یاد یاران

نویسنده
مرضیه حسینی

» یادی از بهجت صدر

حوض نقاشی من بی ماهی ست

” بهجت صدر”، نقاش و هنرمند نوگرای ایران عصر روز دوشنبه دهم آگوست در جزیره ی کرس فرانسه دیده از دنیای نور و سایه فروبست.  بهجت که از جمله ی پیشگامان هنر نوگرای ایران به حساب می آید از جمله ی دانش آموختگان رشته ی نقاشی دانشگاه تهران  و آکادمی هنرهای زیبای ناپل است. او از سال 1359 به فرانسه مهاجرت کرده بود و در پاریس اقامت داشت.


این هنرمند نوگرای ایران متولد 1303 اراک بود و طی بیش از نیم قرن فعالیت هنری اش نمایشگاه های بسیاری در ایران و اروپا و آمریکا برپاکرد و با نقاشی های انتزاعی اش تحسین هنرمندان زیادی را برانگیخت. آخرین نمایشگاه نقاشی او سال گذشته در پاریس برپاشد.

موزه ی هنرهای معاصر نیز در سال 1383 برنامه ای را به مرور آثار بهجت صدر اختصاص داده بود.

اما مرگ خارج از خانه هرگز باعث نشد تا هنرمندان و دوستاد دیروز و امروز یاد او را در خانه زنده نکنند، به همین مناسبت در ایران نیز مراسم یادبود این هنرمند پیشگام کشورمان  با سخنرانی آیدین آغداشلو، جواد مجابی و ابراهیم جعفری در خانه هنرمندان ایران برگزار شد. در این مراسم هنرمندانی از جمله بهمن فرمان‌آرا، بابک اطمینانی، محمد احصایی، محمد جوادی‌پور، علی گلستانه، مرتضی کاتوزیان، ابراهیم جعفری، امرالله فرهادی، ایرج اسکندری، ابراهیم حقیقی، مجید عباسی، شهلا حسینی، نوش‌آفرین عاطفی، احمد عالی، حسینعلی ذابحی، عطاالله امیدوار، گیزلا وارگا سینایی، خسرو سینایی، ابراهیم معمارزاده و جمعی از هنرمندان حوزه تجسمی حضور داشتند.

در این مراسم جواد مجابی، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی با اشاره به دشواری های مرگ دور از خانه و ابراز تاسف از دوری هنرمندان از خاک ایران گفت:

” جامعه‌ای که نقدپذیر نباشد به همان نسبت داوری را مشکل می‌کند، زیرا جامعه‌ای که نتواند نقد زندگی، آثار و رفتار را بپذیرد، حتی زندگی را هم مشکل می‌بیند. بسیاری از ما در عرصه فرهنگ در اندازه‌های طبیعی و عالی خودمان نیستیم، در واقع ما یا خودمان و دیگران را حقیر و کوچک می‌بینیم و یا بعد از مرگ در مورد ما اغراق می‌شود… “


مجابی همچنین در زمین ارتباط ایده های انتزاعی با دنیای اتفاقی اجسام و حضور این هر دو در نقاشی های صدر نیز چنین گفت:

” او هنگامی که به رم سفر کرد، روزی سیمی را دید که روی موزاییک‌ها افتاده و شکل متناقضی را ایجاد کرده است و بدین ترتیب او به حرکت مارپیچ این سیم علاقه‌مند شد و از آن پس بوم نقاشی خود را بر روی زمین می‌گذاشت و با کاردک‌ مایه‌های رنگی زیر را درست می‌کرد و روی آن رنگ سیاه می‌زد تا نقاشی دو لایه‌ای را به وجود آورد…”

آیدین آغداشلو، دیگر سخنران این مراسم نیز در بیان شیوه ی زندگی بهجت اینگونه گفت:

”… بهجت صدر برخلاف هنرمندان هم‌دوره‌اش و هنرمندان سخت کوشی که در آن زمان الگو شده بودند، بسیار خوب و آسوده زندگی کرد و من به عنوان شاگرد او همیشه به این همه نشاط، شادابی، آسوده زندگی کردن و جنگجو بودن غبطه می خوردم…  سال 1340، من و دوستان نزدیکم از شاگردان صدر بودیم و رابطه‌ دوستانه‌ای با او داشتیم. صدر یک استثنا بود و کمتر هنرمندی وجود دارد که بتوان پس از مرگش اعلام کرد که با شادی و راحتی زندگی کرده است و از دید من او و محسن وزیری‌مقدم تنها هنرمندان پیشتاز دوره خود محسوب می‌شوند. در همین زمینه، لیلی گلستان که از دوستان نزدیک بهجت صدر است در گفت و گو با روزنامه اعتماد ملی عنوان کرده بود که پیکر این هنرمند به ایران منتقل نخواهد شد و بناست در همان فرانسه به خاک سپرده  شود.