برکناری یک شبه مدیر با سابقه

نویسنده
جواد ملک‌زاده

» تاوان انتقاد از خودمحوری احمدی نژاد‏

یک وزیر باسابقه و معاون سابق وزارت نفت به خاطر انتقاد صریح از احمدی‌نژاد، به دستور وی از سمت خود ‏برکنار شد. محمدرضا نعمت‌زاده قدیمی ترین وزیر حاضر در دولت احمدی نژاد که از سی سال پیش همواره در ‏وزارت و معاونت و سمت های تعیین کننده بود به این خاطر برکنار شده که در مصاحبه با روزنامه اعتماد از ‏خودمحوری و اخلاق تند احمدی‌نژاد پرده برداشته، مافیای نفتی را انکار و از میرحسین موسوی حمایت کرده و ‏گفته است: “احمدی‌نژاد و شهید رجایی صد و هشتاد درجه با هم تفاوت دارند.“‏

اگرچه مردان دولت نهم به تجربه دریافته‌اند که کوچکترین انتقادی از احمدی‌نژاد، نتیجه‌ای جز برکناری ندارد. او ‏از اولین سال‌های پس از انقلاب اسلامی در عالی‌ترین سطح دولت مشغول به کار بوده، توقع نبود که انتقاد او که ‏به اصرار برای کمک به دولت فراخوانده شد و در تمام چهار سال گذشته بدون توجه به دخالت های بالادست با ‏جدیت کامل طرح پرجنجال بنزین و سهیمه بندی را سرپرستی کرد ، اینقدر به سرعت باعث واکنش رئیس دولت ‏شود.اما احمدی‌نژاد که پیش از این هم دستور برکناری چند وزیر و رئیس سازمان دولتی را تنها به خاطر انتقاد از ‏خود صادر کرده بود، این بار هم یکی از سازگارترین مدیران صنعت نفت را برکنار کرد تا آستانه تحمل در دولت ‏نهم را نشان دهد.‏

نعمت‌زاده که توانسته بود با دولت‌های رجایی، هاشمی، خاتمی و حتی در سه سال قبل با دولت احمدی‌نژاد در ‏سطح معاونت وزیر کار کند، آنطور که روابط عمومی وزارت نفت اعلام کرده، “نامه اتمام ماموریت در وزارت ‏نفت” را صبح امروز دریافت کرده و به او اعلام شده که باید خود را برای ادامه خدمت به نهاد ریاست‌جمهوری ‏معرفی کند.‏

این مضامین در عرف اداری به معنای تعلیق و “در اختیار کارگزینی” بودن کسی است که از 29ابتدای انقلاب ‏در مناصب عالی حساس دولت حضور داشته است.‏

این مدیر عالی‌رتبه عصر روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس، اطلاعیه روابط عمومی وزارت نفت ‏مبنی بر اخراج خود از وزارت نفت را به طور تلویحی تایید کرد و در عین حال گفت: “صحبت این موضوع شده ‏اما هنوز چیزی دقیقا معلوم نیست. باید صبر کرد تا همه چیز مشخص‌تر شود و دید که چه خواهد شد.“‏
وی دیروز هم در پاسخ به همین سؤال خبرنگار روزنامه اعتماد که از وی درباره صحت و سقم خبر برکناریاش ‏پرسیده بود، گفت: “همین تفاوت احمدی‌نژاد با شهید رجایی است.“‏

‎ ‎اخراج مدیر 30 ساله‎ ‎

محمدرضا نعمت‌زاده که دو روز پیش به خاطر انتقاد از احمدی‌نژاد از وزارت نفت بیرون رانده شد، از ابتدای کار ‏دولت احمدی‌نژاد تا آبان ماه 87 که در موج تغییرات گسترده مدیران نفتی جای خود را به نورالدین شهنازی‌زاده ‏داد، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی بود. او پس از پایان کار دولت موقت که اداره دولت ‏به عهده شورای انقلاب افتاد، به عنوان وزیر کار منصوب شد، در دولت رجایی و دولت‌های اول و دوم هاشمی ‏رفسنجانی وزیر صنایع بود و در دولت‌های اول و دوم خاتمی نیز زنگنه، وزیر نفت، او را به عنوان معاون ‏پتروشیمی خود و مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی برگزید.‏

اما وقتی پس از ماهها کشمکش بین مجلس و دولت، وزیری هامانه به وزارت نفت رسید، او دو معاون زنگنه به ‏نام‌های ترکان و نعمت‌زاده را نگه داشت و در این میان شرکت پالایش و پخش به نعمت‌زاده محول شد.‏

طرح عظیم سهمیه‌بندی بنزین که شکل و شیوه آغاز آن در دولت احمدی‌نژاد با انتقادات گسترده‌ای در سطوح کلان ‏مدیریتی، کارشناسی و رسانه‌ای مواجه شد و می‌رفت که به یک بحران ملی تبدیل شود، به دلیل حضور نعمت‌زاده ‏و تجربه مدیریتی او با کمترین ضرر ممکن اجرا شد و به هر شکل ممکن ادامه یافت.‏

اما این مدیر باسابقه نفتی، به خاطر سابقه حضور در دولت‌های قبلی، هیچ‌گاه مورد اعتماد احمدی‌نژاد و نزدیکانش ‏نبوده؛ آنچنان که خبرگزاری آفتاب هم که به مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نزدیک است، ‏خبر داده که نعمت‌زاده در تابستان 87 به خاطر حضور در جلسه سخنرانی حسن روحانی که در آن انتقادات ‏شدیدی علیه احمدی نژاد مطرح شده بود، از سوی وزیر نفت توبیخ شد.‏

اما آنها مجبور بودند دست‌کم در سه سال اول از تجربه و تخصص نعمت‌زاده استفاده کنند، تا آنجا که فاش‌گویی‌های ‏مدیر اول توسعه پتروشیمی در ایران در خصوص واردات غیرقانونی بنزین و شایعاتی که همواره درباره سمپاتی ‏او به هاشمی رفسنجانی مطرح بود، در نهایت باعث شد که در میانه پاییز سال گذشته، او و دو مدیر ارشد دیگر در ‏وزارت نفت از سمت خود برکنار شوند و نعمت‌زاده از آن زمان تا دو روز پیش، عنوان مشاور ارشد وزیر نفت ‏را به دنبال خود می‌کشید.‏

اما این عنوان هم دو روز پیش از او گرفته شد؛ فقط به این خاطر که او در مصاحبه با یک روزنامه، از اخلاق تند ‏احمدی‌نژاد و خودرایی او در جلسات کابینه سخن گفته و مقایسه احمدی‌نژاد با رجایی، رئیس‌جمهور آرمانی ‏انقلاب، را نادرست خوانده و زیر سؤال برده بود؛ یا شاید هم به خاطر شرکت در یک جلسه انتخاباتی در حضور ‏هاشمی رفسنجانی در هفته گذشته، که به نوشته “آفتاب” در برکناری او بی‌تاثیر نبوده است؛ و یا توافق برای ‏همکاری آتی با دولت احتمالی میرحسین موسوی، آنطور که “جهان نیوز” خبر داده است.‏

‎ ‎به گناه انتقاد از دولت هفتاد میلیونی‎ ‎

اصلی‌ترین گناه نعمت‌زاده که به خاطر آن مجبور شد پس از 12 سال وزارت نفت و پس از 30 سال دولت را ‏ترک کند، مصاحبه‌اش با روزنامه “اعتماد” بود. وی در این مصاحبه که روز یکشنبه (ششم اردیبهشت ماه) در ‏روزنامه اعتماد منتشر شد، تلویحا فاش کرد که حکم برکناری او در پاییز گذشته، هرچند ظاهرا به امضای وزیر ‏نفت رسیده، اما در واقع به دستور مقام بالاتر از او بوده است.‏

این مدیر باسابقه دولتی در بخش دیگری از این مصاحبه گفته است: “باید مراجع بالا تصمیم بگیرند که آیا اداره ‏کشور به این صورت جایز است یا خیر. من چهار دوره در دولت‌های شهید رجایی، آیت الله هاشمی رفسنجانی و ‏در مقطع شورای انقلاب وزیر بودم. در این چهار دوره به جز یک مورد، کسی برای انتخاب معاون از من ‏نخواست با آنها مشورت یا از آنها تاییدیه بگیرم و در واقع آزادی عمل کامل وجود داشت. ولی ظاهراً در دولت ‏فعلی روش به گونه‌ای دیگر است. حالا نظر آقای رئیس جمهور این است.“‏

وی در عین حال به شدت از برکناری بی‌پروای مدیران انتقاد و با اشاره به دخالت احمدی‌نژاد در آخرین موج ‏برکناری مدیران، از جمله در خصوص مدیرعامل ایران‌خودرو و مدیرعامل بانک ملی، تصریح کرده است که: ‏‏”برکناری مدیران به این شکل نادرست است و اگر ادامه پیدا کند ممکن است خدای ناکرده حالت دیکتاتوری پیدا ‏کند… به عنوان برادر رئیس‌جمهور به ایشان توصیه می‌کنم در این گونه موارد مشورت و نظرخواهی کنند که هم ‏به نفع خودشان و هم به نفع کشور است.” ‏

وی همچنین با انتقاد از عملکرد دولت نهم، خاطرنشان کرده است: “آنچه در این دولت قابل نقد است، اینکه حفظ ‏کرامت انسان‌ها ‌و احترام به مردم و آزادی بیان و مطبوعات تضعیف و خدشه‌دار شده است. به نظر من نیاز به ‏یک تغییر اساسی است چون اگر این تغییر صورت نگیرد، ادامه این راه می‌تواند نظام را تضعیف کند.“‏

وزیر صنایع دولت‌های رجایی و هاشمی، همچنین در این مصاحبه “رجایی و احمدی‌نژاد را از بعد مملکت‌داری ‏‏180 درجه با هم متفاوت” خوانده و افزوده است: “آقای رجایی واقعاً روحیه لطیف و ظریفی داشت… یک روحیه ‏تواضع داشت. هیچ گاه در دولت صدایشان بلند نشد یا عصبانی نشدند. در حالی که زمان جنگ بود و شرایط سختی ‏با کاهش درآمدها به وجود آمد اما او آرام، مردمدار و متواضع بود ولی آقای احمدی نژاد، من تا حدی که حضوری ‏با ایشان آشنا شدم یا در رسانه ظاهر می‌شود قطعاً متواضع است که هیچ تردیدی نیست ولی در حکومتداری به ‏نظر من به رای خودش تکیه می‌کند. در حالی که شهید رجایی بدون مشورت و گرد هم آوری مخالفان و موافقان ‏جمع بندی نمی‌کرد اما در دولت احمدی نژاد این حالت خیلی کم است و قابل مقایسه نیست. در حال حاضر دخالت ‏های زیادی در سلسله مراتب حکومتی و مدیریتی است، در حالی که شهید رجایی این گونه نبود.“‏

نعمت‌زاده در این مصاحبه، مافیای نفتی را نیز زیر سؤال برده و گفته: “من وجود مافیا در نفت را قبول ندارم و ‏قطعاً خلاف است. خود رئیس جمهور هم به این موضوع رسید اطلاعاتی که در مورد مافیای نفت به ایشان دادند ‏درست نبود.” ‏

وی همچنین در یک اعلام موضع تلویحی انتخاباتی از میرحسین موسوی اعلام حمایت کرده و بار دیگر ‏احمدی‌نژاد را مورد انتقاد قرار داده و گفته است: “من معتقدم اگر همه مردم از آقای میرحسین موسوی حمایت ‏کنند، آن تغییراتی را که مدنظر همه جوان‌ها ‌و افراد باتجربه است، ایشان می‌توانند به وجود بیاورند. آقای ‏میرحسین موسوی متدین و متواضع است و اعتقاد به مشورت و نظرخواهی که در حال حاضر کم است، دارند. ‏متاسفانه در حال حاضر شورای منتخب آقای رئیس‌جمهور تصمیمی می‌گیرد، حال به هر دلیلی آقای احمدی‌نژاد ‏یک دستور دیگر می‌دهد و همه چیز عوض می‌شود. این‌گونه رفتار تاکنون در هیچ دولتی نبوده است.“‏