تجمع برخی نیروهای مدنی در تهران در اعتراض به سیاست های دولت ترکیه در قبال کوبانی، با حمله مشاور آیت الله خامنه ای در سپاه به سیاست های رجب طیب اردوغان همراه شد. همزمان رئیس مجلس شورای اسلامی با حمایت از دولت جدید عراق ابراز امیدواری کرد که وحدت نیروهای عراقی باعث مقابله با گروه های تروریستی شود.
نبرد دلهره آور میان شبه نظامیان کرد با نیروهای تندرو خلافت اسلامی ( موسوم به داعش) در شهر کوبانی ـ در مرز سوریه و ترکیه ـ در حالی ادامه دارد که خبرها حکایت از ورود جنگنده های ائتلاف جهانی به رهبری ایالات متحده به منازعه دارد.
در حالی که در روز سه شنبه حتی اخباری در خصوص احتمال سقوط کوبانی و قتل عام شهروندان این شهر توسط داعش گزارش می شد، اما از روز چهارشنبه ورق تا حدودی برگشته است و طبق اخباری که فرماندهان کرد منتشر کرده اند آن ها توانسته اند تندروهای داعش را تا ورودی های شهر به عقب برانند.
همزمان CNN گزارشی منتشر کرده که در شبکه های اجتماعی کاربران ایرانی نیز به طور گسترده بازتاب یافته. این رسانه آمریکایی به نقل از چند مقام “بدون نام” کاخ سفید ادعا کرده است که کوبانی دغدغه اصلی ایالات متحده نیست.
این در حالی است که جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده، در تازه ترین کنفرانس خود با خبرنگاران تاکید کرده ائتلاف جهانی حملات هوایی مکرری به نیروهای حکومت اسلامی در اطراف کوبانی ـ-در مرز سوریه با ترکیه-ـ انجام داده است.
فعالین مدنی که در خاورمیانه و غرب نگران سقوط کوبانی و احتمال قتل عام شهروندان آنجا هستند در روزهای اخیر دولت اسلام گرای رجب طیب اردوغان در ترکیه را به بی تفاوتی نسبت به وضعیت این شهر متهم کرده اند. در تهران نیز دیروز تظاهراتی روبروی سازمان ملل در بلوار شهرزاد برگزار شد که تظاهرکنندگان ضمن حمایت از کوبانی علیه سیاست های آنکارا در خصوص کوبانی شعار می دادند.
به گزارش خبرنگار روز در این تجمع شعارهایی همچون “مرگ بر حکومت فاشسیتی ترکیه”، “مرگ بر اردوغان” و “مرگ بر سعودی” از دیگر صداها ها رسا تر بود. سازمان دهندگان اصلی تجمع دیروز در پایتخت چهره های چپ گرا و همچنین فعالین کرد مقیم تهران بودند و حدود هزار نفر در آن شرکت داشتند.
در همین حال سرداران سپاه نیز که در سال های گذشته به دلیل حمایت دولت ترکیه از شورشیان مخالف سوریه، همواره از سیاست های خارجی آنکارا در خاورمیانه انتقاد کرده اند، فرصت را برای حمله به دولت اردوغان مهیا دیده اند.
برای نمونه دیروز سردار یدالله جوانی در مصاحبه با تسنیم اساسا آنکارا را پشتیبان داعش دانست و با این توضیح که “ترکیه نقش مهمی در تجهیز گروهک تروریستی داعش داشته است.”
مشاور عالی نماینده ولی فقیه در سپاه می گوید نظام امید داشته آنکارا پس از تشکیل دولت جدید – پیروزی اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری در ماه مرداد - “تجدیدنظری در سیاست‌های غلط گذشته داشته باشد که نه‌تنها این‌گونه نشد بلکه جدیداً نیز از مجلس برای حمله به کشورهای همسایه به‌بهانه مبارزه با داعش اجازه گرفته است.”
مجلس ترکیه که اکثریت نمایندگان آن را اعضای حزب اسلام گرای “عدالت و توسعه” تشکیل می دهند هفته گذشته پس از یک روز بحث و بررسی در نهایت با ۲۹۸ رای موافق، لایحه پیشنهادی دولت ترکیه برای مداخله نظامی احتمالی در عراق و سوریه علیه گروه داعش را تصویب کرد.
به موجب این مجوز قانونی، ارتش ترکیه می تواند در صورت لزوم از نیروی نظامی برای مقابله با داعش در خاک عراق و سوریه استفاده کند.
مشاور آیت الله خامنه ای دولت ترکیه را “ّبحران آفرین” خوانده و گفته است: “متأسفانه مقامات ترکیه درک درستی از تحولات در جهان ندارند و اقدامات آنها نه‌تنها تأمین‌کننده امنیت ملی و جهانی نیست بلکه در آینده نه‌چندان دور نیز می‌تواند مخاطراتی برای امنیت داخلی این کشور به وجود آورد.”
ناظران می گویند از زمان آغاز بحران سوریه، کشورهای منطقه با برگزیدن سیاست جنگ نیابتی در آن کشور، به جای گفتگوهای سیاسی برای حل بحران، بنزین بر آتش جنگ داخلی این کشور افزوده و فرصت را برای قدرت گیری گروه های تروریستی همچون داعش فراهم کرده اند. ترکیه، عربستان سعودی و قطر در ۳ سال اخیر از شورشیان مخالف دولت دمشق حمایت مالی و تسلیحاتی کرده اند و تهران نیز تمام قد کنار بشار اسد ـ دیکتاتور سوریه ـ ایستاده است.
همزمان سیاست های نوری المالکی، نخست وزیر شیعه عراق، که با حمایت تهران رویکرد طرد نخبگان سیاسی اهل سنت از هسته قدرت سیاسی و ارتش را پیش گرفته بود، منجر به سست شدن دولت مرکزی در بغداد و حمایت مخالفین تندرو دولت از داعش شد.
سردار جوانی اما چیزی از نقش تهران در پدیدار شدن بحران عراق و سوریه نگفته و در ادامه انتقادات خود علیه آنکارا هشدار داده است: “اگر ترکیه رفتارهای خود را اصلاح نکند، بی‌شک بحران سوریه و عراق دامن این کشور را خواهد گرفت و دولت‌مردان این کشور نباید فریب حرکت‌های نمایشی آمریکا را بخورند.”
با این حال پشیمانی تهران از حمایت های خود از سیاست های انحصار طلبانه نوری المالکی را تا حدودی و به صورت تلویحی می توان در اظهارات دیروز رئیس پمجلس شورای جمهوری اسلامی مشاهده کرد. علی لاریجانی دیروز در دیدار با وزیر ورزش عراق در تهران گفت: “وحدت و انسجام ملی میان گروه‌های سیاسی عراق می‌تواند از گسترش خشونت و گروه‌های افراطی در عراق جلوگیری کند.”
تهران در ماه مرداد با چراغ خاموش از تشکیل دولتی جدید که در آن نوری المالکی دیگر نخست وزیر عراق نباشد حمایت کرد که با استقبال عربستان سعودی و ایالات متحده نیز همراه شد.
رئیس مجلس نهم در دیدار دیروز خود خاطرنشان کرده: “امیدواریم با تشکیل دولت جدید در روند امور این کشور به‌ویژه تثبیت امنیت و مقابله با گروه‌های تروریستی تسریع شود.”
از سوی دیگر در شرایطی که مقامات اقلیم کردستان عراق و بغداد بارها از حضور نظامی جمهوری اسلامی در نبرد با داعش خبر داده اند، دستگاه دیپلماسی کماکان با مواضع دو پهلو می کوشد، به طور رسمی ورود نظامی جمهوری اسلامی را تایید نکند. مرضیه افخم سخنگوی وزارت خارجه دیروز در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به سئوالی درباره اینکه آیا تهران به مبارزان کرد کمک تسلیحاتی می‌کند خاطرنشان کرد: “دولت و ملت عراق با هوشیاری تحولات و تحرکات را دنبال می‌کنند و چنانچه هرگونه کمکی بخواهند بر اساس درخواست دولت مرکزی عراق به کمک آنها خواهیم رفت.”
