سه کارگر در تهران روز گذشته در دو حادثه مجزا جان خود را در حین کار از دست دادند. دو تن از این کارگران زن بودند و علت مرگ هر سه کارگر سقوط از ارتفاع اعلام شده است.
در حادثه اول که در پی وقوع آتش سوزی در یک تولیدی غیر استاندارد در خیابان جمهوری تهران روی داد، دو کارگر زن پس از آنکه “نقص فنی” نردبان آتش نشانی، آنها رااز نجات از شعله های آتش نا امید کرد، خود را به پایین پرتاب کردند و جان باختند.
در حادثه دیگر نیز یک کارگر ساختمانی در خیابان جردن تهران که به “بهشت بساز و بفروش ها” شهرت یافته، از ارتفاع ۲۰ متری سقوط کرده و جان باخته است.
بنا بر گزارش ها عدم رعایت استانداردهای ایمنی کار، علت مشترک هر دو حادثه بوده است؛ حادثه ای که واکنش جامعه کارگری در برابر بی اعتنایی مسئولین به جان کارگران را برانگیخته است.
بنا به نوشته ایلنا، جلال ملکی، سخنگوی آتشنشانی درباره مرگ دو کارگر زن و حادثه آتش سوزی در خیابان جمهوری گفته است: “۲۵ یا ۲۶ نفر در طبقات به طرز خطرناگی گرفتار شده بودند که دونفر از آنان کشته شدند. ۸ نفر از کارگران از طریق دستگاه بالابر از پنجره ساختمان نجات یافته‌اند و ۱۵ نفر از پله‌ها (و بدلیل تجمع دود) با استفاده از دستگاه تنفسی توسط آتشنشانان به بیرون از ساختمان هدایت شدند”.
او درباره اظهارات شاهدان عینی مبنی بر تاخیر در نجات دو کارگر زنی که از پنجره طبقه پنجم ساختمان آویزان شده و سپس با سقوط به زمین کشته شدند، هم گفته: “وقوع نقص فنی در دست بررسی است و اکنون قادر به تایید آن نیستیم اما به طور معمول نوع کارکرد چهار جک دستگاه بالابر به گونه‌ای است که بالا رفتن دستگاه دو یا سه دقیقه زمان می‌برد”.
پیش از اظهارات این مقام رسمی، خبرگزاری ایلنا در گزارشی به نقل از شاهدان عینی نوشته بود: “پیش از ظهر دیروز به دنبال وقوع یک حادثه آتش‌سوزی در یک واحد تولیدی پوشاک واقع در خیابان جمهوری تهران، دو کارگر زن بر اثر سقوط از ساختمان پنج طبقه کشته و یک کارگر زن نیز مصدوم شد. پس از شعله‌ور شدن آتش و در شرایطی که مأموران آتشنشانی به محل حادثه رسیده بودند، این دو کارگز زن از بیم شعله‌های آتش خود را از پنجره‌های ساختمان به بیرون پرتاب کردند. اطلاعات تایید نشده به واسطه شاهدان عینی این واقعه حاکی از آن است که بالابر آتش نشانی به دلیل نقص فنی، نتوانسته است به پنجره‌ای که دو زن کارگر قرار گرفته بودند برسد و کارگران از ترس شعله‌های آتش خود را به پایین پرتاب کرده و در دم جان باخته‌اند”.
بر اساس این گزارش، رضا فراهانی یک فعال صنفی حقوق کارگران خیاط در واکنش به حادثه دیروز گفته است: “به دلیل ضعف نظارت دولت بر ایمنی کار شاهد نادیده گرفته شدن اصول اولیه ایمنی کار به ویژه در کارگاه‌های کوچک خیاطی، کفاشی و چاپخانه‌ها هستیم و در این میان سلامت و گاه همچون امروز «زندگی» کارگران این کارگاه‌ها مورد تهدید جدی قرار می‌گیرد. مبنای دستمزد اغلب کارگران شاغل در این واحدها کمتر از یک دهم قیمت تمام شده محصول نهایی است. این در حالی است که به دلیل نامناسب بودن شرایط کار در این کارگاه‌ها اغلب این کارگران به طور متداول در معرض ابتلا به سل، رماتیسم، سوءتغذیه و استرس‌های روانی هستند. سال‌هاست بازرسان نهادهای نظارتی چون تامین اجتماعی، وزارت کار، وزارت بهداشت و حتی شرکت‌های بیمه خصوصی که کارفرمایان را در قبال وقوع حوادث اینچنینی بیمه میکنند هیچ نظارتی بر شرایط کار این واحدها ندارند. نقص فنی و نادیده گرفته شدن اصول ایمنی در سیم‌کشی برق و لوله‌کشی آب و گاز این واحدها باعث شده است که تهدیدات مرگباری متوجه کارگران شود”.
او افزوده: “در سال‌های پیش از انقلاب و حتی در دوران سخت جنگ تحمیلی، بازرسان دستگاه‌های نظارتی رعایت حداقل اصول ایمنی را به مالکان ساختمان‌های کارگاه‌های کوچک متذکر می‌شدند اما اکنون سال‌هاست که این وظیفه چندان جدی گرفته نمی‌شود. مسئله اصلی دیگری که نباید به آن بی‌توجه بود، جای خالی نهادهای مستقل و مقتدر صنفی است که امکان هشدار دادن کارگران به کارفرمایان و دولت را برای جلوگیری از وقوع حوادث اینچنینی، سلب کرده است. وقتی مالکان ساختمان‌های این کارگاه‌ها تنها به دنبال افزایش مبلغ اجاره هستند و سفارش‌دهندگان نیز سودایی جز پایین آوردن هزینه تولید ندارند، طبیعی است که صاحبان این کارگاه‌ها خود را ملزم به رعایت اصول ایمنی ندانند و در نتیجه تنها سلامتی و زندگی کارگرانی که هر روز به عنوان خیاط، چاپ‌چی و کفاش کار میکنند در معرض تهدید قرار گیرد”.
همزمان با این حادثه در خیابان جمهوری، سایت فرارو نیز در گزارشی نوشت: “به دنبال اعلام یک مورد حادثه سقوط از ارتفاع در ساعت ۹:۲۵ صبح دیروز، ستاد فرماندهی آتشنشانان ایستگاه ۱۱ را به محل حادثه واقع در مسیر جنوب به شمال بزرگراه آفریقا (جردن) بالاتر از میدان آرژانتین اعزام کرد. محل حادثه یک ساختمان در حال ساخت بود که برابر شواهد موجود، یکی از کارگران هنگام پایین آمدن از پله، دچار حادثه شده و از ارتفاع ۲۰ متری سقوط کرده بود. آتشنشانان همزمان با ایمن‌سازی محل، با استفاده از تجهیزات خود، این کارگر ۲۶ ساله ایرانی را از محل خارج کردند”.
فرارو می افزاید: “پیمانکاران و کارفرمایان باید توجه داشته باشند که در پروژه‌های خود از وسایل ایمن و استاندارد استفاده کرده و نسبت به حفظ جان خود و پرسنل‌شان حساسیت داشته باشند”.
حسن صادقی، معاون خانه کارگر نیز علت وقوع این حوادث را استیصال مالی کارگران دانسته و گفته است که آنها برای امرار معاش ناچارند تحت هر شرایطی کار کنند.
او افزوده است: “درآمد۶۷درصد کارگران عقب‌تر از هزینه‌هایشان است بنابراین مجبورند با پرکاری، اضافه کاری، تاکسیرانی یا نگهبانی شیفت شب کمبود درآمد خود را جبران کنند. وی گفت: به لحاظ علمی اثبات می‌کنیم که دستمزد هیچ نقشی در تورم نداشته است”.
