صحنه

نویسنده
پیام رهنما

حذف بازیگران برجسته زن از تئاتر

جایزه بگیر،برو…..

اشاره: مدت هاست حال و های جشنواره تئاتر فجر رنگ و بوی نظامی و حکومتی به خود گرفته است.سرآغاز این مهم از شکل انتخاب دبیرنظامی جشنواره و سیاست های فرمایشی و دولتی آن به دستور حمید شاه آبادی معاونت هنری وزیر ارشاد است تا حضور مستقیم نیروهای امنیتی دربخش بازخوانی،بازبینی و حتی اجرای نهایی آثار در سالن های تئاتر.دخالت های نیروهای امنیتی در حوزه و فرهنگ و هنر تا آن جا پیش رفته است که گزینش های ترکیب بازیگران گروه های تئاتر نیز زیر ذره بین قرار گرفته شده است.دراین گزارش به چگونگی و بررسی حدف بازیگران زن مهم تئاتر در سال های اخیرمی پردازیم.

تولید آثارمهم کارگردانان مستقل تئا‌تر همچون بهرام بیضایی، قطب الدین صادقی، رکن الدین خسروی، علی رفیعی، محمد رحمانیان، حمید سمندریان و… سبب می‌شد تا بسیاری از بازیگران تاثیر گذار هنرهای نمایشی نیز در جریان جشنواره حضور پیدا کنند. هنرپیشه‌هایی که حالا با غیبت نویسندگان، طراحان و کارگردانان شاخص تئا‌تر آن‌ها هم بنا به دلایل مختلف حدف شده‌اند و دیگر نام آن‌ها تنها در صفحات سال‌های قبل جشنواره به چشم می‌خورد.

پانته آ بهرام از جمله بازیگرانی است که سال هاست در تئا‌تر فجر حضور ندارد. بهرام یکی از هنرپیشه‌های محبوب درمیان مخاطبان تئا‌تر محسوب می‌شود که البته همواره در رسانه‌های ایران از شکل ساماندهی و برپایی فستیوال‌هایی همچون فجرانتقاد دارد. از آخرین حضور پانته آ بهرام در تئا‌تر فجر ۹ سال می‌گذرد. این هنرپیشه ایرانی که در سال ۸۲ موفق به دریافت بازیگری دوم جشنواره برای نمایش شکلک به کارگردانی کیومرث مرادی شد، پس از اجرای تئاترشکار روباهبه کارگردانی علی رفیعی درسال ۸۷ هرگز به تئا‌تر برنگشت و به فعالیت‌های سینمایی پرداخت.

شراره منصور آبادی دیگر بازیگر ایرانی مقیم استان فارس در شهر شیراز است. او نخستین بار با نمایش قصه‌های درگوشی به کارگردانی امیررضا کوهستانی مطرح شد. آخرین حضورشراره منصور آبادی در تئا‌تر فجر مربوط به بیستمین دوره جشنواره فجر می‌شود. منصورآبادی دراین دوره با درخشش دراجرای نمایشرقص روی لیوان هابه کارگردانی امیررضا کوهستانی موفق به دریافت بازیگری سوم شد. از حضورمنصورآبادی که همواره از چهره‌های معترض سیاست‌های فرهنگی و هنری بوده به دستور مقامات دولتی استان فارس جلوگیری به عمل آمده است.

فروزان جمشیدی‌نژاد در بیست و چهارمین دوره جشنواره برای نمایش وقتی فرشته خواب سگ می‌بیند موفق به دریافت بازیگری اول شد. جمشیدی‌نژاد سال هاست به دلیل شرایط نامساعد فعالیت‌های هنری از ایران به مقصد اروپا مهاجرت کرده است.

ریما رامین فر نویسنده و بازیگر تئا‌تر است. عنوان نخستین نمایشنامه اشپس تا فردا بود که این اثر در جشنواره تئا‌تر فجر اجرا شد و جایزه سوم نمایشنامه نویسی را دریافت کرد.

 در سال ۸۰ در یک دقیقه سکوت بازی کرد و جایزه دوم بازیگری جشنواره تئا‌تر فجر را گرفت و در نمایش زمزمه مردگان هم جایزه اول بازیگری جشنواره تئا‌تر فجر را کسب کرد. رامین فر آخرین بار در اجرای غریبه‌ای در خانه به کارگرگردانی دلارا نوشین (سال ۸۸)، بر صحنه تئا‌تر فجر حضور داشت. اواز جمله هنرمندان خانواده تئا‌تر محسوب می‌شود که همواره بر شرایط حاکم سانسور و خفقان اعتراض دارد.

شبنم طلوعی از دیگر بازیگران حذف شده تئا‌تر فجر محسوب می‌شود. طلوعی تاکنون موفق به دریافت جایزه اول بازیگری زن برای نمایش فردا در جشنواره چهاردهم، جایزه دوم بازیگری برای نمایش مراددرجشنواره پانزدهم، جایزه دوم کارگردانی برای نمایش قهوه تلخ در جشنواره بیست و یکم تئا‌تر فجر شده است. آخرین حضور وی در جشنواره بیست و دوم تئا‌تر فجر بود که موفق به دریافت جایزه اول بازیگری زن برای نمایش می‌بوسمت و اشک شد. شبنم طلوعی از پاییز سال ۸۳در پی محرومیت از بازی در فیلم شبانه به کارگردانی امید بنکدار و کیوان علیمحمدی که در آن نقش اصلی رابه عهده داشت و پس از آن محرومیت از کلیه فعالیت‌های هنری به دلیل اعتقادات مذهبی به آئین بهایی مجبور به ترک ایران شد. وی از پایان سال ۲۰۰۴درپاریس زندگی می‌کند.

آناهیتا اقبال‌نژاد در بیست و یکمین دوره جشنواره تئا‌تر فجر موفق به کسب بازیگری دوم برای نمایش روی زمین شد. او یکی از محرومان حضور در جشنواره تئا‌تر فجر محسوب می‌شود. اقبال‌نژاد بازیگر و کارگردانی است که درجریان اختلافات میان خانه تئا‌تر و مرکز هنرهای نمایشی برسرنحوهٔ اجرای قرارداد تیپ و دستمزد بازیگران گفتگوهای تندی را علیه مدیران دولتی وزارت ارشاد انجام داد. او از آن پس در لیست سیاه محرومان مرکز هنرهای نمایشی قرار گرفت.

مژگان نوایی، وفا طرفه، ژاله صامتی، فرحناز زاویانی وعاطفه رضوی نیز از بازیگرانی هستند که در دوره‌های مختلف برپایی جشنواره موفق به دریافت جوایز بازیگری شده‌اند اما به دلایل متعدد از حضور در فستیوال این روزهای تئاترفجر محروم و یا مطرود شده‌اند.