به دنبال صدور حکم حبس تعزیری به شکل غیابی برای علی نیکونسبتی، عضو سابق شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت، به دلیل اعتراض به تعرض مأمور حراست دانشگاه رازی کرمانشاه به یک دختر دانشجو، با نسیم سرابندی، دبیر کمیسیون زنان دفتر تحکیم وحدت گفت و گو کرده ایم. خانم سرابندی در این مصاحبه همچنین با طرح دیگرمسائل دختران دانشجو، به نحوه برخورد با دانشجویان دختر اعتراض کرده و خشونت علیه آنان را ساختاریافته خوانده است. متن مصاحبه در پی می آید.
آقای نیکونسبتی به دلیل اعتراض به مسئله تعرض به دختران دانشجو به حبس محکوم شده است؛ روندی که در خصوص پرونده دانشجویان معترض به تعدی معاونت دانشجویی دانشگاه زنجان نیز شاهد بودیم. علت این مسئله را چه می دانید؟
متأسفانه این مسئله ایست که در خصوص اکثر موارد تعرض به دختران دانشجو در دانشگاه رخ می دهد. یعنی در حالی که از دختران دانشجو پس از این جریانات دیگر نشانی وجود ندارد، شاهد برخورد با معترضان به این قضایا هستیم. مثل موضوع دانشگاه رازی کرمانشاه که این خانم از ادامه تحصیل انصراف دادند، یا دانشگاه زنجان که قربانی خشونت دیگر در دانشگاه دیده نشده است. در خصوص پرونده دانشگاه رازی نیز در حالی که مدیر حراست دانشگاه کرمانشاه در مصاحبه ای با ایسنا این موضوع را تأیید کرده بود اما پس از گذشت یک سال به دلیل شکایت وزارت علوم، مسئول سابق روابط عمومی دفتر تحکیم وحدت به حبس محکوم می شود. در حالیکه اگر عدالتی در کار باشد ـ که انگار این روزها حتی مفاهیم از معنای حقیقی شان تهی شده اند|ـ مأمور حراست باید به حبس محکوم شود. به این ترتیب دانشجویان زنجان از دانشگاه اخراج و بدون هیچ گونه مدرکی و یا حتی احضار به کمیته انضباطی اجازه انتخاب واحد پیدا نمی کنند، رئیس دانشگاه زنجان هم در مصاحبه ای این موضوع را تأیید می کند اما در مملکتی که حاکمان آن ادعای برقراری عدالت را دارند و دم از اسلام می زنند، تجاوز به دختران دانشجو دستآویزی می شود برای برخورد با دانشجویان منتقد.در واقع به نظر می رسد آقایان علاقه ای ندارند این واقعیت را بپذیرند که در کشور ایران مسئله ای به نام “امنیت دختران در دانشگاه” وجود دارد و حتی حاضر نیستند عقاید شکل گرفته شان دچار خدشه ای شود. یعنی به جای برنامه ریزی برای عدم تکرار چنین مسائلی با دانشجویان برخورد می کنند تا در موارد دیگر هم صدایی از شخصی درنیاید و همه چیز در خفا اتفاق افتد! در همین راستا حکم آقای نیکونسبتی بسیار شرم آور و مملوء از کینه و بغض مسئولین وزارت علوم نسبت به اعتراضات دانشجویان است. موضوعی که دانشجویان باید به آن حساسیت نشان دهند تا شاهد برخوردهای این چنینی نباشیم.
فکر می کنید چه راه حل هایی برای عدم تکرار مسئله تعرض به دختران دانشجو وجود دارد؟
موضوع خشونت علیه دختران دانشجو که اشکال متنوع و متعددی دارد به راحتی قابل حل نیست. این خشونت توسط فرهنگ مردسالار به شکل ساختاریافته ای اِعمال می شود، ریشه آن از جامعه سنتی و رفتارها و تفکرات مردسالارانه نشأت می گیرد اما در دانشگاه ها شکل متفاوتی به خود می گیرد. طبق بررسی ها و جلساتی که در کمیسیون زنان تحکیم داشتیم به راه حل هایی رسیدیم که امکان پیگیری برخی از آنان از سوی دانشجویان وجود ندارد. این راه حل ها می تواند به مطالبات ما تبدیل شود. اما برخی از این راه ها قابل تحقق است و دانشجویان توانایی برآورده کردن آن را دارند. به هر حال شاید نخستین گام اطلاع رسانی و افشاء این مسائل باشد. مشخصا باید برخورد قاطع با خاطی صورت پذیرد و حتی عکس و مشخصات وی در دسترس همگان باشد تا در افکار عمومی شناخته شود. در عین حال دختران دانشجو باید باور کنند که آنها علت این مزاحمت ها نیستند و تأمین امنیت روانی آن دختر می تواند این مسئله را حل کند. حمایت از دختر دانشجوی معترض و قربانی، دانشجویان دیگر را در پیگیری حقوقشان ثابت قدم می کند. گرچه در دانشگاه های ما دقیقا برعکس این مسئله در حال وقوع است. ضمن آنکه قانون باید پناهگاه زنان باشد نه جایی برای محکومیتشان.راه حل های دیگری هم از جمله نظارت بر کار کمیته های انضباطی و تغییر ساختار این کمیته ها وجود دارد تا قدرت مسلط را از دست مسئولین خارج سازد. ببینید در تعرض مسئولین دانشگاه به دختران دانشجو نباید هیچ گونه اغماضی صورت گیرد. ولی اینجا رابطه، رابطه سلطه است و محکومیت دوباره دختران که باعث بازتولید این رابطه ی قدرت می شود. پوشاندن این مسائل با صیغه و… هم بسیار مضحک است. آیا معاون دانشجویی یا مأمور حراستی که از جایگاه قانونی اش سوء استفاده می کند، جرئت “نه گفتن” برای دختر دانشجو باقی می گذارد؟
تدوین آیین نامه ای برای این مسائل نیز می تواند راه حل دیگری باشد که مشابه آن در دانشگاه های کشورهای دیگر وجود دارد و می توان از آنها الگو گرفت. اما موضوع دیگری که در خصوص نحوه برخورد با دانشجویان دختر وجود دارد این است که شکل تعرض جسمی و یا برخوردهای خشونت آمیز نهایت رفتاری است که با آنان می شود. دختران به اشکال دیگر مورد خشونت واقع می شوند که طی این مدت در مورد برخی از دانشجویان مثل دختران دانشجوی دانشگاه تهران و یا عضو شورای مرکزی دانشکده علوم پزشکی شیراز یا دانشجویان خواجه نصیر و… شاهد بودیم.
می توانید در مورد اتفاقی که برای عضو دختر شورای مرکزی دانشکده علوم پزشکی شیراز افتاد، توضیح دهید؟
رفتار مسئولین دانشگاه علوم پزشکی شیراز آن چنان عاری از عمل به قانون است که هر انسان بی طرفی را خشمگین می سازد. غیر از آنکه دانشگاه یک شبه تصمصیم می گیرد شورای مرکزی دانشکده پزشکی را دوباره برگزار کند، در روز “انتخابات فرمایشی” دانشجویان معترض را به دانشگاه راه نمی دهد! در حالی که از 11 کاندیدا 5 نفر انصراف می دهند و دانشجویان اجازه برگزاری انتخابات را نمی دهند، مأمورین حراست صندوق را به دانشکده ها می برند و فردای آن روز شورای مرکزی دست نشانده را اعلام می کنند. در این میان برخوردی که با اعضای شورای مرکزی این دانشگاه صورت می گیرد شنیدنی و دردناک است. آنها بدون احضار به کمیته انضباطی دانشجویان از شرکت در امتحانات و ورود به دانشگاه و خوابگاه منع می شوند! در روز انتخابات فرمایشی که به راستی “انتصابات” بود، درگیری هایی بین مأمورین حراست و دانشجویان رخ می دهد که یکی از مأمورین سیلی حواله عضو دختر شورای مرکزی انجمن می کند. از این مأمور حراست با استشهادنامه دانشجویان، به دانشگاه شکایت می شود، اما دانشگاه چنین برخوردی را انکار می کند! حتی در تماسی که حراست دانشگاه با خانواده های دانشجویان می گیرد می گوید دانشجویان پرسنل حراست را کتک زده اند! دروغ گفتن هم اعتماد به نفسی می خواهد که این مثال نمونه بارز آن است. مأمورین دانشگاه ساعت 8 شب به خوابگاه محل اقامت این خانم رفته و با سر و صدا تلاش می کنند او را از خوابگاه بیرون کنند، بدون اینکه حکمی داشته باشند و یا پیش از آن به ایشان اطلاع دهند که از خوابگاه محروم شده اند. مسئولینی که در های خوابگاه را ساعت 8 شب می بندند با این توجیه که دختران پس از این ساعت در خیابان ها امنیت ندارند و خطر تهدیدشان می کند و خوابگاه را بدل به زندان کرده اند، دختری دانشجو را از خوابگاه در همین ساعت بیرون می کنند! باید برای رئیس دانشگاهی که قضاوت دانشجویان هیچ اهمیتی برایش ندارد اظهار تأسف کرد که مقام ناپایدار و از دست رفتنی را به آبرو و نامی که برایش می ماند فروخته است. نه تنها حق این دختر دانشجو نادیده گرفته شده که حق دانشجویانی که تشکل های آزاد خود را می خواهند نیز پایمال شده.
در صحبت هایتان از رفتار نامناسب با دختران دانشجوی دانشگاه تهران گفتید. چه اتفاقی برای این دانشجویان افتاده و علت برخورد با آنان چه بوده است؟
در شب برگزاری تجمع 16 آذر امسال، مأمورین امنیتی به منزل سه تن از دانشجویان دختر دانشگاه تهران می روند و آنجا را تفتیش می کنند. حال به دنبال چه می گشتند جای سوال دارد. پس از آن این دختران به اداره پیگیری اطلاعات احضار شده و به آنها می گویند باید برای گرفتن وسایلشان با خانواده هایشان مراجعه کنند.مأمورین اداره اطلاعات هم بدون اینکه مأمور زنی همراهشان باشد به منزل دو دختر دانشجو در ساعت 9 شب مراجعه می کنند و بیش از دو ساعت، تمام وسایل آنان را مورد بازرسی قرار می دهند. آیا این رفتار غیر قانونی نیست؟ مأمورینی که داعیه برقراری امنیت دارند چگونه به خود اجازه می دهند پا به منزل دختران بگذارند؟آن هم در حالیکه حتی مأمور زنی همراه آنان نبوده است. ظاهرا مسئولین دیگر ذره ای به موازین و آداب پایبند نیستند. در عین حال وسایل این دختران را دستآویزی برای احضار خانواده های آنان قرار می دهند. بیش از یک ساعت به صورت جداگانه تهمت هایی به این دختران می زنند و از روابط شخصی آنان به دروغ با پدرانشان صحبت می کنند به امید اینکه خانواده ها از این پس اجازه فعالیت به دخترانشان ندهند. باید به حال مسئولینی که تمام فکر و ذکرشان رسیدگی به مسائل اخلاقی و پرداختن به حوزه خصوصی دختران دانشجو است تأسف خورد، روابط و تماس دختران را کنترل می کنند تا علیه آنان استفاده کنند. حساسیت مأمورین دلسوز واقعا مثال زدنی ست، پس چرا زمانی که به دختری دانشجو در دانشگاه تعرض می شود آقایان تنشان نمی لرزد؟ اگر مسائل اخلاقی تا این حد مهم است زمان تجاوز مأمورین حراست و معاون دانشجویی این داعیه داران اخلاق و اسلام کجایند؟ اما آقایان باید بدانند که دانشجویان پاسخ این رفتارهای غیرقانونی و شرم آور را خواهند داد و اجازه نخواهند داد حوزه خصوصی شان مورد تعرض قرار گیرد.