در مجلس خبری نیست، هست؟

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» احتمال احضار احمدی‌نژاد توسط نمایندگان

در حالی که گفت‌وگوها و جنجال‌ها پیرامون روابط دولت و مجلس همچنان ادامه دارد، بعضی اخبار حاکی از آن است که حدود 40 تن از نمایندگان مجلس طرح سئوال از محمود احمدی‌نژاد را امضا کرده‌اند و در پی آن هستند تا وی را به مجلس بکشانند. “اظهارات احمدی‌نژاد در خصوص جایگاه مجلس و اینکه مجلس در راس امور نیست”، “عدم توجه به مسایل فرهنگی جامعه”، “اظهارات اسفندیار رحیم مشایی در خصوص مکتب ایرانی به جای مکتب اسلامی” و “سیاست های لیبرال فرهنگی” محورسئوال نمایندگان است. برخی رسانه‌های اصول‌گرای منتقد دولت اعلام کرده‌اند که این طرح تاکنون توسط 40 نفر امضا شده اما رسانه‌های حامی دولت این مساله را تکذیب کرده‌اند.

گفته می‌شود در طرح سئوال از احمدی‌نژاد برخی نمایندگان اصول‌گرای منتقد همچون علی مطهری، علی‌رضا زاکانی، احمد توکلی و الیاس نادران نقش اصلی را دارند.

خبر طرح سئوال از احمدی‌نژاد در حالی مطرح شده که موسی‌الرضا ثروتی،  عضو کمیسیون برنامه و بودجه در این زمینه، چنین اظهارنظر کرده است: “طرح سئوال از رئیس جمهور در خصوص بحث اجرای قوانین مصوب مجلس است که از سوی دولت اجرایی نمی شود چرا که طبق فرمایشات مقام معظم رهبری و براساس قانون اساسی همه مصوبات مجلس برای دولت لازم الاجرا است. بحث بودجه متروی تهران، تسهیل ازدواج جوانان و همچنین تذکرات هیات تطبیق به 16 مصوبه مغایر دولت با مصوبات مجلس و بی توجهی دولت به اصلاح آن مصوبات از  جمله زمینه های طرح سوال مجلس از رئیس جمهور می باشد.”

 وی تایید کرده که چنین نامه‌ای را امضا کرده است.

در عین حال حسن غفوری‌فرد، که گفته می‌شد نامش در میان امضاکنندگان این طرح است، به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: “طرح سئوال از رئیس جمهور و امضای آن از سوی نمایندگان صحت ندارد و تاکنون هیچ بحثی در این خصوص مطرح نشده است. خبرهای درج شده در برخی خبرگزاریها مبنی بر طرح سئوال مجلس از رئیس جمهور صحت ندارد و کذب محض می باشد.”

سخنان غفوری‌فرد در حالی بیان شده که حمیدرضا فولادگر، در این باره گفته است: “این مطلب را نه تائید می کنم و نه تکذیب چرا که هنوز روند قانونی طرح سئوال از رئیس جمهور طی نشده است. زمزمه های طرح سئوال مجلس از رئیس جمهور، طی دو سال گذشته مطرح بوده و مسئله جدیدی نیست و هنوز مراحل قانونی خود را طی نکرده است.”

اما روزنامه “جام‌جم” سخنان دیگری از فولادگر را منتشر کرده است: “اصلا طرح سئوال از رئیس جمهور تهیه نشده تا چه برسد که 40 نماینده بخواهند آن را امضا کنند. برخی دوست دارند به شایعات دامن بزنند و هر از گاهی موضوعاتی را در رسانه ها مطرح می‌کنند و اسم برخی از نمایندگان را همراه آن منتشر می‌کنند تا شاید به اهداف خود برسند.من تعجب می‌کنم که نام من به عنوان یکی از امضا کنندگان این طرح ذکر شده در حالی که من اصلا طرح سئوال از رئیس جمهور را ندیدم.”

از دیگر سو داریوش قنبری، سخنگوی فراکسیون اقلیت مجلس در این زمینه گفت: “اوضاع و شرایطی که در کشور وجود دارد و بی‌توجهی به جایگاه و شان قوه مقننه از سوی رئیس‌جمهور ایجاب می‌کند که رئیس‌جمهور با حضور در صحن مجلس در این زمینه توضیح دهد. البته فراکسیون اقلیت مجلس هنوز در خصوص این مسأله تصمیمی نگرفته، اما قطعا زمینه برای امضای این طرح از سوی اعضای فراکسیون وجود دارد و ما این طرح را امضا خواهیم کرد.”

بر طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، این سئوال برای طرح در صحن علنی مجلس، نیاز به امضای حداقل 74 نماینده دارد. مطابق ماده 196 آئین نامه داخلی مجلس و براساس اصل 88 قانون اساسی در صورتی که یک چهارم کل نمایندگان مجلس، چنین سئوالی را طرح کنند، رئیس مجلس موظف است موضوع را به کمیسیون تخصصی ارجاع نماید. کمیسیون موظف است حداکثر ظرف یک هفته با حضور نماینده معرفی شده دولت و نماینده منتخب سئوال کنندگان تشکیل جلسه دهد و در این جلسه نماینده دولت پاسخ را ارائه خواهد نمود تا به نمایندگان سئوال کننده گزارش شود. پس از یک هفته چنانچه هنوز حداقل یک چهارم نمایندگان مجلس که سئوال را امضا کرده اند، از سئوال منصرف نشده باشند، رئیس مجلس موظف است در اولین جلسه سئوال آنان را قرائت و فورا برای دولت ارسال کند و این سئوال ظرف 48 ساعت تکثیر و در دسترس نمایندگان قرار می گیرد.

سابقه طرح سئوال در مجلس هشتم

طرح سئوال از رئیس جمهور در 30 سال نظام جمهوری اسلامی، یعنی در هشت دوره مجلس سابقه نداشته است و روسای جمهور هیچ گاه مورد سئوال نمایندگان مجلس واقع نشدند.  تنها در دوره زمام داری محمود احمدی نژاد، و در مجالس هفتم و هشتم بوده که چندین بار زمزمه‌های طرح سئوال از احمدی‌نژاد در راهروهای مجلس پیچیده و بسیار زود هم رو به خاموشی رفته است.

اکنون و با احتساب خبر اخیر درباره طرح سئوال، این چهارمین باری است که گفته می شود مجلس هشتم تلاش دارد احمدی‌نژاد را به مجلس بکشاند. نکته جالب توجه آنکه در این قضایا، همواره اسفندیار رحیم‌مشایی از موارد مهم سئوال نمایندگان بوده است.

نخستین باری که عزم برخی نمایندگان برای احضار احمدی‌نژاد به مجلس جزم شده بود، زمانی بود که احمدی‌نژاد اعلام کرد مخالف برخوردهای خشونت‌آمیز با بدحجابان است و حتی در این زمینه به نیروی‌انتظامی تذکر داده است. این مساله باعث شد که علی مطهری، پیشگام امضا برای طرح سئوال از وی در مجلس شود. وی آنزمان اعلام کرده بود که: “ممکن است نمایندگان مردم در مجلس در خصوص موضع رئیس جمهور در مورد طرح عفاف و حجاب از وی سؤالی را مطرح کنند چرا که رئیس‌جمهور برای چندمین بار برخی مسائل را مطرح کرده است.”

این طرح مطهری، هرگز به نتیجه نرسید.

دومین تلاش علی مطهری برای طرح سئوال از احمدی‌نژاد، به زمانی بر می گردد که اسفندیار رحیم‌مشایی، در همایش ایرانیان مقیم خارج، سخن از “مکتب ایران” در اسلام گفت و تلقی خود از “اسلام ایرانی” را مطرح کرد. گرچه در آن زمان بسیاری از نمایندگان به سخنان مشایی اعتراض کردند و حتی 16 تن از نمایندگان روحانی مجلس، در اقدامی کم سابقه، نامه ای خطاب به احمدی‌نژاد امضا کردند، اما این طرح هم در نهایت به نتیجه نرسید.

سومین کوشش مجلس برای طرح سئوال، بر می‌گشت به عدم اجرای مصوبات مجلس از سوی دولت. مصوباتی که احمدی‌نژاد اعلام کرده بود آن‌ها را به عنوان قانون قبول ندارد و به همین دلیل نیز اجرا نمی‌کند. نمایندگان بر روی عدم اجرای مصوبه هایی چون تامین بودجه مترو تهران از طریق ذخیره ارزی کشور، حساسیت نشان دادند، اما باز هم احمدی‌نژاد حاضر به اجرای آن ها نشد.  این اظهارات که مستقیما مجلس را زیر سئوال می‌برد، در کنار سخنان قدیمی رحیم‌مشایی موضوع دیگری برای طرح سئوال بود. گرچه آن زمان سیداحمدرضا دستغیب اعلام کرده بود “در صورت عدم تمکین دولت به قانون، قطعا طرح سئوال از رئیس‌جمهور در مجلس ارائه می‌شود” اما این بار هم برگه طرح سئوال  تنها موفق به ثبت هشت امضادر پای خود شد.

گرچه باید منتظر ماند و دید که این بار طرح سئوال از احمدی‌نژاد به نتیجه خواهد رسید یا نه، اما شاید سایت اصول‌گرای جهان، به خوبی شرایط مجلس را در این زمینه به تصویر کشیده، آن‌جا که گفته است: “بعید است که طرح سئوال از رئیس جمهور که به نظر می رسد با اهداف سیاسی نیز در دستور کار قرار گرفته است در مجلس به نتیجه برسد چرا که نه تنها مجلس هیچگاه تصمیم نداشته و ندارد که خود را در مقابل دولت قرار دهد، برای استیضاح یک وزیر که به امضای 10 نماینده نیاز است، تا کنون طرح استیضاح حداقل هشت وزیر مطرح و بیش از حد نصاب امضا داشت اما یا این طرحها اعلام وصول نشده، همچون طرح استیضاح صادق خلیلیان وزیر جهاد کشاورزی و یا بهبهانی وزیر راه و ترابری، و یا بعد از اعلام وصول از دستور کار مجلس خارج شده است؛ همچون استیضاح حاجی بابایی وزیر آموزش و پرورش که در ششم مهر ماه در مجلس اعلام وصول اما یک هفته بعد با پس گرفتن امضاها از سوی نمایندگان از دستور کار مجلس خارج شد.”

 

.