در شرایطی که رئیس مجلس نهم خواستار این شده که از عبارت “نرمش قهرمانانه” آیت الله خامنه ای برداشت “غلطی” نشود، نشانه های مثبتی در خصوص اراده دولت های ایالات متحده و جمهوری اسلامی برای حل و فصل بحران اتمی دیده می شود. همزمان وزیر خارجه که در نیویورک به سر می برد بر این موضوع تاکید کرده است. در سوی دیگر نقدی فرمانده تندرو بسیج که همیشه با هر نوع مذاکره و تفاهم با جهان مخالفت می کرد و از تندروترین مدافعان ادبیات احمدی نژاد بود، در یک حرکت بی سابقه خواستار استفاده از “ظرفیت های دیپلماتیک” شده. در این میان کیهان سخنگوی جناح تندروی نظام کماکان به سکوت درباره سیاست مذاکره و مفاهمه ادامه می دهد.
علی لاریجانی در جریان افتتاح فاز دوم بیمارستان فوق تخصصی رضوی مشهد، فرصتی برای بیان دیدگاه های خود پیرامون تحولات شگرف در دیپلماسی به دست آورد. رئیس پارلمان با استقبال محتاطانه از این تغییر نگرش در دستگاه دیپلماسی نظام گفت: “جمهوری اسلامی ایران مسیر مذاکرات هستهای را طی کرده و هیچ وقت میز مذاکرات را ترک نمیکند، رهبر معظم انقلاب در چند روز اخیر به موضوع نرمش قهرمانانه اشاره کردهاند از این رو مسئولان باید از این فرصت به صورت معقول استفاده کنند.”
رهبر جمهوری اسلامی در حالی که ۲۲ بهمن سال گذشته خود را یک “انقلابی و نه یک دیپلمات” توصیف کرده بود، سه شنبه گذشته در دیدار با سرداران سپاه پاسداران آغوش خود را به روی دیپلماسی باز کرد و گفت: “مسئله ای که سالهای پیش نرمش قهرمانانه خواندم موافقم چرا که این حرکت در مواقعی بسیار خوب و لازم است “
علی لاریجانی دیروز البته هشدار داد که نباید از اصطلاح “نرمش قهرمانانه” برداشت “غلطی” صورت گیرد، او برداشت خود را از این عبارات چنین بیان کرد: “نرمش قهرمانانه تغییر تاکتیکها است نه استراتژی نظام، در شرایط کنونی دولت دارد منطق گفتوگو را دنبال میکند اما به طور حتم استراتژی نظام در حوزه هستهای هیچ وقت تغییر نمیکند. نرمش قهرمانانه استراتژی عزتمندانه و تاکتیک جدید است.”
تبادل نشانه های مثبت میان تهران و واشنگتن
تهران و واشنگتن در روزهای اخیر نشانه های ملموسی بروز داده اند مبنی بر اینکه هر دو حاضر هستند به دشمنی ۳۴ ساله پایان دهند و به صورت مستقیم مذاکره کنند. اخبار تایید نشده ای هم از احتمال دیدار – کوتاه یا تصادفی – باراک اوباما و حسن روحانی در روز سخنرانی شان در سازمان ملل حکایت دارد. هر دو رئیس جمهور روز سه شنبه سخنرانی دارند.
حسن روحانی در مصاحبه اخیر خود با NBC که روز پنج شنبه نمایش داده شد گفت از طرف آیت الله خامنه ای “اختیار تام” در خصوص برنامه اتمی نظام دارد. برخی این موضوع را به معنای اجازه رهبر جمهوری اسلامی به رئیس دولت بازدهم حتی برای مذاکره مستقیم با واشنگتن در صورت نیاز تلقی کرده اند.
به گزارش رادیو فردا، روز جمعه نیز یکی از سخنگویان کاخ سفید این پیام مثبت را علنی کرد که “تا زمانی که جمهوری اسلامی مایل باشد که نشان دهد در برنامه هستهای خود اهداف غیرنظامی را دنبال میکند، ایالات متحده آمریکا نیز آماده است تا با ایران بر اساس احترام متقابل مذاکره و تعامل کند.”
همزمان روز گذشته محمد حواد ظریف – وزیر خارجه روحانی- در نیویورک ضمن دیدار با بان کی مون – دیبر کل سازمان ملل- بر عزم و اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای تعامل و گفتوگو با گروه ۱+۵ برای یافتن راهحلهای مسالمتآمیز که متضمن حقوق هستهای جمهوری اسلامی باشد تاکید کرد.
استقبال نقدی از دیپلماسی
در این میان حتی چهره تندرویی چون سردار محمدرضا نقدی که در روزهای پیش از انتخابات مدام در خصوص “مصالحه” با غرب با کاندیداهای ریاست جمهوری هشدار می داد و پس از پیروزی حسن روحانی – کاندیدای مورد حمایت اطلاح طلبان- نیز این موضع گیری را ادامه داده بود، به مدح نرمش و دیپلوماسی پرداخت. فرمانده بسیج خواستار بهره گیری حداکثری از ظرفیتهای دیپلماسی برای رسیدن به هدف با حفظ همه اصول و ارزشها شده وگفته از این رو نرمش قهرمانانه استراتژی محسوب نمیشود بلکه شیوه بهرهگیری از ظرفیتها است.
ادامه سکوت کیهان
همزمان تیتر صفحه یک اصلی ترین نشریه تندرویان نیز قابل توجه است. کیهان با انتخاب تیتر “ان بی سی: دیدار با اوباما، روحانی : قرار نیست، اما ممکن است.” تغییر سیاست های تبلیغاتی را به رخ کشید. و نشان داد حساسیت سابق را در موضوع مذاکره مستقیم با ایالات متحده نشان نمی دهد.
در روزهایی که ایرانیان در داخل و خارج از کشور، شرایط به وجود آمده در یک هفته اخیر را برای تغییر در مناسبات تهران – واشنگتن بسیار مناسب می دانند اما کسانی همچون محمد صالح جوکار نماینده اصولگرای یزد نیز هستند که نظر دیگری دارند. او دیروز در مصاحبه ای با فارس گفت: “در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بهتر است که رئیس جمهور ترفندهای آمریکا و رژیم صهیونیستی در منطقه را برای سایر کشورها تشریح کند.”