یک روز پس از انتقاد آمانو از برنامه اتمی جمهوری اسلامی، وزیر امورخارجه اظهارات وی را “غیر فنی” توصیف کرد. همزمان فرمانده سابق سپاه مذاکرات اتمی با گروه ۱+۵را ارجح بر مذاکره مستقیم با ایالات متحده دانسته و در شرایطی که وزیرخارجه گفته مذاکره مستقیم با واشنگتن تنها با دستور رهبر جمهوری اسلامی ممکن است معاون اول احمدی نژاد گفته دستان اوباما را خواهد شکست.
“پاکسازی آثار آلودگی هسته‌ای از نظر فنی قابل قبول نیست.” این واکنش وزیر خارجه به ادعای روز یکشنبه مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی است. علی اکبر صالحی روز گذشته با رد مواضع اخیر یوکیو آمانو گفت: “آثار آلودگی هسته‌ای را نمی‌توان پاک کرد. این اظهارات غیرفنی است و فقط مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.”
درگیری لفظی میان مقامات جمهوری اسلامی و آژانس پس از آن بالا گرفت که روز یکشنبه مدیر کل آژانس در سفربه عراق گفت: “فعالیت‌ها در پارچین ادامه دارد، اما من در جایگاهی نیستم که امروز درباره جزئیات آن صحبت کنم.”
آژانس بین المللی انرژی اتمی به ویژه از پاییز گذشته نگران فعالیت های اتمی جمهوری اسلامی در سایت نظامی پارچین بوده است؛ منطقه ای فوق امنیتی در شرق تهران که ظن آن می رود جمهوری اسلامی در آنجا دست به آزمایش انفجارهای اتمی زده باشد.
جمهوری اسلامی نزدیک به یک دهه است که برسر برنامه اتمی خود در چالشی جدی با آژانس بین المللی انرژی اتمی و جامعه جهانی به سر می برد؛چالشی که باعث شده غرب تحریم های کمر شکن اقتصادی برای تنبیه جمهوری اسلامی وضع کند. امری که برخی ناظران را به این نتیجه رسانده است که جمهوری اسلامی آماده مذاکره با گروه ۱+۵ و حتی آمریکاست.
رضایی: اول با ۱+۵ مذاکره می کنیم بعد آمریکا
گرچه در هفته های اخیر شایعاتی منتشر شده که احتمالا تهران و واشنگتن مذاکرات مستقیم و دو جانبه خواهند کرد، محسن رضائی ـ فرمانده سابق سپاه پاسداران و دبیر کنونی مجمع تشخیص مصلحت نظام ـ ایده دیگری را مطرح کرده است: “ما پیش از آغاز مذاکره با آمریکا، باید با گروه ۱+۵ به یک نتیجه مثبت برسیم، چراکه این گروه کانال خوبی برای مذاکره با ابرقدرت‌ها است.”
آخرین دور مذاکرات میان دیپلمات های تهران و ابر قدرت های جهان به اواخر خرداد امسال باز می گردد؛ مذاکراتی که دعوا میان جمهوری اسلامی و غرب را پایان نداد و باعث تشدید تحریم های اتحادیه اروپا و ایالات متحده علیه نظام شد.
در چنین فضایی محسن رضایی گفته است: “اگر سرنوشت کشور با هرکدام از ابرقدرت‌ها را بدون تعامل با دیگر قدرت‌های جهانی پیوند دهیم، به طور ناخواسته وارد دعوای بین ابرقدرت‌ها خواهیم شد.”
خامنه ای باید دستور دهد
در همین حال صالحی نیز در اظهارات روز دوشنبه خود به مذاکره مستقیم با ایالات متحده اشاره کرده است. وزیرخارجه دولت احمدی نژاد امکان چنین مذاکراتی را رد نکرده اما گوشزد کرده است که چنین مذاکراتی تنها با اذن آیت الله خامنه ای ممکن خواهد شد. او با این تاکید که میان “گفت و گوی موضوعی با گفت و گوی دو جانبه سیاسی که بخواهد در برگیرنده همه مسائل سیاسی باشد” تفاوت وجود دارد، خاطرنشان کرده است: “چنین گفت و گوی جامع و شاملی که ابعاد سیاسی را بین دو کشور بخواهد در برگیرد تنها با مقام رهبری است.”
با این حال ظاهرا وی نیز در اوضاع فعلی، مذاکره با کشورهای ۱+۵ در حضور قدرت هایی همچون چین و روسیه را به مذاکره مستقیم با ایالات متحده ترجیح می دهد. تهران و واشنگتن ۳۳ سال است روابط دیپلماتیک خود را به حالت تعلیق در آورده اند و تاکنون تلاش ها برای بهبود روابط دو کشور با شکست مواجه شده است.با این حال در ماه های اخیر در میان مقامات نظام یک نفر به شدت به مذاکره مستقیم با ایالات متحده علاقه نشان داده است؛ محمود احمدی نژاد، که در جریان سفر به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل دست کم در ۵ مصاحبه با رسانه های خارجی نسبت به بهبود روابط با واشنگتن ابراز علاقه کرد.
اما حالا دست راست او حرف های تازه ای زده است. محمدرضا رحیمی معاون اول احمدی نژاد روز دوشنبه تهدید کرد که “دست اوباما” را خواهد شکست. محمدرضا رحیمی که دیروز در حاشیه سومین نمایشگاه دستاوردهای علمی و پژوهشی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در جمع خبرنگاران صحبت می کرد گفت: “من در این دانشگاه که میعادگاه مسلمانان و نمازگزاران و دانشجویان و محققان و اساتید درجه یک کشور است، به شهادت می‌گیرم که دستان دراز اوباما را به سوی ایران خواهیم شکست و موفق خواهیم شد.”
تحلیل گران می گویند ممکن است این اظهارات ارتباط با سفر تایید نشده علی اکبر ولایتی ـ مشاور بین الملل رهبر جمهوری اسلامی ـ به ایالات متحده و گفتگو با مقامات آمریکایی داشته باشد. در حالی که ظاهرا دولت ابتکار عمل برای مذاکره با واشنگتن را از دست داده است حالا ظاهرا نزدیکان احمدی نژاد می خواهند در راه رقیبان خود در نظام سنگ اندازی کنند.
