توماس اردبرینک
بر اساس مصاحبه با رأی دهندگان در ایران، طبقه متوسط شهری این کشور به طور فزاینده ای از دولت فعلی ناراضی شده و ممکن است نسبت به چهار سال پیش، عده بیشتری سر به مخالفت با احمدی نژاد بردارند.
سهم بزرگی از جمعیت 12 میلیون نفری تهران در سال 2005 ،انتخابات ریاست جمهوری را در اعتراض به نظامی که به گمان آنها، معرف مردم نیست، تحریم کرده بودند. اما اکنون افراد زیادی می گویند قصد دارند در انتخابات 22 خرداد برعلیه احمدی نژاد رأی بدهند.
در ایران هیچ نظرسنجی قابل استنادی وجود ندارد و نتایج تاحدی زیادی به وقایع فعلی ربط داده می شود؛ با این حال مردمی که ندرتاً رأی می دادند، این بار قصد شرکت در انتخابات را دارند.
فرانک، خانه داری از تهران که نخواست اطلاعات بیشری از او داده شود، گفت: «من هیچوقت به هیچ کسی رأی نداده ام، زیرا نظام را دوست ندارم. اما این بار، تمام خانواده ام را برای رأی دادن به مخالفان احمدی نژاد همراه می آورم.»
لیلی رشیدی هنرپیشه سرشناس ایرانی نیز گفت چهار سال بیشتر با احمدی نژاد، فاجعه خواهد بود. وی گفت: «طبقه متوسط با این دولت در حال له شدن است.» رشیدی به عنوان یک ایرانی شناخته شده گفت این را وظیفه خود می داند که برای ایجاد تغییر، تلاش کند. «باید آرای بسیاری برای کنار گذاشتن احمدی نژاد بدهیم، وگرنه بازنده ایم.»
کسانی هم که معمولاً از سیاست روگردان هستند، از جمله هنرمندان سرشناس، ورزشکاران و دانشگاهیان، برای صحبت در همایش ها و درخواست از مردم برای رأی دادن، به رشیدی پیوسته اند.
هفتاد درصد جمعیت ایران در شهرها زندگی می کنند و رأی دهندگان شهری معمولاً از نامزدی حمایت می کنند که وعدۀ گسترش حقوق و آزادی های فردی و نیز روابط بهتر با سایر کشورها را می دهد.
تینا، دانشجوی 21 ساله مهندسی کامپیوتر از شمال شهر گفت: «ما می خواهیم احمدی نژاد برود.» تینا می گوید نه او و نه هیچیک از دوستانش هرگز در هیچکدام از انتخابات ایران رأی نداده اند. «اما احمدی نژاد زندگی را برای مردم در شهرها به جهنم تبدیل کرده است. بنابراین حالا همه ما رأی می دهیم و او را کنار می زنیم.»
به نظر می رسد شکایت های طبقه متوسط ریشه در چندین مسأله دارد. هزاران مدیر باسابقه که در شرکت های دولتی و وزارتخانه ها کار می کردند، توسط حامیان احمدی نژاد برکنار شده اند. در عین حال، شرکت های خصوصی نیز که 20 درصد اقتصاد کشور را تشکیل می دهند و شغل های زیادی در شهرها ایجاد می کنند، از ورود کالاهای نامرغوب چینی صدمات فراوان دیده اند. در طول دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد، تورم به نزدیک 30 درصد رسید و بهای مسکن در پایتخت کشور به دو برابر افزایش یافت.
رشیدی در حالیکه برای فیلمبرداری فیلم تبلیغاتی برای میر حسین موسوی، نخست وزیر سابق و رقیب عمدۀ احمدی نژاد که به نظر می رسد در حال ربودن گوی سبقت است، فعالیت می کرد، گفت: “طبقه متوسط که چهار سال پیش رأی نداد، حالا درک می کند به چه عقوبتی گرفتار آمده است. فکر نمی کنم مردم آنقدر نا آگاه باشند که دوباره این اشتباه را تکرار کنند.”
رشیدی می گوید کابوس جنگ با آمریکا همیشه در این چندساله آزارش می داده و حالا نمی تواند ساکت بنشیند. “این انتخابات، شانس ما برای دستیابی به آینده بهتر است. اگر رأی دهندگان شهری در خانه بنشینند، تنها نگرانی و خرابی بیشتر در انتظار ما خواهد بود”
موسوی و رقیب عمدۀ دیگر به نام مهدی کروبی با چشم دوختن به رأی دهندگان شهری، وعده دادند در صورت پیروزی در انتخاب ، جلوی گشت های ارشاد را بگیرند؛ گشت هائی که مردم به شدت از آنها بدشان می آید. به راه افتادن این گشت ها در شهرهای بزرگ پس از روی کار آمدن احمدی نژاد آغاز شد.
تینا میگوید: “به خاطر وجود ماشین های گشت، فضای رعب و وحشت بوجود آمده است.” وی با اشاره به دوره خاتمی، فرد بسیار محبوبی که در فاصله سال های 1997 تا 2005، آزادی های اجتماعی زیادی را نهادینه کرد، گفت: “زمان رئیس جمهور قبلی، هرگز چنین ترسی را نداشتیم” خاتمی اکنون از موسوی حمایت می کند.
مخالفان احمدی نژاد عمدتاً به تبلیغات در تهران و سایر شهرهای بزرگ مشغول اند.
نسیم انوری، درحالیکه روز دوشنبه در فرودگاه تبریز منتظر ورود موسوی به شهرشان برای یک نمایش بزرگ تبلیغاتی بود، گفت: «اگر دوباره احمدی نژاد برنده شود، مایه یأس و سرخوردگی فراوانی خواهد بود، خصوصاً اگر بسیاری از مردم بخواهند کنار بمانند. ما در ایران مشکلات بسیاری داریم. به افراد تحصیلکرده برای حل این مشکلات نیاز داریم. خدا را شکر که نامزدهای خوبی هستند تا از بین شان انتخاب کنیم؛ این بار دیگر هیچ بهانه ای وجود ندارد.»
در همین حال به گزارش خبرگزاری نیمه دولتی فارس، علیرضا ذاکر اصفهانی مشاور رئیس جمهور فعلی در جریان سخنرانی در شهر کوچک اردبیل گفت: “دولت ما از همان اول نشان داد ایران را تنها در تهران نمی بیند. سیاست ها بر اساس عدالت تنظیم شده اند و به همین دلیل است که تمرکز از شهرهای بزرگ برداشته شده است. احمدی نژاد سعی کرده بودجه را برای فقیران در سراسر کشور صرف کند.”
احمدی نژاد در سال 2005 و در دور دوم برندۀ انتخابات شد. در آن سال، از 46 میلیون واجد رأی دادن، بیش از نیمی از افراد در خانه ها ماندند و شرایط را برای پیروی او با 50 درصد آرا بسیار آسانتر کردند.
موسوی در جمع بیش از 000/30 نفر از مردم در استادیوم فوتبال شهر تبریز گفت: “به خواست خدا، مردم با درصد بالائی در این انتخابات شرکت خواهند کرد.” هنگامیکه موسوی به همراه همسرش، زهرا رهنورد رئیس سابق دانشگاه، در جایگاه قرار گرفت، هزاران نفر نام او را فریاد می کشیدند. موسوی گفت: “اگر ما از این قدرت بی پایان مردم استفاده کنیم، می توانیم حقوقمان را بگیریم.”
به نظر می رسد احمدی نژاد با کت کارگری، ریش نامنظم و اظهارات چالش برانگیز خود، با مردم طبقات متوسط و بالا و نیز غرور آنها به آراستگی شان، کیلومترها فاصله داشته باشد.
ناصر فکوهی استاد مردم شناسی دانگشاه تهران می گوید: “فرهنگ شهری، بسیار غالب تر شده است. احمدی نژاد برای مردم شهری، باعث تجسم آن موقعیت اجتماعی که بسیاری به دنبالش هستند نمی شود.”
منبع: واشنگتن پست- 30 مه
