امین رئوفی‌نژاد
برخی منابع خبری گزارش می کنند که رای طیف “رایحه خوش خدمت” به ریاست علی لاریجانی بر مجلس هشتم ناشی از معامله وی با احمدی نژاد بوده است.
روزنامه کارگزاران روز پنجشنبه در گزارشی نوشت: “لاریجانی در این جلسات [جلسه با احمدی نژاد] وعده داده که در صورت کسب کرسی ریاست مجلس، دیگر تلاشی برای انتخابات ریاست‌جمهوری نخواهد داشت و این مسئله به تفاهم دولت با دبیر مستعفی شورای عالی امنیت ملی انجامید.“
امیر محبیان، از روزنامه‌نگاران راست‌گرا، دیروز در گفت‌وگو با ایسنا این خبر را تایید کرد و این معامله را ”حرکت ظریف شطرنجی” توصیف کرد که احمدی نژاد آن را طراحی کرده است. وی در عین حال اشاره کرد که احمدی‌نژاد با این حرکت، همزمان با منتفی کردن نامزدی لاریجانی برای ریاست‌جمهوری بعدی، موقعیت حدادعادل را نیز به عنوان یک رقیب احتمالی دیگر تضعیف کرده است.
این در حالی است که از سوی دیگر، به نوشته روزنامه کارگزاران منابع نزدیک به دولت نهم می‌گویند احمدی‌نژاد در اظهارنظرات متعدد خود درباره انتخابات آینده، تصریح کرده که از میان نیروهای سیاسی منتقد خود و اصلاح‌طلبان تنها “سیدمحمد خاتمی” است که توانایی رقابت با او را خواهد داشت اما خارج کردن او از دایره رقابت نیاز به ابزارهایی دارد که چندان در اختیار او و دولت تحت امرش نیست.
تورم، کابوس انتخاباتی احمدی نژاد
”محمدرضا یزدان پناه” در تحلیلی در شماره پنجشنبه روزنامه کارگزاران، با اشاره به این که “تعدد نامزدهای جناح راست می‌تواند ضربه‌ای هولناک به موقعیت و جایگاه احمدی‌نژاد در انتخابات وارد سازد” خاطرنشان کرده است: “ناتوانی دولت نهم در حل و فصل مشکلات معیشتی و اقتصادی جامعه و افزایش نامتعارف شاخص آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی به سبب سیاست‌های اتخاذ شده توسط مجموعه اصولگرایان به طور عام و دولت اصولگرا به طور خاص هم حامیان احمدی‌نژاد را در موقعیتی قرار داده که تمام تلاش خود را برای به حداقل رساندن ریسک‌های پیش‌رو انجام بدهند.”
این در حالی است که انتقاد بی‌سابقه و یکصدای ائمه جمعه شهرهای مختلف ایران از تورم و گرانی‌ها در جمعه گذشته و هشدار هماهنگ آنها به دولت احمدی نژاد برای حل مشکلات اقتصادی مردم، از سوی ناظران نشانه ای معنی دار در فضای سیاسی ایران تلقی شده است.
روزنامه “جمهوری اسلامی” که به یکی از طیف‌های اصولگرای منتقد احمدی نژاد تعلق دارد، روز شنبه انتقاد دهها امام‌جمعه در شهرهای مختلف را پوشش داد که در خطبه‌های نمازجمعه از “معضل گرانی و افزایش نرخ ارزاق عمومی و نوسان در قیمت کالاها” به شدت انتقاد کرده بودند.
سخنان امام‌جمعه‌های شهرهای مختلف از سوی مرکزی در تهران تحت عنوان ستاد “شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه” هماهنگ می‌شود که مدیریت آن در دست جناح راست سنتی است.
همزمان با این تحول، برخی مراجع تقلید نیز که سابقه حمایت صددرصدی از دولت احمدی نژاد را در کارنامه خود داشته‌اند، با اشاره به گرانی‌ها به انتقاد غیرمستقیم از احمدی نژاد پرداخته‌اند. مراجع تقلید چندی پیش (در هفته ابتدایی اردیبهشت ماه) هم در پی دیدار با اعضای مؤتلفه و شورای مرکزی کمیته امداد به انتقاد از گرانی ها پرداخته بودند. اما اکنون پس از کمتر از دو ماه، بار دیگر اعضای شورای مرکزی مؤتلفه به قم رفتند تا به بهانه سالروز اعدام اعضای مؤتلفه توسط رژیم سابق، در دیدار با برخی علما و مراجع تقلید خطرات وضعیت فعلی اقتصادی را یادآور شوند.
نتیجه این دیدار این بود که ناصر مکارم شیرازی که یکی از بانفوذترین مراجع متمایل به جناح راست محسوب می‌شود، به دولت و مجلس هشدار داد که لازم است تورم موجود در جامعه را از بین ببرند. مکارم هفته پیش هم در انتقادی کم‌سابقه از شرایط مدیریتی کشور، گفته بود: “بنده نمی‌خواهم کسی را متهم کنم، اما سوء مدیریت اقتصادی در کشور احساس می‌شود که باید برطرف شود.“
حزب مؤتلفه به موازات این رایزنی‌ها، انتقادات خود از وضعیت اقتصادی را نیز افزایش داده و جالب اینجاست که این انتقادها را آشکارا به انتخابات ریاست‌جمهوری ربط می‌دهد. محمدنبی حبیبی دبیر کل این حزب جمعه گذشته به صراحت از نسبت دادن همه گرانی‌ها به توطئه دشمن انتقاد کرد و گفت: “شکی نیست که در مقابل دولت توطئه‌گران و عاملان جنگ روانی هم قرار دارند اما اینکه هر رویدادی را به آنها نسبت بدهیم به نظر ما کار صحیحی نیست.“
وی همچنین به روال هفته‌های اخیر، موضع‌گیری درباره انتخابات ریاست‌جمهوری را وابسته به شرایط اقتصادی و عملکرد دولت دانست و “انتخاب عامه مردم در انتخابات ریاست‌جمهوری بعدی” را به عملکرد اقتصادی دولت احمدی نژاد نسبت داد تا نشان دهد که ممکن است این عملکرد، بر نظر اصولگرایان درباره نامزد انتخاباتی بعدی تأثیر بگذارد.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد جبهه اصولگرایان در انتخابات بعدی بار دیگر با مشکل توافق بر سر یک گزینه روبه‌رو باشد و همانند انتخابات نهم نتواند به اجماع برسد. طیف‌های مختلف این جبهه، این مشکل را در انتخابات شوراهای سوم و مجلس هشتم نیز داشتند، اما برخلاف انتخابات شوراها، در روند منتهی به انتخابات مجلس هشتم توانستند تا حدی بر شکاف‌های درونی خود سرپوش بگذارند. با این حال بعید به نظر می‌رسد که در انتخابات ریاست‌جمهوری امکان در پیش گرفتن راه‌حل‌های میانه وجود داشته باشد و از این رو لایه‌های میانی هر یک از طیف‌ها نیز دست به طرح ناگفته‌های گذشته بزنند.
انتقادهای برخی از مسئولان میانی حزب مؤتلفه و سؤال‌های مکرر آنها از مسئولان رده اول این حزب درباره اختلافات درونی “جبهه متحد اصولگرایان” که در نشست ماه گذشته دبیران استان‌های این حزب راست‌گرا مطرح شد، نشان می‌دهد که کار رهبران گروه‌های اصلی اصولگرا برای نمایش وحدت در انتخابات قبلی هم بسیار دشوار بوده است. از این رو بسیاری بعید می دانند که با وجود حجم بالای انتقادها از عملکرد دولت احمدی نژاد، در عین مطرح بودن خود او به عنوان یک گزینه اصلی، شرایط راحت‌تری برای اجماع اصولگرایان وجود داشته باشد.