بحث طرح سوال از محمود احمدی‌نژاد در مجلس، بحث‌های مختلفی میان موافقان و مخالفان آن ایجاد کرده و دو طرف تلاش می‌کنند تا با استدلال‌های خود، سمت دیگر را قانع کنند. گرچه به نظر می‌رسد که با توجه به تصویب آیین‌نامه جدید مجلس، حداکثر تا یک ماه دیگر باید منتظر حضور احمدی‌نژاد در مجلس بود.
مخالفان طرح سوال از محمود احمدی‌نژاد، سخنان رهبر جمهوری‌اسلامی درباره جلوگیری از ظهور اختلاف‌ها در مقابل دیدگان مردم و همچنین وضعیت کشور را دلیل مخالفت خود عنوان می‌کنند. اما در اظهارنظری جدید، عبدالله حاجی صادقی٬ جانشین نماینده ولی فقیه در سپاه پاسداران، ضمن “کج سلیقگی” خواندن تصمیم مجلس برای احضار محمود احمدی‌نژاد، نگرانی خود را از افشاگری‌های احتمالی رییس دولت دهم در مجلس پنهان نکرده: “با شناختی که ما از رئیس جمهور داریم شاید نوع برخورد ایشان عکس العملی باشد یعنی یک کج سلیقگی در مجلس رخ داده و بنده نیز این نگرانی را دارم که آقای رئیس جمهور نیز یک کج سلیقگی دیگری مرتکب شود و بار دیگر فضای کشور به فضای اختلاف و تنش تبدیل گردد”.
اشاره حاجی صادقی به سخنانی است که چندی پیش از محمود احمدی‌نژاد نقل شده بود. دو هفته پیش، علی حسین حاجی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان، در گزارشی از نشست هیات رییسه این فراکسیون با محمود احمدی نژاد گفته بود: “در این جلسه احمدی نژاد اعلام کرد که سوال از رئیس جمهور را فرصتی برای بیان حرف های نگفته می داند”.
پیش از این احمد توکلی، از نمایندگان منتقد احمدی‌نژاد در مجلس، نیز ضمن مخالفت با طرح سوال از وی، دلایل خود را این‌گونه شرح داده بود: “اگر به روش معقولی به سوالات نمایندگان پاسخ داده نشود التهابات در بازار ارز تشدید شده و دودش به چشم مردم می رود، بنابراین اگر کسی وفادار به مردم است باید این نکات را رعایت کند. من چون این مواردی را که اعلام کرده ام از سوی رئیس جمهور امکان ناپذیر می دانم و برای اینکه مصلحت مردم رعایت شود، با سوال از رئیس جمهور در صحن مجلس مخالفم، اما حالا دیگر حق قانونی نمایندگان است و باید انجام شود”.
با این وجود، این تهدید محمود احمدی‌نژاد با استقبال برخی از نمایندگان چون علی مطهری روبه‌رو گشته بود. مطهری که در مجلس هشتم بانی سوال از محمود احمدی‌نژاد بود، درباره امکان افشاگری‌های احمدی‌نژاد این‌گونه اظهارنظر کرده بود: “ما می‌خواهیم هرچه زود‌تر ناگفته‌های خود را بگوید تا خیال همه راحت شود فکر می‌کنم رییس جمهور (می خواهد) مجلس را بترساند تا از سوال عقب نشینی کند وگرنه ما از هرچه که احمدی‌نژاد بخواهد بگوید استقبال می‌کنیم. او ناگفته‌ها را بگوید چرا اینقدر همه را می‌ترساند یک بار بگوید و خیال همه را راحت کند اکنون آیین نامه اصلاح شده و بعد از صحبت رییس جمهور نمایندگان می‌توانند صحبت کنند و رای گیری کند که آیا از سوال او قانع شده‌اند یا نه و این بار دست احمدی‌نژاد آنقدر‌ها باز نیست که اقدام دفعه پیش خود را تکرار کند”.
اشاره مطهری به طرح سوال از احمدی‌نژاد در مجلس هشتم است. آن زمان با وجود آنکه رسانه‌های نزدیک به احمدی‌نژاد بارها تهدید کرده بودند که در صورت احضار وی به مجلس، رییس دولت هم دست به افشاگری علیه برخی مقامات خواهد زد، او شیوه‌ای متفاوت در پیش گرفت و با زبان طنز پاسخ‌گوی سئوالات نمایندگان شد. نحوه پاسخ‌گویی احمدی‌نژاد با انتقادهای تند اصولگرایان روبه‌رو شد و اعتراضاتی را برانگیخت.
تجربه پیشین باعث شد که موسی‌الرضا ثروتی، که نخستین طرح‌کننده بحث سؤال از احمدی‌نژاد در مجلس نهم بود، در گفت‌وگویی با اشاره به اینکه طرح این سؤال برای حل “مسائل اقتصادی و مسائل مربوط به ارز” است از “متفاوت بودن سؤال جدید با دفعه قبل” سخن بگوید و احمدی‌نژاد را تهدید کند که “ بار قبل که آقای رئیس جمهور به مجلس آمد ما به ایشان احترام گذاشتیم، ولی این سری مثل قبل صحبت نمی کنیم. این بار بدون رودربایستی صحبت می کنیم تا ایشان دیگر جرات نکند با آن ادبیات صحبت کند. وقتی رئیس جمهور حرمت خود و نظام و نماینده ها را نگه نمی دارد، باید به زبان خودش با او صحبت کرد”.
وی اضافه کرده بود: “اگر ایشان به سوالات نمایندگان بد جواب بدهد، ممکن است نمایندگان به عدم کفایت سیاسی هم فکر کنند”. او همچنین فاش کرده است که در مجلس هشتم طرح عدم کفایت سیاسی احمدی نژاد مطرح و به حد نصاب هم رسیده بود: “یک بار عدم کفایت سیاسی ایشان در زمان خانه نشینی آقای احمدی نژاد در مجلس هشتم امضا شد و به حد نصاب هم رسید ولی چون ایشان فردای آن روز به سر کار برگشت، مساله منتفی شد”.
از سوی دیگر، علیرضا زاکانی، نماینده مجلس، نیز با اشارهبه مخالفت خود با طرح سوال از احمدی‌نژاد، با بیان اینکه “راهکارهای دیگری در آیین‌نامه برای پاسخ به سوالات نمایندگان و رفع اشکالات وجود دارد”، گفته بود: “جنبه التهاب‌آفرین سوال از رییس‌جمهور خیلی بیشتر از جنبه برطرف‌کنندگی مشکلات است این همان دلیلی است که فراکسیون اصولگرایان برای مخالفت با موضوع سوال از رییس‌جمهور در پیش گرفتند”. زاکانی اشاره‌ای به “راهکارهای دیگر” نکرد.
غلامعلی حداد عادل، از نزدیکان رهبر جمهوری‌اسلامی و رییس مجلس هفتم، از دیگر مخالفان طرح سوال از محمود احمدی‌نژاد است. وی دلیل مخالفت خود را این‌گونه بیان کرده: “تجربه طرح سوال از رئیس جمهور را در اسفندماه سال 90 شاهد بودیم که در آن زمان نیز نمایندگان به مخالفت ما ترتیب اثر ندادند که شاهد عدم موفقیت این طرح بودیم و تاثیری نداشت و اکنون نیز رئیس جمهور عوض نشده است. امیدوارم اگر طرح سوال از رئیس جمهور عملی شد حداقل پیش‌بینی ما درست از آب درنیاید وگرنه ضررهای فراوانی عاید کشور می‌شود”.
به غیر از حدادعادل، احمد جنتی، امام جمعه موقت تهران و دبیر شورای نگهبان، در خطبه‌های نماز جمعه، با اشاره به اینکه باید “بررسی شود چه مقدار سوال از رئیس جمهور به مصلحت است”، گفت: “باید دید طرح این سئوال آیا همان اختلاف قوا نیست و دشمن شاد نمی شود؟” وی اضافه کرده: “اگر قرار شد طرح سوال انجام شود و دعوت صورت گرفت، باید در نظر داشت که جنگ و جدال نیست و فقط بحث سوال است که البته به اعتقاد من می شد آن را در یک جلسه خصوصی مطرح کرد اما اگر قرار بود به مجلس کشیده شود باید دوستانه باشد، کینه ورزی نشود و کاری نشود که خلاف اخلاق، ادب و وحدت باشد”.
در همین حال شبکه ایران، سایت وابسته به موسسه ایران، در یادداشتی ضمن انتقاد از طراحان سوال از احمدی‌نژاد، آن را “خان‌زاده‌های پس از انقلاب” نامیده و نوشته است: “خوب است از احمدی‌نژاد بپرسید تا هزاران هزار دستاورد بزرگ دولت و ملت شریف ایران را برشمارد و پشت بادخورده خان‌ها و خان‌زاده‌های پس از انقلاب را دوباره بلرزاند”. این سایت همچنین یک نظرسنجی برگزار کرده است که در آن بیش از 84 درصد شرکت کنندگان اعلام کرده‌اند موافق بیان بی‌پرده واقعیات از سوی محمود احمدی‌نژاد در جلسه طرح سئوال در مجلس هستند.
طرح سوال از احمدی‌نژاد در حالی در مجلس مطرح شد که برخی از نمایندگان آن را مخالف با دیدگاه رهبر جمهوری‌اسلامی دانسته و به آن اعتراض کرده بودند. برخی از نمایندگان ضمن تردید در تعداد امضاهای این طرح، اقدام به ترک صحن علنی مجلس کردند. گرچه علی لاریجانی، رییس مجلس، گفته است علی خامنه‌ای تاکنون نظری درباره طرح سوال از رییس دولت دهم نداده است: “هر وقت که مقام معظم رهبری نظری داشته باشند به نمایندگان مجلس منتقل می‌کنند و در این مدت ایشان دستوری به مجلس نداده‌اند و در زمینه طرح سوال از رئیس جمهور هیچ نظری به ما ارائه نکرده‌اند”.
اما علیرضا زاکانی، عضو فراکسیون اصولگرایان، در پاسخ به علی لاریجانی گفته بود: “آقای لاریجانی تاکید داشتند که راجع به این موضوع مقام معظم رهبری نظری نداده‌اند که کاملا درست است. ایشان هیچ نظری درباره سؤال از رییس جمهوری اعلام نکردند اما براساس منطق و فهم درست از شرایط فعلی پیگیری طرح سوال از رییس جمهوری را به عنوان یک مسیر نادرست می‌دانیم”.
علی اصغر زارعی نیز با تشکیک در تعداد امضاهای این طرح چنین اظهارنظر کرد: “فراکسیون بیانیه داده و ۴۰ امضا از طرح سئوال را پس گرفته است در اعتراض به اعلام وصول این صحن علنی را ترک خواهیم کرد”.
نزدیک به دو هفته پیش اعضای فراکسیون اصولگرایان مجلس، خبر از آن داده بودند که امضاهای خود را برای سوال از محمود احمدی‌نژاد پس می‌گیرند و فاطمه آلیا، عضو شورای مرکزی این فراکسیون در این باره گفته بود: “در فضای کنونی، همکاری بیشتر با دولت ضروری به نظر می‌رسد و اصولگرایان معتقدند که مطالبات را باید از راه‌هایی غیر از سؤال و استیضاح پیگیری کرد”.
حسین‌علی حاجی دلیگانی، عضو هیات رییسه فراکسیون اصولگرایان، نیز در اعتراض مشابهی گفت که تعداد امضاهای طرح سوال از حد نصاب افتاده بود اما “علی مطهری امضای ۵ نماینده را در اختیار داشت تا در چنین شرایطی آنها را اضافه کند”.
مهدی کوچک‌زاده، از نمایندگان حامی احمدی‌نژاد در مجلس نیز به مخالفت با طرح سوال پرداخت: “انسان عاقل لازم نیست مثل بچه کوچک همه چیز را به او دستور دهند تا بفهمد. بنده و جمع دیگری از نمایندگان از فحوای کلام رهبری می‌فهمیم که تمایل به طرح سوال از رییس جمهور در شرایط فعلی ندارند. اگر اختیار با رهبر معظم انقلاب بود تصمیم می‌گرفتند که تا این سوال طرح نشود. به انسان عاقل که نباید همه چیز را دستور دهند”. کوچک‌زاده همچنین با بیان این که “بنده و همفکرانم در مجلسی نمی‌مانیم که برخلاف نظر رهبری که برای ما کشف شده اقدام شود”، گفت که “مجلس اگر بنا باشد تابع نظر آقا نباشد ارزشی ندارد” و به همراه هفده نماینده‌ی دیگر صحن علنی را ترک کرد. علاوه بر کوچک‌زاده، زهره طبیب‌زاده، فاطمه آلیا، ابوالقاسم جراره، شهروز افخمی، حسین‌علی حاجی دلیگانی، آقاجری، سید محمود نبویان، قاسم جعفری، سید علی طاهری، بیراوند، عزیز اکبریان، روح‌الله عباسپور، محمد سلیمانی، آشتیانی عراقی، روح‌الله حسینیان، مرتضی آقاتهرانی و سید شکرخدا موسوی از نمایندگانی بودند که اقدام به ترک صحن علنی کردند.
پژمان‌فر، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان، نیز به مخالفت با طرح سوال از احمدی‌نژاد پرداخت: “بنده به شدت با این مسئله مخالفم و آن را در تضاد آشکار با فرمایشات رهبری می دانم چرا که ایشان اخیرا بر نکشاندن اختلافات مسئولان به اجتماع و رسانه های تاکید کردند”.
با این تشکیک‌ها، هیات رییسه مجلس اقدام به انتشار نام نمایندگانی کرد که طرح سوال از احمدی‌نژاد را امضا کرده بودند. در میان نمایندگانی که این طرح را امضا کرده بودند، 87 درصد آنها از اعضای فراکسیون رهروان ولایت هستند که فراکسیو.ن وابسته به علی لاریجانی در مجلس است. برخی از تحلیلگران سیاسی، این اقدام را مانور قدرت علی لاریجانی در مقابل لاحمدی‌نژاد توصیف کرده بودند.
