بازی جاسوسی در ایران

نویسنده

jasosiamrica.jpg

دیوید ایگناتیوس ‏

در جنگ سرد جدید میان ایران و آمریکا، بنظر می رسد ایالات متحده دست به یکسری عملیات های مخفیانۀ محدود در ‏مرزهای ایران زده است. اما به گفته منابع مطلع، این تلاش بیانگر سیاست معیوب آمریکا در قبال ایران است، سیاستی ‏آزمایشی و هماهنگ نشده که بدون اعمال فشار جدی بر رژیم ایران باعث تضعیف دیپلماسی گردیده است.‏

یک مقام عرب که با برنامه های مخفیانۀ آمریکا آشنایی دارد، می گوید: “به ما بگویید سیاست شما در قبال ایران ‏چیست؟ آیا قصد دارید با ایرانیان مذاکره کنید یا اینکه با آنها وارد جنگ شوید؟” این مقام عملیات های آمریکا را اینگونه ‏توصیف می کند: “تلاش هایی برای ایجاد شرارت در داخل ایران صورت می گیرند و هدف آنها هم نیروی قدس است. ‏برخی کارها انجام شده اند اما نه با جدیت مورد نیاز.“‏

یک مقام اسبق سازمان اطلاعات آمریکا (سیا) می گوید: “این عملیات ها مربوط به یک طرح مخفیانه هستند که تهاجمی ‏بنظر می رسد، اما یک استراتژی منسجم و بلندمدت که باعث شود ایران سیاست خود را تغییر دهد، نیست.” ‏

در مقابل بنظر می رسد ایرانیان نیز در عجین کردن دیپلماسی با عملیات های تهاجمی خبره اند. تازه ترین نمونۀ آن ‏دیروز اتفاق افتاد، زمانی که منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران به خبرنگاران گفت که ایران در حال بررسی بستۀ ‏جدید مشوق های آمریکا و دیگر اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل است که می تواند به مذاکره برای حل و ‏فصل مسأله هسته ای ایران بیانجامد. او به جزئیات موضوع اشاره ای نکرد، اما احتمال می رود این لحن خوش، حتی ‏با ادامۀ حمایت ایرانیان و متحدانشان از منافع خود در عراق، لبنان و غزه، اندکی از تنش های اخیر بکاهد. ‏

طرح فعالیت های مخفیانۀ آمریکا، در هفته جاری توسط سیمور هرش در مجلۀ نیویورکر افشا گردید. او اواخر سال ‏گذشته در مطلبی نوشت، اعضای دمکرات و جمهوریخواه کنگره با “تصمیم” اختصاص بودجۀ 400 میلیون دلاری به ‏انجام عملیات های سری بر ضد ایران، از جمله حمایت از اقلیت های قومی و گروههای مخالف داخل کشور، موافقت ‏کرده اند. ‏

یک منبع اطلاعاتی، خطرات این قبیل فعالیت های مرزی را برای من توضیح داد. او گفت، ایرانیان اخیرا ً چند تن از ‏عوامل مخالف ایرانی را که توسط افسران نظامی آمریکا در عراق به خدمت گرفته شدند و سپس روانۀ ایران شدند، ‏دستگیر کرده اند. ایرانیان، که یک شبکۀ گستردۀ اطلاعاتی در عراق دارند، با زیر نظر داشتن این جلسه، رد عوامل را ‏در مرزها گرفتند و آنها را دستگیر کردند. ‏

بنظر می رسد هدف از طرح آمریکا انجام اقدامات سیاسی و گردآوری اطلاعات و نه عملیات های مرگبار است. ‏احتمال انجام اقدامات مرگبار در داخل ایران توسط برخی گروههای مستقل وجود دارد. بعنوان مثال، گزارش ها از ‏اقدام تلافی جویانۀ چریک های کرد در مقابل گلوله باران کردستان خبر می دهند. ‏

این طرح مخفیانه بیانگر تنگنای عمیقی است که دولت بوش و جانشین بعدی با آن روبرو هستند: با ایران متخاصم و ‏بیش از پیش جسور چه باید کرد؟ ایرانیان برای مخفی کردن فعالیت های پنهانی خود، از جمله حمایت گستردۀ مالی و ‏نظامی از حماس و حزب الله لبنان، تلاش چندانی نمی کنند. ایرانیان به طور موثر از سوریه بعنوان سکویی برای انجام ‏عملیات های اطلاعاتی، از اقدامات سیاسی گرفته تا عملیات های شبه نظامی و فعالیت های مخفیانۀ تروریستی، استفاده ‏کرده اند. ‏

اسرائیل، که در تلاش برای مبارزۀ نظامی با گروههای تحت حمایت ایران چندان موفق نبوده، اخیرا ً به دیپلماسی روی ‏آورده است: اسرائیل ماه گذشته با آتش بس موقت با حماس و تبادل زندانیان با حزب الله موافقت کرد و در حال حاضر ‏بواسطۀ میانجی گری ترکیه مشغول به انجام مذاکرات صلح با سوریه است. در همین حال عربستان سعودی نیز به ‏منظور مقابله با دخالت ایران در منطقه موضع سخت تری را اتخاذ کرده است.‏

استدلال طرفداران استراتژی سخت تر آمریکا در قبال ایران این است که هر جا رد پای اقدامات ایران دیده شود، باید با ‏این کشور برخورد کرد، درست همانگونه که دولت ریگان تصمیم گرفت از افغانستان گرفته تا نیکاراگوئه با اتحاد ‏جماهیر شوروی مقابله کند. این گروه تندرو، که معمولا ً با دیک چنی معاون رئیس جمهوری آمریکا تداعی شود، مایل ‏است یک تلاش سیستماتیک در جهت مختل کردن اقتصاد ایران، برپایی مخالفت های سیاسی داخلی و در کل متضرر ‏شدن ایران از انجام فعالیت های خارجی صورت گیرد. اما تاکنون استدلال کاهش قدرت ایران مورد تأیید همۀ اعضای ‏دولت بوش نبوده است. ‏

دولت بعدی آمریکا از روز اول با مسأله ایران مواجه خواهد بود و احتمالا ً گزینه های اصلی آن تفاوت چندانی با گزینه ‏های فعلی نخواهند داشت: مذاکره یا جنگ یا اقدامی حدوسط؟‏

منبع: واشنگتن پست، 2 ژوئیه