سوانح هوایی مشکوک در دوران احمدی نژاد

بهرام رفیعی
بهرام رفیعی

» کارنامه سقوط

زمانی که حاج احمد کاظمی فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران در 19 دی ماه، یکماه پس از سقوط هواپیمای حامل خبرنگاران در تهران به همراه تعداد دیگری از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران از پله های هواپیمای فالکون بالا می رفت بدون شک این احتمال را نمی داد که کسانی پیش از این درباره بازگشت یا عدم بازگشت او وهمراهانش از این سفر برنامه ریزی کرده باشند.

اما تغییراتی که پس از سقوط این هواپیما در سطوح بالای فرماندهی سپاه پاسداران روی داد و همچنین اظهارات فرمانده وقت سپاه درباره وقوع یک انفجار و امنیتی بودن این سقوط، این احتمال را قوت بخشید که تعمدی برای عدم بازگشت حاج احمد کاظمی فرمانده نیروی زمینی و جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران و همین طور دیگر فرماندهان ارشد همراه او درکار بوده است.

در سقوط هواپیمای فالکون، آن طور که سخنگوی آن زمان این نهاد نظامی اعلام کرد “یازده نفر از جمله فرمانده نیروی زمینی سپاه، فرمانده لشگر 27 رسول الله، معاون عملیات، مسئول اطلاعات، فرمانده یگان توپخانه ومعاون نیروی زمینی سپاه پاسداران کشته شدند.”

همان زمان یحیی رحیم صفوی فرمانده کل سپاه پاسداران در واکنشی سریع و صریح با اعلام این که “دور تا دور ما را عده ای کینه توز و عنود گرفته اند” گفت که سقوط هواپیمای فالکون “انفجار در داخل هواپیما ” بوده و تاکید کرد «این انفجار از نظر امنیتی و اطلاعاتی شواهدو پیام هایی دارد.”

هرچند رحیم صفوی پس از این در اظهاراتش دیگر اشاره ای به واکنش اولیه اش مبنی بر انفجار در هواپیما نکرد، اما برکناری او درحالی که هنوز یک سال از پایان دوره فرماندهی اش در سپاه پاسداران باقی مانده بود و جانشینی محمد علی جعفری (فرمانده فعلی سپاه) و نقش پررنگ این نهاد نظامی در مسایل سیاسی امروز کشور، به ویژه سرکوب اعتراضات مردم به نتیجه انتخابات اخیر خود به خود ماجرای تعمد در سقوط و حذف تعداد زیادی از فرماندهان مستقل سپاه پاسداران را قوت می بخشد؛ چرا که به گمان بسیاری درصورت حضور و زنده بودن حاج احمد کاظمی و  با توجه به مرتبه نظامی اش او می توانست یکی از اصلی ترین گزینه های فرماندهی کل سپاه پاسداران باشد.

 

سقوط هواپیمای خبرنگاران و مراسم 16 آذر

این اتفاق در حالی رخ می داد که پیش از آن درست در 15 آذرماه سال 84 زمانی که بسیاری از تشکل های دانشجویی، سیاسی و اجتماعی طی بیانیه های مختلف خود را برای حضور گسترده در مراسم 16  آذر در سرتاسر کشور آماده می کردند و این مراسم به نوعی ابراز نوعی نارضایتی به انتخاب محمود احمدی نژاد بود، هواپیمای سی 130 حامل خبرنگاران پس از بلند شدن از روی زمین در حوالی فرودگاه با برخورد به یک مجتمع مسکونی سقوط کرد وبا بیش از 128 کشته و 132 مجروح نگاه رسانه ها و افکار عمومی را  به خود جلب کرد.

به این ترتیب مراسم 16 آذر سال 84 یعنی در ماه های نخستین ریاست دولت محمود احمدی نژاد برگزار نشد و عدم پیگیری ها، گفته های متناقض مسولان درباره دلایل سقوط، محکوم کردن خلبان، بی توجهی مسولان دولت نهم پس از گذشت چند روز نسبت به این مساله و پایمال شدن خون خبرنگاران وتعداد زیادی از ساکنین یک مجتمع مسکونی در آن زمان، هنوز پرسش های فراوانی را در اذهان حداقل نزدیکان و خانواده های قربانیان این حادثه مبنی بر وجود تعمد در سقوط ایجاد کرده و می کند.

 

سوانح هوایی اخیر و همزمانی با اعتراضات اخیر

وقوع این دو اتفاق و همزمانی آن با مسایل جاری سیاسی کشور در حالی بود که پس از آن نیز به دفعات فراوان سوانح هوایی در کشور رخ داد.

وقوع هشت سانحه هوایی در دوماه اخیر در عین حالی که می تواند یک رکورد منفی در کارنامه محمود احمدی نژاد باشد اما آماری است بی سابقه در وقوع سوانح هوایی  که شاید در دنیا بی نظیر باشد.

هواپیمای مسافربری توپولوف که در 24 تیرماه عازم کشور ارمنستان بود با 169 سرنشین در نزدیکی قزوین درحین پرواز دچار انفجار شد و همگی سرنشینانش کشته شدند. این اتفاق درست در زمانی روی داد که هنوز اعتراضات مردم به نتیجه اعلام شده انتخابات به شکل گسترده ادامه داشت و توجه تمام رسانه های داخلی و بسیاری از رسانه های خارجی به مساله انتخابات جلب شده بود.

پس از این سانحه هوایی، یک هواپیمای ایلیوشین با 160 سرنشین به فاصله 8 روز در 2 مردادماه در مشهد دچارسانحه شد و نزدیک به 20 کشته و بیش از 17 مجروح برجای گذاشت.

از آن به بعد تا امروز به ترتیب در 19 مرداد یک هلی کوپتر نیروی انتظامی در شهداد کرمان با 3 سرنشین، 24 مرداد ماه یک هواپیمای آموزشی در ماهدشت کرج با 2 سرنشین، و یک هلی کوپتر نظامی 25  مرداد ماه با 3 سرنشین دچار حادثه و همگی سرنشینان آنها کشته شده اند. به به این آمار باید سانحه در یک هواپیمای فوکردر اصفهان، نقص فنی در یک هواپیمای بوینگ در اهواز و یکی در شیراز را هم اضافه کرد که همگی پس از برگزاری انتخابات و همزمان با اوج اعتراضات مردمی در کشور روی داده است.

ولی این بار چرا همان پرسش قدیمی تعمد در ایجاد سانحه می تواند در اذهان ایجاد شود؟ پاسخ شاید روشن نباشد اما اتفاقاتی که در سطح مدیریت سازمان هواپیمایی کشور، درست به فاصله چند روز پیش از اولین سقوط روی داد این بار نیز این پرسش را با قوت بیشتری مطرح می کند.

در خبرهایی که در این باره منتشر شد روزنامه جمهوری اسلامی در روز 22 تیرماه نوشت که «وزیر راه و ترابری در یک اقدام غیر منتظره کاپیتان حسین خانلری را از مقام خود عزل و علی ایخانی را به عنوان سرپرست جدید سازمان هواپیمایی کشور منصوب کرد.» این روزنامه توضیح زیادی در این باره نداده اما نوشته بود که سرپرست جدید سازمان هواپیمایی پیش از این معاون امنیتی این سازمان بوده است.

بعد در حالی که تا همین روز گذشته رسانه ها توجه بسیار زیادی به ماجرای سوانح روی داده در دوماه اخیر داشتند و به طور روزانه به انتقاد از این مساله می پرداختند، حمید بهبهانی اعلام کرد که “رسانه ها روی سوانح هوایی مانور ندهند.” او همچنین خطاب به خبرنگاران گفت: “شما رسانه‌ها تلاش کردید این مساله را به صورت بمب در آورید که این کار را هم کردید.”

 

دولت نهم، دولت سقوط

جدااز سوانحی که همگی با شک و شبهه های فراوان وجود تعمد همراه است از ابتدای روی کار آمدن محمود احمدی نژاد سوانح هوایی فراوان دیگری نیز روی داده که می تواند نام دولت نهم را به دولت سقوط تغییر دهد.

پس از سقوط هواپیمای حامل خبرنگاران و همین طور هواپیمای حامل فرماندهان ارشد سپاه در آذر و دی 84  در تاریخ 10 شهریور 1385 یک هواپیمای توپولوف در فرودگاه مشهد با 128 مسافر دچار حادثه شد که در این سانحه 28 نفر کشته و 50 نفر زخمی شدند.

پس از آن در 6 آذرماه 85 یک هواپیمای آنتونوف سپاه پاسداران در فرودگاه مهرآباد سقوط کرد و طی این حادثه 36 نفر از افراد این نهاد نظامی کشته و  2 نفر مجروح شدند. علت سقوط این هواپیما بدلایل امنیتی بصورت شفاف اعلام نشد.

در 5 آذر سال 86 یک هواپیمای اف 4 فانتوم  ارتش جمهوری اسلامی در چابهار دچار حادثه سقوط شد و 2 خلبان آن کشته شدند. دلیل این سقوط نیز اعلام نشد.

در 12 دی ماه سال 86 یک هواپیمای فوکر مسافربری در فرودگاه مهرآباد دچار حادثه و قسمتی از آن دچار آتش سوزی شد اما با مهارت خلبان 100 نفر مسافر آن نجات پیدا کردند.

پس از این حوادث در 26 فروردین 1387 یک هواپیمای سوخوی نیروی هوایی ارتش دچار سانحه شد و سقوط کرد که دو سرنشین آن با خارج شدن از هواپیما و فرود با چتر جان خود را نجات دادند.

در 16 تیر 87 یک هواپیمای شکاری اف 5 ارتش در پایگاه هوایی امیدیه دچار سانحه شد و سقوط کرد و خلبان و کمک خلبان این هواپیمای نظامی کشته شدند، در این مورد هم اطلاعات بیشتری منتشر نشد.

روز 3 شهریور 87 هواپیمای بویینگ 737 ایرانی در قرقیزستان دچار سانحه شد که 70 نفر از 90 مسافر آن در دم جان باختند.

سپس در 27 بهمن 87 یک هواپیمای کوچک ایران 140 با 5 سرنشین در اصفهان سقوط کرد و تمام سرنشینان آن جان خود را ازدست دادند.

البته به آمار سقوط و سوانح هوایی در مدت زمان مدیریت محمود احمدی نژاد و همراهانش در دولت نهم باید سقوط 5 هلی کوپتر در فاصله بهمن تا اسفند سال 85 را نیز اضافه کنیم که در مجموع این 5 سانحه 23 نفر کشته شدند.

از جمله ی از این سوانح می توان به سقوط هلی کوپتر حامل فرمانده لشکر 3 ویژه شهدای سپاه و تعداد دیگری از فرماندهان میانه ی این نهاد نظامی اشاره کرد که در 4 اسفندماه دچار حادثه ای مشکوک شدند و هر 13 سرنشین آن جان خود را از دست دادند.