کولی ساکن سینما

حامد احمدی
حامد احمدی

» سینمای جهان/ چهره ها

مرگ پیتر اوتول تنها نقطه معلوم بیوگرافی معمول اوست؛ او تاریخ و محل تولد مشخصی نداشت و تنها ساکن

سرزمین سینما بود.

 

وجه تمایز پیتر اوتول با باقی بازیگران و ستاره‌های سینما، نه نقش‌آفرینی‌های درخشان‌ش در فیلم‌هایی نظیر “لورنس عربستان” و “شیری در زمستان” است، نه ربطی به صورت و چهره‌ای دارد که مدت‌ها بود در گذر زمان، فرو ریخته بود. پیتر اوتول بازیگر بدون بیوگرافی سینما است. برای نوشتن درباره او و شناختش، ناگزیر باید به فیلم‌ها و کارنامه‌اش رجوع کرد. او در داخل سینما و جلو دوربین، یا در تئاتر و روی صحنه زاده شده و به ثبت رسیده و همان‌جا هم تعریف می‌شود. پیتر اوتول نه تاریخ تولد مشخصی دارد؛ تاریخ 2 اوت توسط خود او به عنوان روز میلادش انتخاب شده است و نه محل تولدش را کسی می‌داند. کسانی او را اهل ایرلند و دیگرانی او را انگلیسی می‌دانند. برای دانستن میزان تحصیلات آکادمی او هم به نتیجه‌ای نخواهیم رسید. آخرین چیزی که از حضور او در محیط تحصیلی آکادمیک می‌دانیم، مربوط می‌شود به تحصیلش در دبیرستان و بعد ترک تحصیل و پیوند خوردن به دنیای هنر. و مهم‌تر از همه برای فهمیدن ارزش او، نمی‌شود به جوایزی که گرفته و طبق استانداردهای سینمای روز، مهم‌ترینش متعلق به اسکار است، رجوع کرد. بازیگری که نزدیک به 40 سال جلو دوربین بوده و نقش‌های مهم، معروف و ماندگاری را اجرا و ایفا کرده است، هرگز نتوانست جایزه‌ی بهترین بازیگر را از آکادمی اسکار دریافت کند. علی‌رغم اینکه 8 بار کاندیدا شده بود و دست آخر در سال 2003 اسکار افتخاری را دریافت کرد.

 

 

لارنس عربستان؛ فیلمی که اوتول را تبدیل به خاطره جمعی سینما دوستان دنیا کرد.

 

پیتر اوتول در روزگاری رونق نام و عنوان، از اسطوره تا ستاره، از قیصر یا شهریار، بیش‌ از هر چیزی، کارگر سینما بود. وقتی می‌خواستند برای دل‌جویی و ستایش، به او اسکار افتخاری بدهد، معترض شد که من هنوز 80 ساله نشده‌ام و هنوز فرصت دارم جلو دوربین بروم، بازی بکنم و جایزه‌ی بهترین بازیگر را ببرم. درباره اوتول اگر گفتنی‌هایی باشد که هست، همین‌هاست. وگرنه شرح بیماری مهلکش و کنار رفتن اجباری و موقت از سینما چیزی به شخصیت و هنر او اضافه نخواهد کرد.

 

شیری در زمستان؛ حضور اوتول در نقش هنری دوم

 

در مرور کارنامه سینمایی او، توافق نظر منتقدان و مخاطبان، فیلم “لارنس عربستان” است. جایی که پیتر اوتول توسط دیوید لین به عنوان ایفاگر نقش لارنس انتخاب شد و با بازی در این نقش، جز اینکه در جایگاهی که شایسته‌اش بود قرار گرفت، تبدیل به خاطره جمعی سینمادوستان جهان شد. نقشی که هنوز مخاطبان آماتور سینما، پیتر اوتول را با آن به جا می‌آورند. دو بار بازی در نقش “هنری دوم” در فیلم‌های “بکت” و “شیری در زمستان” و همین‌طور هم‌کاری با برناردو برتولوچی در فیلم “آخرین امپراطور” بخش دیگری از کارنامه‌ حرفه‌ای اوتول است که برای تماشاگر ایرانی به یاد ماندنی‌تر بوده.

 

در موزیکال رمانتیک “خداحافظ آقای چیپس”

 

اوتول، مردی بدون تاریخ و مکان تولد مشخصی، عاقبت در تاریخ 14 دسامبر 2013 درگذشت تا تنها نقطه معلوم در بیوگرافی‌‌اش به ثبت برسد. نقطه‌ای که برای او پایان نخواهد بود. او جدا از چیزهایی که همه می‌توانند داشته باشند، نظیر تاریخ میلاد و مرگ، میزان تحصیلات و ملیت، چیزی داشت که او را به جهان معرفی و در تاریخ ماندگار کرد. او ساکن همیشه‌گی سرزمین سینما است. کسی که با کار و عشق و علاقه‌اش، فعلی که در زمان حیات به بهترین شکل انجامش داد، به یاد خواهد آمد و خواهد ماند.