داد و طی آن تعداد زیادی از روشنفکران، نویسندگان و فعالان سیاسی منتقد و مخالف جمهوری اسلامی به قتل رسیدند.

این قتل ها در ایران به قتل های زنجیره ای معروف و توسط مطبوعات و روزنامه نگارانی که پس از روی کار آمدن دولت نخست خاتمی، آزادی نسبی‌ای را تجربه می کردند، افشا شدند.

اما رهبر جمهوری اسلامی در نماز جمعه 18 دی ماه 1377 خود، این مطبوعات را “بچه های بی عقلی” توصیف می کند که “در صددند از وزارت اطلاعات انتقام بگیرند و حالا این بهانه خوبی برایشان شده است.”

به گفته آیت الله خامنه ای: “اینها درست مثل بچه بی‏عقلی عمل کردند که پدرش مثلاً در یک برخورد زبانی با یک آدم خبیثِ بدجنس بدزبانی درگیر باشد و این بچه بی‏عقل هم از روی بی‏توجهی به موقعیت، بنا کند پدر خودش را مثلاً مسخره کردن! اینها چنین موضعی گرفتند. البته حالا این نگاه خوشبینانه است؛ مبنی بر این است که اینها غرض و مرض و ارتباطی ندارند. اگر چنین باشد، که بحث دیگری است.”

او با انتقاد از مطبوعاتی که قتل های زنجیره ای را افشا کردند، می گوید: “عده‏ای عناصر سوءِ استفاده‏چی و فرصت‏طلب، در این جنجال چند روزه، به خیال این‏که حالا وزارت اطلاعات قدرت و توانی ندارد؛ شیر بی‏یال و دُم و اشکمی شده و مورد تهمت قرار گرفته است، سعی می‏کنند که فضای کشور را از چتر امنیتی خالی فرض کنند. مسؤولان وزارت اطلاعات ما، بزرگ‌ترین خدمات را به این کشور کردند. نیروهای مؤمن و مخلص و صمیمی، از همان روزهای اول، داخل وزارت رفتند.”

 

خطبه چهارم و پنجم: آغاز فتنه

خطبه چهارمی که رجانیوز آن را تاریخ ساز دانسته در مرداد 78 یعنی چند هفته پس از حمله نیروهای انصار حزب الله و یگان ویژه نیروی انتظامی به کوی دانشگاه تهران اقامه شد.

آیت الله خامنه ای در این نماز جمعه از “فتنه” می گوید: “خطرناک‌ترینِ این حوادث، حادثه‏ای است که فتنه باشد. فتنه، یعنی حادثه غبارآلودی که انسان نتواند بفهمد چه کسی دوست و چه کسی دشمن است و چه کسی با غرض وارد میدان شده و از کجا تحریک می‏شود. فتنه‏ها را باید با روشنگری خاموش کرد. هر جا روشنگری باشد، فتنه‏انگیز دستش کوتاه می‏شود.”

او اتفاقاتی مانند  تاسیس رادیو آزادی و تقویت رادیوهای بیگانه، تضعیف وزارت اطلاعات با قتل های مشکوک، درگیری های ساختگی برای ایجاد اغتشاش ذهنی در مردم، شایعه اختلاف و جنگ قدرت در میان مسئولین، تضعیف سپاه پاسداران، نیروی انتظامی، دستگاه قضایی و صداوسیما، تقویت دستگاه های جاسوسی را به عنوان “زمینه سازی غائله کوی دانشگاه” نام می برد.

او در خطبه پنجم هم که در فروردین 1382 و پس از اشغال عراق توسط آمریکا و متحدانش، ایراد شد، “چهار شکست سیاسی، ایدئولوژی، رسانه ای و ابهت نظامی” را برای آمریکا پیش بینی می کند.

 

خطبه ششم: تن علیل

رهبر جمهوری اسلامی 29 خرداد 1388 در اوج اعتراضات عمومی نسبت به نتایج اعلام شده انتخابات دهم ریاست جمهوری به نماز جمعه آمد، از نتایج انتخابات دفاع، معترضان را تهدیدو خطاب به امام زمان گریه کرد و تن خود را علیل خواند، نظر محمود احمدی نژاد را نزدیکتر از هاشمی رفسنجانی به نظرات خود دانست و در آخر به رهبران معترضان هشدار داد که در صورت ادامه اعتراض ها، هر اتفاقی بیفتد، مسئولیتش با آنهاست.

سخنان آیت الله خامنه ای در این نماز جمعه در شرایطی عنوان شد که روزهای قبل از آن، میلیون ها نفر از مردم تهران و دیگر شهرهای ایران در اعتراض به نتایج انتخابات ریاست جمهوری و در حمایت از میرحسین موسوی، نامزد معترض به نتایج انتخابات به تظاهرات عمومی پرداخته بودند.

با وجود این، آیت الله خامنه ای با دفاع از نتیجه انتخابات، معترضان را تهدید کرد که: “اگر به روش های غلط خود خاتمه ندهند، مسئولیت تبعات و هرج و مرج آن، به‌عهده آنها خواهد بود.”

او افزود: “برخی ها بدانند که با حرکات خیابانی نمی توان اهرم فشار بر ضد نظام به‌وجود آورد و مسئولان را وادار کرد تحت عنوان مصلحت زیر بار خواسته های آنها بروند چرا که تن دادن به مطالبات غیر قانونی زیر فشار، شروع نوعی دیکتاتوری است.”

رهبر جمهوری اسلامی در پایان سخنانش با گریه خطاب به امام زمان گفت: “من جان ناقابلی دارم، جسم ناقصی دارم، اندک آبرویی هم دارم که این را هم خود شما به ما دادید؛ همه‌ی اینها را من کف دست گرفتم، در راه این انقلاب و در راه اسلام فدا خواهم کرد؛ اینها هم نثار شما باشد. سید ما، مولای ما، دعا کن برای ما؛ صاحب ما تویی؛ صاحب این کشور تویی؛ صاحب این انقلاب تویی؛ پشتیبان ما شما هستید؛ ما این راه را ادامه خواهیم داد؛ با قدرت هم ادامه خواهیم داد؛ در این راه ما را با دعای خود، با حمایت خود، با توجه خود، پشتیبانی بفرما.”

یک روز پس از این نماز جمعه، تظاهرات مردم تهران در 30 خرداد 1388 به خونبارترین تظاهرات آنها پس از انتخابات بدل شد.

در این روز و با استناد به تصاویر منتشر شده در تلویزیون های ماهواره ای و اینترنت، ماموران امنیتی، انتظامی و لباس شخصی وابسته به حکومت، با تیراندازی مستقیم به سمت مردم معترض، ده ها نفر از آنها را کشتند و زخمی کردند.

 

خطبه آخر: میزان حال فعلی افراد است

آخرین نماز جمعه ای که رجانیوز آن را تاریخ ساز عنوان کرده  به 14 خرداد سال جاری مربوط است که در سالگرد درگذشت آیت الله خمینی اقامه شد و طی آن طرفداران آیت الله خامنه ای، با شعار و سر و صدا، مانع سخنرانی سید حسن خمینی، نوه رهبر فقید انقلاب اسلامی شدند.

آیت الله خامنه ای در این نماز جمعه، با تشبیه خود به امام علی و مخالفان خود به طلحه و زبیر، گفت: “برخورد قاطع امیر مومنان با طلحه و زبیر، نمونه ای تاریخی از ضرورت توجه به حال کنونی افراد در هرگونه قضاوت و ارزیابی است.”

او با تهدید چندباره معترضان و رهبران جنبش سبز، می افزاید: “امام بارها می گفت قضاوت در مورد اشخاص باید با محوریت حال فعلی آنها صورت گیرد و این مسئله، شاخص مهمی در درک و پیروی از خط امام است. تمسک به گذشته افراد، هنگامی قابل قبول است که حال فعلی آنان در مقابل گذشته ایشان قرار نداشته باشد اما اگر چنین شد، طبعا گذشته افراد دیگر نمی تواند معیار و ملاک باشد.”

آیت الله خامنه ای تاکنون بیش از 240 بار به اقامه نماز جمعه تهران پرداخته است.