پنجره

زخم خورده ی ندانم کاری ها…  

مسجد جامع اصفهان، با قدمتی بیش از 900 سال در میان بازارهای قدیمی این شهر تاریخی، سمبلی از معماری اسلامی – ایرانی کشورمان به حساب می آید و هر ساله هزاران گردشگر داخلی و خارجی را از چهار سوی دنیا به اصفهان می کشاند. اما همین بنای ارزشمند و پیر، حالا به سادگی فرسوده و در حال تخریب شدن است .

این در حالی است که علاوه بر نیاز این بنای تاریخی به بودجه های ملی برای مرمت، سازمان میراث فرهنگی به جبران عدم استفاده از یگان ویژه ی تحت اختیار خود برای حفاظت از آثار تاریخی، اقدام به دیوارکشی و نصب درهای آهنی در بخش های مختلف این مسجد کرده است. دیوار کشی هایی که به دلیل دخالت آشکار در کالبد تاریخی مسجد، با کنوانسیونهای بین المللی مبنی بر حفظ حریم منظرین آثار تاریخی در مغایرت است.

به گفته منابع تاریخی موجود، مسجد جامع اصفهان که به دلیل آسیب دیدگی های ناشی از آتش سوزی و جنگ‌های متعدد در دوران‌های مختلف بارها در حال مرمت شدن بوده است، آخرین بار پس از جنگ هشت ساله ایران و عراق، آن هم به سرعت و بدون صرف زمان کافی، تنها در بخش هایی که مورد  اصابت موشک قرار گرفته بود بازسازی شد. در سال های پس از پایان جنگ ایران و عراق، سازمان میراث فرهنگی تلاش بسیاری کرد تا با گسترش دایره ثبت جهانی میدان امام اصفهان (نقش جهان)، مسجد جامع را در فهرست آثار جهانی قرار دهد. تلاش هایی که با وجود ساخت و سازهای غیرمجاز صورت گرفته در اطراف این بنای تاریخی تا کنون بی نتیجه مانده است.

رطوبت ناشی از پوسیدگی لوله های آب و فاضلاب و آبیاری قطعه زمین بزرگ درختکاری شده در پشت گنبد خواجه نظام الملک ، نصب کولرهای آبی به عنوان سیستم سرمایشی که ستون های آجری آن را فرسوده کرده اند ، استفاده از بخاری های گازسوز در شبستان های مسجد به عنوان سیستم گرمایشی و نصب لوله های بخاری بدون هیچگونه حائلی روی آجرکاری سقف مسجد، سیم کشی برق از یک ستون به ستون دیگر که احتمال بروز آتش سوزی در مسجد را بالا می برد و گذاردن تأسیسات برقی در کنار محراب 720 ساله الجایتو- نفیس ترین محراب گچ بری ایران- ، نصب بلندگوهای قوی در مجاورت گنبد خواجه نظام الملک -حساس ترین و آسیب پذیرترین بخش مسجد جامع، به دلیل آجرکاری های ظریف و ضربات ناشی از امواج انفجار در دوران جنگ هشت ساله ایران و عراق- ، نصب بلندگو در ایوان جنوبی مسجد که تزیینات آن از برجسته ترین نمونه های کاشی کاری دوره صفوی است ، ترک های به وجود آمده در تزیینات آجری گنبد تاج الملک مشهور به گنبد خاکی  که تاریخ ساخت آن به دوران سلجوقی باز می گردد و به گفته کارشناسان غیرقابل مرمت شده اند، بزهکاران، معتادان و افراد بی خانمانی که در سال های اخیر برای پناه گرفتن به زوایای تاریک و شبستان های این بنای تاریخی روی می آورند، جداسازی تعدادی از شبستان های مسجد به بهانه نمازگذاری، استفاده از  کاشی های تاریخی  سردر این مسجد به عنوان تابلوی اعلانات و اثرات باقی مانده از اعلامیه های کنده شده، خوردن تنقلات و دوچرخه سواری در صحن این بنای تاریخی و استفاده از سنگاب نفیس تاریخی مسجد به عنوان تکیه گاه دوچرخه و قرار دادن سرویسهای بهداشتی مسجد در بدنه داخلی مسجد و پوشاندن ستونها و دیوارهای چند صد ساله با سرامیک تنها فهرستی از آسیب هایی است که  به گفته کارشناسان، این کلکسیون معماری ایرانی اسلامی را که به نظر می رسد نخستین مرحله ساخت آن به قرون اولیه هجری و دوره ی حکومت عباسیان بازمی گردد، دچار تخریبی تدریجی اما گسترده کرده اند.

در صفحه ی پنجره ی این هفته، عکس هایی از این بنای تاریخی در حال تخریب را از پی آورده ایم که می بینید…