در حالی که طی هفته‌های گذشته٬ بحث انصراف از دریافت یارانه‌ها از سوی اصول‌گرایان به عنوان رفراندومی برای سنجش میزان محبوبیت دولت روحانی مطرح شده بود٬ اکنون فرمانده نیروی انتظامی می‌گوید که عدم انصراف مردم از دریافت یارانه٬ نشان‌دهنده تفاوت فکر آن‌ها با مسئولان است.
اسماعیل احمدی‌مقدم٬ فرمانده نیروی انتظامی٬ درگردهمایی معاونان اجتماعی نیروی انتظامی٬ با اشاره به درخواست دولت و تبلیغات انجام شده برای انصراف مردم از دریافت یارانه٬ گفت: “در اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها نظر دولتی‌ها این بود که درصد زیادی از مردم از دریافت یارانه‌ها انصراف می‌دهند ولی عملاً همراهی مردم در این مورد در حد انتظار نبود و هدفمندی یارانه‌ها آزمونی بود تا بفهمیم مردم همواره مثل ما فکر نمی‌کنند. باید به این موضوع توجه داشت که اگر مردم ما را قبول دارند الزاماً تمامی نظرات ما را قبول ندارند و باید حواسمان باشد که مردم تا کجا ما را همراهی خواهند کرد. رضایت مردم یک سرمایه اجتماعی است٬ باید توجه داشت که سرمایه اجتماعی‌مان را که همان رضایت مردم است در جای مناسب به کار ببریم”.
احمدی‌مقدم اما عملکرد دولت در افزایش قیمت حامل‌های انرژی را “عاقلانه و خوب” توصیف کرد و گفت که این عملکرد باعث شد تنشی در این زمینه رخ ندهد.
احمدی‌مقدم در حالی به تمجید از عملکرد دولت پرداخته که روز دوشنبه احمد توکلی٬ نماینده مجلس٬روش در پیش گرفته شده از سوی دولت را غیرقانونی توصیف کرده بود: “اقدام دولت در خودداری از تعیین سقف درآمدی٬ پرداخت یارانه نقدی به همه و حذف نکردن افراد متمکن از فهرست یارانه بگیران نقض آشکار قانون ارتقای نظام سلامت اداری و مقابله با فساد است. در بند الف ماده ۱ این قانون هرگونه «پرداخت و دریافت غیرقانونی» را از مصادیق فساد دانسته است. و در ماده ۱۳ همین قانون مرتکبین را مستوجب مجازات های مقرر در ماده ۶۶۶ قانون مجازات اسلامی شمرده است”.
در تحولی دیگر روزنامه اصول‌گرای جمهوری‌اسلامی در سرمقاله خود٬ نسبت به عدم انصراف مردم از دریافت یارانه‌ها واکنش نشان داد.
جمهوری‌اسلامی نوشت که در ابتدا پیش‌بینی می‌شد تنها ۴۰ میلیون نفر برای دریافت یارانه ثبت‌نام کنند٬ اما حدود ۷۳ میلیون نفر برغم “تبلیغات فراوان برای به انصراف کشاندن شهروندان از دریافت یارانه” ثبت نام کردند.
این روزنامه در توضیح دلایل عمده انصراف از دریافت یارانه به چند دلیل اشاره کرده٬ از جمله آنکه “بخش عمده‌ای از مردم (لااقل به همان میزان که دولتمردان انتظار داشتند) نیازی به دریافت یارانه نقدی ندارند، اما در عین حال برای دریافت یارانه ثبت‌نام کرده‌اند چرا که دریافت یارانه را حق خود می‌دانند. این تصور از آنجا ناشی می‌شود که آگاهی از اخبار فوق‌الذکر، مردم را به نوعی “احساس فقر” دچار کرده است، احساس فقری که ناشی از بی‌اعتمادی آنان به عملکردها، بخصوص تحولات اقتصادی در آینده است. مردم نمی‌دانند در آینده قرار است چه اتفاقی بیافتد و نوسانات اقتصادی به چه نحوی پیش خواهد رفت. از طرفی احساس فقر و بی‌اعتمادی ناشی از عدم شفافیت در عملکرد دولتمردان گذشته، بی‌توجهی به قوانین کشور، باندبازی‌ها و جناح‌بندی‌ها، دعواهای سیاسی که هر کدام برای به هم ریختن اعصاب مردم کافی هستند، ثروت‌اندوزی عده‌ای سودجو و فرصت طلب از رویکردهای انحصارطلبانه و بسیاری از موضع‌گیری‌های غیرمنصفانه علیه دلسوزان کشور و انقلاب، منجر به اعتمادسوزی در میان آحاد مردم گردیده”.
نویسنده این سرمقاله نوشته که مردم به دلیل عملکردهای گذشته نسبت به برنامه‌های دولت‌ها بی‌اعتماد شده‌اند.
جمهوری‌اسلامی همچنین از حضور مراجع‌تقلید در بحث تشویق مردم به انصراف از دریافت یارانه انتقاد کرده و نوشته احساس فقر میان مردم٬ سرمایه اجتماعی را به خطر انداخته است و “از دست دادن سرمایه اجتماعی در کشور می‌تواند فاجعه‌بارتر از هزاران معضل و مشکل اقتصادی باشد”.
پیش از این محمد شریعتمداری، معاون اجرایی حسن روحانی٬ خبر داده بود که حدود ۹ درصد از جمعیت ایران برای دریافت یارانه نقدی ثبت‌نام نکرده و دو میلیون و ۴۰۰ هزار نفر نیز که تا فروردین سال جاری یارانه دریافت می‌کردند، انصراف خود از دریافت یارانه را اعلام کرده‌اند.
روزنامه کیهان٬ که مدیرمسئول آن توسط رهبر جمهوری‌اسلامی انتخاب می‌شود٬ هفته گذشته در سرمقاله خود به قلم حسین شریعتمداری نوشته بود: “مردم، برخی از اقدامات مجموعه دولت - و نه الزاما آقای دکتر‌روحانی - را برخلاف آنچه انتظار داشتند می‌بینند، به طور طبیعی و منطقی در اعتماد قبلی خود به رئیس‌جمهور محترم دچار تردید می‌شوند و در حیرت آمیخته به ملامت فرو می‌روند که چرا دکتر روحانی رأی خود را از مردم مومن و متعهد می‌گیرد ولی زمام امور را در برخی از مراکز حساس مرتبط با منافع مردم به دست کسانی می‌سپارد که بارها نشان داده‌اند کمترین توجهی به مردم ندارند! و مخصوصا به وعده‌های داده شده پایبند نیستند. آیا این تناقض نمی‌تواند کاهش اعتماد مردم به دولت و رئیس‌جمهور محترم را در پی داشته باشد؟! بدیهی است که می‌تواند و داشت”.
وب‌سایت الف - متعلق به احمد توکلی نیز در تحلیلی پیرامون خواست دولت برای انصراف داوطلبانه از دریافت یارانه نوشته بود: “دولت از آمار کم خود انصرافی‌ها نگران شده است. اگر خوش‌بینانه ۵ میلیون نفر انصراف دهند، حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان دست دولت را می‌گیرد که در واقع یک چهارم کسری منابع فعلی است. اما دولت حداقل نیازمند ۱۰ میلیون نفر انصرافی است تا حداقل نیمی از کسری منابع فعلی ۱۲هزار میلیاردی جبران شود و نیم دیگر را با افزایش قیمت جدید بنزین، گازوئیل، برق و آب جبران کند. به همین دلیل است که آقای نوبخت میزان افزایش قیمت بنزین را منوط به میزان انصرافی ها می‌داند”.
