مایکل آر گوردون، اریک اشمیت و تیم آرانگو
مقامات آمریکا میگویند تلاشهای این کشور برای کاهش انتقال اسلحه ایران به سوریه شکست خورده چرا که عراق از بازرسی هواپیماهای ایرانی حامل اسلحه از حریم هوایی خود اجتناب میکند.
ادامه ارسال این محمولهها برای بشار اسد در شرایط این کشور بسیار حیاتی محسوب می شود. دالان هوایی عراق مسیر انتقال این سلاحهاست.
سوریه برای ایران بسیار حیاتی است، هم از لحاظ داشتن یک متحد عرب و هم این که مسیری برای حمایت ایران از جنبش حزبالله در لبنان محسوب میشود.
دولت اوباما از این موضوع ناراضی است که عراق حاضر نشده به طور تصادفی برخی از هواپیماها را بازرسی کند.
همچنین تشخیص فعالیتهای مرتبط با سلاحهای شیمیایی در پایگاههای نظامی سوریه بر نگرانیهای آمریکا افزوده است. هنوز مشخص نیست که سوریه میخواهد از این سلاحها به عنوان تیر آخر استفاده کند یا اینکه این تنها هشداری به غرب در پاسخ به کمکهای نظامی به شورشیان سوریه است.
یک مقام رسمی آمریکا میگوید: “شبیه کاری است که قبلا کردهاند. اما روش های جدیدی است که ذر نظر دارند. کارهای بی دلیل نمیکنند. فعالیتهای دیگری در جریان است.”
این مقامات میگویند، سوریه اقدامات بارزی که بر استفاده از سلاح شیمیایی صحه بگذارد انجام نداده است، مثلا آماده کردن بمب ها برای شلیک توسط آتشبار، یا بار کردن محموله های شیمیائی بر بمب های حامل.
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا در ماه سپتامبر عنوان کرد که وزیر خارجه عراق متعهد شده است هواپیماهای ایران به مقصد سوریه را بازرسی کند. اما عراقیها فقط دو بار این کار را در 27 اکتبر انجام دادهاند و سلاحی پیدا نکردند، البته یکی از هواپیماها در مسیر بازگشت از سوریه و احتمالا پس از تحویل سلاح، بازرسی شد.
چیزی که بر ناامیدی آمریکاییها افزوده این است که به نظر میرسد از قبل به ایران خبر داده میشود که در چه زمانی هواپیماها بازرسی میشوند.
یک مقام رسمی آمریکایی گفت: “سوءاستفاده از فضای هوایی عراق توسط ایران نگرانکننده است. ما از عراقیها میخواهیم نسبت به تعهدات بینالمللی خود متعهد باشند: یا با بازرسی هواپیماهای ایرانی در مسیر عراق و یا با ندادن مجوز عبور به هواپیماهای ایران به سمت سوریه.”
مقامات عراقی اصرار دارند با حمل سلاح از مسیر هوایی عراق مخالف هستند. آنها همچنین میگویند که ایران ادعا میکند هواپیماها حامل کمکهای بشردوستانه هستند.
علی الموسوی، سخنگوی نخستوزیر عراق در مورد نگرانی آمریکا میگوید: “ما حتی اگر تمام هواپیماها را هم بازرسی کنیم باز هم آنها مجاب نمیشوند، چون نسبت به شرایط پیشداوری دارند. سیاست ما این است که اجازه انتقال سلاح به سوریه را نمیدهیم.”
یکی از مقامات سابق عراقی به شرط عنوان نشدن نامش گفت، برخی از مقامات بغداد خیلی تلاش نمیکنند آمریکا را متقاعد کنند و بیشتر به کمکهای ایران به سوریه علاقه نشان میدهند.
مقامات آمریکایی میگویند، عراق بیم آن دارد که در صورت سقوط بشار اسد، قدرت به دست نیروهای کرد و سنی منطقه از جمله آنهایی که در عراق هستند بیفتد و این موضوع میتواند برای دولت شیعه عراق مشکلساز باشد.
آمریکا میگوید سلاحهای ایران برای دولت اسد حیاتی است. مقامات میگویند علاوه بر انتقال سلاح، نیروی قدس ایران نیز به سوریها آموزش و مشاوره میدهند. این نیروها گاهی به شکل زائر، توریست و تاجر به سوریه میروند.
منبع: نیویورک تایمز، 1 دسامبر