جورج جان
نهاد ناظر هسته ای سازمان ملل روز سه شنبه اعلام کرد اطلاعات جدیدی مبنی بر فعالیت ایران بر روی برنامه تسلیحات هسته ای دریافت کرده است. این درحالی است که یک مقام ارشد مطلع از گزارش گفت به نظر می رسد تهران ظرف سال های اخیر چنین فعالیت هایی را تا حد زیادی کم کرده است.
آژانس بین المللی انرژی هسته ای سازمان ملل در گزارش دیگری اعلام کرد قویاً معتقد است سوریه برای ساخت یک رآکتور هسته ای تلاش کرده است. این یافته باعث شده شرایط جهت ارجاع پرونده این کشور به شورای امنیت سازمان ملل ظرف چند هفته آینده مهیا شود.
هر دو گزارش برای نشست 6 تا 10 ژوئن شورای حکام 35 عضوی آژانس هسته ای تدارک دیده شده اند؛ نشستی که پرونده های ایران و سوریه مهمترین بخش دستور جلسات آن هستند. خبرگزاری آسوشیتدپرس این گزارش ها را مدت کوتاهی پیش از انتشار و تحویل به اعضای شورای حکام، دریافت کرد.
آژانس هسته ای اعلام کرد: “آژانس همچنان نگران احتمال وجود فعالیت های مخفی هسته ای در ایران از گذشته یا در حال حاضر است… از جمله فعالیت های مربوط به تولید کلاهک هسته ای موشکی.” در گزارش آژانس هسته ای آمده است این آژانس “نمی تواند نتیجه بگیرد تمامی تجهیزات هسته ای ایران در خدمت فعالیت های صلح جویانه هستند.”
مقام ارشد یاد شده که نخواست نامش فاش شود گفت تازه ترین یافته های اطلاعاتی نشان می دهند ایران در سال 2010 بر روی اجزای برنامه تسلیحاتی کار می کرده است. وی در عین حال به آسوشیتدپرس گفت درحالیکه اطلاعات پیش از سال 2004 بر وجود فعالیت های متمرکز توسعه تسلیحاتی دلالت می کردند، اما اطلاعات اخیر تنها از فعالیت های “پراکنده” و ظاهراً مرتبط با با برنامه تسلیحات حکایت دارند.
به نظر می رسد این ارزیابی ها از نظر تفاوت های میان سطح فعالیت تسلیحاتی ایران در گذشته و حال، جدید به نظر می رسند.
ایران از مدتها پیش از همکاری با کارشناسان آژانس، که برای پیگیری اطلاعات بدست آمده از اعضای شورا در خصوص فعالیت های مخفیانه تسلیحات هسته ای تلاش می کردند، خودداری کرده است. جمهوری اسلامی به دلیل خودداری از توقف غنی سازی اورانیوم، فعالیتی که می تواند هم به تولید سوخت هسته ای و هم مواد مورد استفاده در تولید کلاهک هسته ای کمک کند، هدف چهار دور از تحریم های شورای امنیت قرار گرفته است.
سوریه نیز به سنگ اندازی در مقابل تحقیقات آژانس هسته ای متهم شده است.
آمریکا اعلام کرد مکانی که در سوریه و در سال 2007 هدف بمباران هواپیماهای اسرائیلی قرار گرفت، مکان تکمیل یک رآکتور هسته ای بود که به طور مخفیانه و با کمک کره شمالی در حال ساخت بود. این رآکتور می توانست پلوتونیوم تولید کند که قابل استفاده در تولید تسلیحات هسسته ای است.
هرچند گزارش های پیشین آژانس این احتمال را که یک رآکتور در مکان یاد شده در حال ساخت بوده رد نمی کنند، اما گزارش روز سه شنبه اصولاً تأکید دارد انکار فعالیت های هسته ای توسط دمشق، یک دروغ است. در گزارش آمده است: “آژانس چنین اریابی می کند که ساختمان منهدم شده، یک رآکتور هسته ای بوده است.”
سوریه نیز مانند ایران هرگونه تمایل فعلی یا قبلی خود برای توسعه تسلیحات هسته ای را تکذیب می کند. اما خودداری سوریه از صدور اجازه به بازرسان آژانس هسته ای برای دسترسی به مکان بمباران شده و نیز تصمیم این کشور برای نابودی باقیمانده ساختمان ها، نشان می دهد این کشور چیزی برای مخفی کردن دارد.
آژانس بین المللی انرژی هسته ای پس از سفر بازرسان خود به سوریه در سال 2008، به این نتیجه رسید که ابعاد و چهارچوب ساختمان منهدم شده با ویژگی های یک رآکتور مطابقت دارد. ضمناً اجزای گرافیت و اورانیوم طبیعی نیز یافت شد که می تواند بر استفاده هسته ای از تأسیسات منهدم شده دلالت داشته باشد.
منبع: سانفرانسیسکو کرونیکل- 24 مه 2011
