ویلیام او بیمن
مناقشه اسرائیل و حماس نشانی از جنگ میان اسرائیل و ایران ندارد. این افسانه ای است که در دوره زمامداری بوش شکل گرفته و اکنون با طرفدارانی، در اذهان جای گرفته است.
این درست است که ایران با وضعیت حماس هماهنگی دارد، خصوصاً زمانیکه اکثریت آرا برای تشکیل دولت در انتخابات سال 2006 را بدست آورد و این انتخابات مورد حمایت آمریکا نیز قرار گرفت. اما پس از آن، دولت جدید با مخالفت اسرائیل و آمریکا روبرو شد و تحریم اقتصادی، فلسطین را به ورطه بحران اقتصادی کشاند. همان موقع بود که ایران تأمین کمک برای حماس را در دستور کار قرار داد.
با اینحال، تحلیلگران اسرائیل و آمریکا می خواهند دنیا بپذیرد که حماس درصورت بهره مند نشدن از حمایت های ایران، قادر به حمله علیه اسرائیل نبود. همانطور که جورج جوفی از مرکز مطالعات بین المللی کمبریج در مصاحبه سال 2006 با رادیو اروپای آزاد و رادیو آزادی گفت، “دولت اسرائیل ایران را متهم می کند که به صورت غیر مستقیم و از طریق حزب الله لبنان، سعی در کنترل اوضاع در داخل محدوده اشغالی دارد و اتهامات دیگری نیز دربارۀ دخالت آن کشور در برخی اقدامات خشونت آمیز تر وارد شده است؛ هرچند هیچ مدرکی برای اثبات ارائه نشده است. به نظر من این ادعاها، بیشتر از جنس تبلیغات هستند و فاقد ارزش واقعی اند.“
مشغول شدن ذهن همگان به این موضوع که حملات حماس به اسرائیل تحت سرپرستی ایران انجام می شود، اجازه فکر کردن دربارۀ موقعیت جغرافیائی آنجا را به کسی نداده است. واقعیت این است که حماس بوسیله اسرائیل و مصر، از بقیه دنیا جدا شده است. اسرائیل اساساً ورود غذا و امکانات پزشکی را تحت کنترل خود دارد. این نظریه که ایران به انتقال محموله تسلیحاتی به حماس دست زده، دور از ذهن است. موشک هائی که از سوی حماس به سوی اسرائیل شلیک می شوند و سرمنشأ بروز مناقشه فعلی بوده اند، در داخل ساخته می شوند، سلاح هائی با دانش فنی ساده و بدون هیچگونه پیچیدگی هستند.
ادعای دیگر این است که ایرانی ها مشغول آموزش دادن نیروهای حماس هستند. ممکن است همه فکر کنند این اقدام در حجم وسیعی درحال انجام است. مجله تایم لندن در مقاله 19 اسفند 1386 (9 مارس 2008) گزارش کرد 150 ستیزه جوی حماس در تهران آموزش دیده اند. حماس ادعا می کند 000/15 جنگجو در اختیار دارد و این درحالی است که اسرائیل صاحب یک میلیون نیروی تحت امر است. با این حساب، آموزش دیدن 150 نفر، به شرط آنکه این خبر درست باشد، نمی تواند تهدید خیلی جدی برای اسرائیل محسوب شود.
گاهی از حزب الله لبنان به عنوان پایگاه ایران در منطقه یاد می شود، اما حزب الله دسترسی جغرافیائی به غزه ندارد. بنابراین تلاش آنها به برپائی تظاهرات در لبنان محدود می شود. تیمور گوکسل مشاور سابق صلح بانان سازمان ملل در لبنان دهم در ماه دی به خبرگزاری رویترز گفت: “حزب الله با تمام لفاظی هایش درباره فلسطین، کار زیادی نمی تواند دربارۀ غزه انجام بدهد و بعید است لبنان را درگیر در یک فاجعه دیگر کند. بنابراین آنها مشغول به راه انداختن واکنش های مردمی مشغول هستند.“
مصر هم گذرگاه مناسبی برای عبور تسلیحات ایرانی نیست. حسنی مبارک دربارۀ ماجرای غزه با یک بحران دست و پنجه نرم می کند. کمک های سازمان ملل به سوی او جاری شده و او از دیرباز در معاهده صلح با اسرائیل به سر می برد. از آن گذشته، دولت سکولار وی به شدت از بنیادگرائی اسلامی در هراس است و آنرا به دیده تردید نگاه می کند. از آنجا که حماس از اساس مخاصمه جو است، برخلاف فتح که مبانی سکولار بیشتری دارد، به عنوان یک رقیب قدرت خطرناک در فلسطین محسوب می شود. مصر به همین دلیل مرز خود با غزه را با دقت فراوانی بسته نگه داشته و تنها به کمک های فوری بشردوستانه اجازه عبور می دهد.
نابراین چرا افسانه پشتیبانی تسلیحاتی ایران هنوز به گوش می رسد؟ یکی از دلایل این است که از دیرباز در سیاست خارجی آمریکا اعتقاد بر این بوده که جنبش های مقاومت نمی توانند بدون کمک های دولتی دوام بیاورند. قبل از اینکه ایران به عنوان پشتیبان این جنبش ها معرفی شود، لیبی سوژه اصلی آمریکا بود. لازم است نگاهی به نخوه رویکرد به لیبی در دهه 1980 انداخته شود تا ببینیم عین همان اتهامات اکنون متوجه ایران شده است.
دست آخر اینکه، پشتیبانی ایران کمکی به مسائل نمی کند. گفتمان اصلی انقلاب ایران هنوز زنده است و در برخی اجزای حیات سیاسی ایران به چشم می خورد. ایران یک حاکم تحت حمایت غرب را سرنگون کرد و تلاش داشت عین این حرکت در جاهای دیگر خاورمیانه هم رخ بدهد. حزب الله و حماس شرکائی با نظرات موافق هستند. ایران از حزب الله در اولین روزهای حیاتش حمایت کرد و مناقشه آن گروه با اسرائیل را هماهنگ با آرمان های انقلابی خود می بیند. این به آن معنا نیست که ایران مشغول کنترل جنبش است.
اینکه اسرائیل و دنیا، ایران را مسؤول مشکلات خود با حماس درنظر بگیرند، کمکی به پیشبرد صلح در منطقه نمی کند. حمله به ایران هم به هیچ وجه نمی تواند از تنش های موجود میان اسرائیل و همسایگانش بکاهد.
منبع: نیو آمریکا مدیا- 4 ژانویه