اجرایی شدن تحریم های تازه ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، از جمله کشتیرانی و حمل و نقل دریایی ایران، بلافاصله با همراهی دو شرکت چینی همراه شده است.پیشتر هم رییس هیات مدیره کشتیرانی از هزینه های زیادی سخن گفته بود که به دلیل تحریم ها بر ترانزیت دریایی ایران تحمیل شده است.
چینی ها اگرچه به صبر و بردباری مشهورند اما ظاهرا برای پیوستن به تحریم های تازه ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی فرصت باقی مانده را از دست ندادند و سرانجام مانند بسیاری دیگر از کشورها به آن پیوستند.
روز گذشته کمتر از ۲۴ ساعت پس از آغاز اجرایی شدن دور جدید تحریم های کاخ سفید علیه تهران، دو شرکت بزرگ کشتیرانی چین خبر از قطع روابط خود با جمهوری اسلامی دادند.
آنگونه که خبرگزاری رویترز گزارش داده شرکت خطوط کشتیرانی چین CSCL و خطوط کشتیرانی کوسکو از معدود شرکت‌های خارجی باقی مانده ای هستند که بنادر ایران را ترک می‌کنند. گفتنی است پیش از این بسیاری از کمپانی های کشتیرانی و نفت کش برای آنکه بتوانند تجارت پر سود خود با ایالات متحده را ادامه دهند قرارداد های خود با تهران را لغو کرده بودند.
با این حال چینی ها که تا دقیقه ۹۰ صبر کرده بودند حالا با اجرایی شدن تحریم های تازه کاخ سفید، حجت را بر خود تمام دیده اند.
واشنگتن روز دوشنبه تحریم‌های تازه ای در بخش انرژی، کشتیرانی و کشتی‌سازی جمهوری اسلامی را اجرایی کرد. لایحه این تحریم ها در نخستین روزهای زمستان گذشته از سوی باراک اوباما ـ– رئیس جمهور ایالات متحده-ـ امضا شده بود و حالا پس از گذشت شش ماه به مرحله اجرا رسیده است.
گفتنی است شرکت CSCL در زمره ۱۰ شرکت بزرگ کشتیرانی جهان قرار دارد.
به نوشته رویترز اطلاعیه ای از جانب شرکت کوسکو هم منتشر شده که بر مبنای آن کشتی‌های این شرکت از اوایل ماه ژوئن دیگر کالایی به ایران حمل نکرده‌اند و از اوایل ماه میلادی جاری هم به تمام مراودات خود با ایران پایان می‌دهند.
پیش از این شرکت های کشتیرانی کره جنوبی و سنگاپور مراوده با جمهوری اسلامی را پایان داده بودند.
این در حالیست که مجموعه سیاست های اقتصادی احمدی‌نژاد در ۸ سال گذشته، وابستگی ایران به گوشت وارداتی، آرد و میوه را افزایش داده است. همچنین ایران به واردات مواد غذایی از آسیا و اروپا و همچنین واردات رایانه و خودرو وابسته است. تقریبا همه این واردات هم از طریق شرکت‌های کشتیرانی و بنادر بزرگ ایران انجام می‌شود.
تصمیم تازه دو کمپانی بزرگ کشتیرانی چین از سوی ناظران به عنوان شلیک نهایی به صنعت کشتیرانی جمهوری اسلامی توصیف شده است.یک کارشناس سازمان نظارت بر تجارت بین المللی در این ارتباط گفته :“اکثریت گسترده شرکت‌های حمل و نقل کالا مراوادات خود با ایران را متوقف کرده‌اند و از این رو تهران برای واردات کالا به دشواری برخورده است.”
در ایران نیز سر و صدای مسئولان امر در آمده. برای نمونه رییس هیات مدیره کشتیرانی با اشاره به مصائب این صنعت گفته است: “کشتیرانی های داخلی به دلیل رکود اقتصادجهانی و تحریم ها دچار مشکلات زیادی شده اند و هزینه های زیادی نیز به آنها تحمیل شده است.”
محمدحسین داجمر به مشکلات عدیده افراد فعال در صنعت کشتیرانی اشاره کرده اما در مواضعی متناقض با اظهارات خود، خاطرنشان کرده است: “در حالی وارد ششمین سال تحریم ها می شویم که به پشتوانه وجود ناوگان گسترده و توانمند و دریانوردان متعهد، دلسوز و آموزش دیده و سرمایه گذاری هایی که در طولانی مدت در این بخش صورت گرفته، توانستیم تحریم ها را را پشت سر گذاشته و هدف دشمن در زمین گیر کردن ناوگان دریایی کشور را خنثی کنیم.”
آمریکا از سال ۲۰۰۸ شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی را تحریم کرده و همچنین بر اساس ادعای وزارت خزانه‌داری آمریکا تاکنون دهها شرکت صوری مرتبط با کشتیرانی، هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته‌اند. وزارت خزانه‌داری آمریکا در ۲ سال گذشته شرکت کشتیرانی ایران را متهم کرده است که از طریق ایجاد شرکت‌های صوری در نقاط مختلف جهان برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران تلاش می‌کند. برای نمونه سال ۹۰ وزارت خزانه‌داری آمریکا با اعلام تحریم ۳۷ شرکت و پنج شهروند ایرانی مرتبط با شرکت کشتیرانی ایران، تهران را متهم کرده بود که فعالیت‌های خود را در پشت شبکه‌ای پیچیده از شرکت‌های کشتیرانی پنهان می‌کند.
تین نیوز، پایگاه خبری حمل و نقل، به تازگی با انتشار گزارشی در خصوص اجرایی شدن تحریم ها از ابتدای ماه جولای ( ۱۰ تیر ماه) با اشاره به اینکه دور تازه تحریمها علاوه بر حمل و نقل دریایی و شرکت‌های کشتیرانی، شامل بنادر ایران نیز شده بر این نکته تاکید کرده است که “شرکت‌های کشتیرانی خارجی که به بنادر ایران تردد داشته باشند (نیز) هدف تحریم قرار خواهند گرفت.”
احتمالا این موضوع را باید علت اصلی اعلام خروج فوری دو شرکت چینی از ایران در نظر گرفت.
گفتنی است بر اساس قوانین تحریم غرب، ارسال دارو و کمک های بشردوستانه به ایران برای شرکت های بین المللی کشتیرانی بین المللی بلامانع است؛ اما این شرکت ها عموما ریسک نمی کنند و قید حمل این نوع کالاها به ایران را هم می زنند.
تحلیل گران حمل و نقل مواردی همچون “انحلال برخی شرکت‌های مشترک میان ایران و دیگر کشورها از جمله کشتیرانی ایران و هند با ۳۸ سابقه فعالیت دریایی، ایجاد مشکلات در انتقال ارز و پرداخت عوارض ارزی توسط کشتی‌های خارجی در بنادر ایران، عدم سفارش کالا و بار به کشتی‌های ایرانی و ایجاد کسادی در بازار کار کشتیرانی ایران، کاهش استفاده از مسیر ترانزیتی ایران” را بخشی از عواملی می دانند که اثرات محسوسی بر افت ترانزیت دریایی کشور گذاشته است.
