ایالات متحده و سایر قدرت های دنیا امروز در نشستی در سازمان ملل، به بررسی اثرات تحریم ها بر بلندپروازی های هسته ای ایران خواهند پرداخت. آنها در عین حال، دورنمای استفاده از دیپلماسی برای حل و فصل این مناقشه را نیز از نظر دور نخواهند داشت.
سوزان رایس، نماینده آمریکا در سازمان ملل به خبرنگاران گفت هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا و همتایان وی از انگلستان، چین، فرانسه، آلمان و روسیه درباره ایران، «صدایی واحد» خواهند داشت.
رایس هفته گذشته هشدار داد نباید از نشست یاد شده «انتظار خیلی زیادی» داشت. وی گفت دولت ها به بررسی این نکته خواهند پرداخت که از نظر «فشارها و امکان برقراری تماس» در خط مشی خود برای تغییر رفتار ایران، در چه جایگاهی قرار گرفته ایم. درحالیکه نگرانی های بین المللی از تلاش ایران برای طراحی و ساخت تسلیحات هسته ای همچنان وجود دارد، این کشور به درخواست ها برای کاستن از سرعت برنامه هسته ای خود پاسخ رد داده است.
فیلیپ جی کراولی سخنگوی وزیر خارجه آمریکا دیروز در نیویورک به خبرنگاران گفت: «ایران باید آمادگی خود برای تماس فراگیر را به نمایش بگذارد. اگر آنها این کار را بکنند، ما نیز پاسخ خواهیم داد.»
چین و روسیه در 9 ژوئن به همراه ایالات متحده، انگلستان و فرانسه به چهارمین دور از تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران رأی مثبت دادند. این قطعنامه برای بازداشتن ایران از توسعه تسلیحات هسته ای یا موشک های دوربرد تنظیم شده است. تمامی قطعنامه های سازمان ملل خواستار توقف غنی سازی اورانیوم به عنوان عنصر کلیدی برنامه تولید قدرت هسته ای یا بمب هسته ای، شده اند.
تا کنون تنها دیداری که میان ایران و گروه شش، که خبر آن در نیویورک اعلام شده است، به نشست منوچهر متکی و ویلیام هیگ وزرای خارجه تهران و لندن مربوط می شود.
محمود احمدی نژاد رئیس جمهور ایران تاکنون پیام های ضد و نقیضی درباره موضع خود ارسال کرده است. وی در 19 سپتامبر به برنامه «هفته جاری» شبکه ای- بی- سی گفت ایران «آماده بحث» درباره برنامه هسته ای خود با گروهی از کشورهاست که شامل آمریکا نیز می شود. وی دیروز گفت حمله آمریکا به ایران جهت نابودی تأسیسات هسته ای این کشور، آتش جنگی را روشن خواهد کرد که به هیچ کدام از جنگ هایی که آمریکا قبلاً تجربه کرده شباهت نخواهد داشت.
احمدی نژاد در نشستی که با دعوت از خبرنگاران در نیویورک برگزار شده بود، اعلام کرد: «آنچه ما می کنیم، قانونی است. ایالات متحده هرگز وارد یک جنگ واقعی نشده است؛ نه در ویتنام، نه در افغانستان و نه حتی در جنگ جهانی دوم. جنگ فقط شامل بمباران یک منطقه نیست. وقتی جنگ شروع شود، حد و مرزی نخواهد داشت.»
ایالات متحده در ماه ژوئیه دسترسی بانک های در حال همکاری با ایران را به نظام مالی ایالات متحده متوقف کرد. اتحادیه اروپا نیز همین خط مشی را با ممنوع ساختن سرمایه گذاری و فروش تجهیزات به صنایع نفت و گاز ایران دنبال کرد.
استوارت لوی یک از مسؤولان وزارت خزانه داری آمریکا که معمار فشارهای علیه ایران است، 20 سپتامبر در واشنگتن اعلام کرد که ایران «در حال تکاپو برای کاستن از اثرات تحریم هاست.»
ایران که صاحب دومین منابع بزرگ گازی دنیاست اصرار دارد در پی توسعه دانش فنی هسته ای برای مقاصد صلح جویانه است. برنامه هسته ای ایران از سال 2003 تاکنون زیر نظر بازرسی های سازمان ملل بوده است و بازرسان می گویند ایران از امکان دسترسی و یا ارائه شواهد کافی اثبات کننده صلح آمیز بودن ماهیت برنامه خود، خودداری کرده است.
سامل الفراری، رئیس مرکز مطالعات استراتژیک کویت در یک مصاحبه تلفنی از واشنگتن گفت: «تلاش ها باید بر خارج از سازمان ملل متمرکز شوند. در اینجا کار زیادی برای انجام دادن وجود ندارد. ما در مرحله ای هستیم که باید صداهای فعلی را هماهنگ کنیم و به ایران گوشزد کنیم که درصورت انجام برخی کارها، با خطر تحریم های بیشتر در آینده روبرو خواهد شد.»
مارک لیال گرانت و رایس، نمایندگان انگلستان و آمریکا در سازمان ملل، 15 سپتامبر اعلام کردند شورای امنیت باید «پاسخ مناسبی» را در برابر آزمایش موشکی ماه اوت ایران، که امکان حمل تسلیحات هسته ای را نیز دارد، درنظر بگیرد. ایلن برمن نایب رئیس شورای سیاست خارجه آمریکا در واشنگتن احتمال وقوع این تحول را ناچیز می داند.
برمن گفت: «گروه شش با خواست محافظه کارترین اعضایش حرکت می کند.» به گفته وی، نیازهای چین به انرژی با دادن وعده هایی برای سرمایه گذاری در توسعه نفت وگاز ایران همراه شده اند.
برمن گفت فعلاً مسیر تحریم ها «یک روند شکست خورده» است.
در همین حال، رابرت جی آینهورن، مشاور ویژه وزارت خارجه آمریکا در حوزه تحریم های علیه کره شمالی، هفته آینده جاری از چین دیدار خواهد کرد.
به نظر می رسید سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در سخنرانی روز گذشته خود در سازمان ملل، به تحریم های اضافی وضع شده از سوی آمریکا، اتحادیه اروپا و کشورهایی نظیر کره جنوبی پس از اقدام شورای امنیت در ژوئن گذشته، نگاه انتقادی داشت.
لاوروف بدون نام بردن از کشور خاصی گفت: «ما نمی توانیم نگرانی های جدی خود از اعمال تمهیدات سختگیرانه یکطرفه را ابراز نکنیم.» وی گفت چنین اقداماتی از اختیارات داده شده از سوی شورای امنیت فراتر رفته اند و «باید به آنها پایان داد.»
بن رادز مشاور امنیت ملی در امور ارتباطات استراتژیک اوباما می گوید یکی از مهمترین پیام های باراک اوباما در جریان دیدار سه روزه وی از نیویورک این خواهد بود که گزینه تماس با ایران هنوز مطرح است.
رادز گفت: «فکر می کند او بخواهد آنچه را همیشه گفته، بسیار شفاف تر کند. اینکه درها بر روی دولت ایران باز است. درها برای داشتن رابطه بهتر با ایالات متحده برای آنها باز است. رئیس جمهور می خواهد یادآوری کند که این یک رویکرد دوگانه است. تحریم ها به خودی خود، تنها گزینه کارآمد نیستند.»
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل- 21 سپتامبر 2010
