تجلی هنر در جنبش سبز

نویسنده

» نگاه گاردین به فعالیت های اعتراضی مردم ایران

سعید کمالی دهقان

 

 آقای موسوی در مناظره تلوزیونی خود با محمود احمدی نژاد با نشان دادن انگشتش از وی می خواهد ساکت باشد. کاری از بزرگمهر حسین پور

علی رغم سرکوب گسترده تظاهرات و اعتراضات مردمی از سوی حکومت در حوادث پس از انتخابات پرحاشیه 12 ژوئن، مردم ایران برای نشان دادن اعتراض و مخالفت خود با اقدامات دولت، به روش های بی نظیر، خلاقانه و جدیدی روی آورده اند.

در حقیقت برخی از معترضان به نتایج انتخابات چنان ظریف به بیان نارضایتی خود از وضع موجود می پردازند که محال است پی به فعالیت های اعتراضی آنها ببرید – مگر اینکه ایرانی باشید و آشنا با پیشینه فرهنگی و اجتماعی مردم. برای مثال، استفاده از رنگ سبز که در مبارزات انتخاباتی نماد ستاد و هواداران میرحسین موسوی بود، در حالیکه استفاده از این رنگ در شرایط معمول معنا و مفهوم خاصی را به ذهن متبادر نمی کند.

یک هفته پس از برگزاری انتخابات پرمناقشه ریاست جمهوری در ایران، معترضان با پرچم، مچ بند و نمادهای سبز در خیابان ها اعتراض خود را به نتایج انتخابات دهم نشان دادند.

در عین حال زمانیکه بدلیل سرکوب گسترده اعتراضات خیابانی از سوی حکومت امکان اعتراض علنی کاهش یافت، مردم به روش های دیگری روی آوردند. بسیاری از هنرمندان مطرح و ناشناخته ایرانی، شروع به طراحی و انتشار پوستر، آگهی و طرح های سیاسی از طریق ای میل در سطح کشور کردند که به رایگان قابل چاپ و توزیع در بین مردم بود.

میرحسین موسوی که خود نقاش و از هنرمندان کشور است، در یک تابلو ایرانیان سبز را به تصویر کشیده است که شعار “ما بیشماریم” را سر داده اند. تصویر دیگری که اثر کارتونیست معروف بزرگمهر حسین پور است و بسیار مورد استقبال قرار گرفته، لحظه ای را نشان می دهد که کاندیدای اصلاح طلب در جریان مناظره تلوزیونی با محمود احمدی نژاد انگشتش را به سوی او میگیرد و می گوید “ساکت!”

 

 

شرکت نوکیا و زیمنس نیز که سال گذشته طی سرمایه گذاری مشترک NSN    اقدام به فروش “سیستم شنود تلفن های همراه” به دولت ایران کرده بود، سوژه بسیاری از پوسترها قرار گرفت. بسیاری از زندانیان سیاسی به دلیل شنود مکالمات تلفن های همراهشان از سوی حکومت ایران بازداشت شدند.

یک هنرمند ناشناس اقدام به طراحی پوستری کرده است که بروی آن نوشته شده “زندگی بدون نوکیا زیمنس زیباست.” پوستر دیگری دختری کوچک را نشان می دهد که از شرکت نوکیا زیمنس به خاطر اینکه باعث به زندان افتادن والدینش شده تشکر می کند. طرح دیگری از مردم ایران می خواهد شرکت نوکیا و صدا و سیمای دولتی را به دلیل همکاری با جنایت های رژیم تحریم کنند.

 

 

ندا آقا سلطان، دختری که در جریان اعتراضات خیابانی توسط شبه نظامیان بسیجی کشته و تبدیل به نماد جنبش اعتراضی مردم ایران در سطح جهان شد، سوژه بسیاری از طرح ها و پوسترهای پس از انتخابات بوده است. یکی از پوسترها تصویر ندا را در پس زمینه شعار “رای من کجاست؟” نشان می دهد. پوستر دیگری از ندا می پرسد حالا که کشته شده و در دام حکومت ایران اسیر نیست، از چشیدن طعم آزادی چه احساسی دارد. نام “ندا” که به معنای صداست در بسیاری از طرح ها مانند “ما همه یک نداییم” یا “ما همه یک صداییم” به کار رفته است.

نقاشان و کارتونیست های ایرانی جشنواره دولتی کارتون را تحریم کرده و در عین حال به دنبال حوادث پس از انتخابات، فعالیت های مخفیانه و زیرزمینی بسیاری داشته اند. یکی از کارتون های بسیار جالب توجه، علامت جمهوری اسلامی را نشان می دهد که زیر پوتین پلیس ضد شورش قرار دارد. مانا نیستانی کارتونیست ایرانی مقیم اروپا در یکی از آثارش متهمی را در “دادگاه های نمایشی” به تصویر کشیده که ضبط صوتی به جای مغزش قرار دارد و متهم به هر آنچه که در نوار ضبط شده است اعتراف می کند.

 

 

یکی دیگر از پوسترهای جالب دیگر جنبش سبز تصویر یک سیب زمینی است که ضربدر سبزی روی آن کشیده شده و در واقع نه گفتن مردم به سیاست توزیع رایگان سیب زمینی میان روستاییان توسط احمدی نژاد و خرید ارای مردم است.

 

 

یکی دیگر از پوسترهای بسیار زیبا تعدادی مداد رنگی را نشان می دهد که با رشته ای به هم بسته شده اند. این مداد رنگی ها علی رغم ظاهر رنگی متفاوتشان دارای مغز سبز رنگ هستند و به رنگ سبز می نویسند. این طرح نشان می دهد که هواداران آقای موسوی علی رغم دارا بودن پیشینه های مختلف اهداف یکسانی را دنبال می کنند.

پوستر جالب دیگری صفحه مخصوص سنجش بینایی را نشان می دهد که دست بزرگ سبزی بروی آن قرار دارد و این به آن معناست که حتی افرادی با بینش سیاسی ضعیف نیز، جنبش سبز را درک می کنند و می بینند.

 

یک پوستر دیگر صفحه کلیدی را نشان می دهد که به جای کلید  Enter  ، علامت پیروزی قرار دارد که به نقش پررنگ شبکه های اینترنتی مانند فیس بوک و توییتر در اطلاع رسانی جنبش اعتراضی مردم ایران اشاره دارد. کبوتری که علامت @ را به منقار دارد از مردم می خواهد در نبود رسانه مستقل و آزاد،خود هر کدام یک رسانه باشند و اطلاع رسانی کنند.

منبع : گاردین، 10 اکتبر