گزارشی از سخنرانی امیر طاهری در لندن و تماشای دنیای هنر و فرهنگ
گزارشی از سخنرانی امیر طاهری در لندن
ما نژاد پرست نیستیم…
مباحث پیرامون نژاد پرستی ایرانیان و اندیشه ی نژاد برتر بودن که به گفته ی برخی از فرهنگ شناسان در ذهنیت ایرانی خانه کرده؛ این بار موضوع بحث امیر طاهری در کانون ایران لندن شده بود.
وی که با دعوت کانون ایران، به لندن آمده بود، چنان چون دیگر جلسات بحث و گفت و گویی که از جانب این نهاد فرهنگی میزبانی می شود، در کتابخانه ی شهرداری منطقه ی کنزینگتون و برای جمعی از اهالی فرهنگ ایران سخن می گفت.
امیر طاهری روزنامه نگار پیشکسوت ایرانی، طی یک سخنرانی با عنوان “ عرب ستیزی در فرهنگ اجتماعی ایران ” چگونگی پرداختن به مساله عرب در ادبیات ایران را دست مایه بحث قرار داد و با استناد به متون ادبی فارسی، وجود ریشه های نژاد پرستی و ضد عرب در فرهنگ ایران را رد کرد.
امیر طاهری سخنان خود را با تعریف مفهوم ایران و ایرانی آغاز کرد و گفت که مفهوم ایران یادآور سرزمین و فرهنگ ایرانی است و مفهوم نژادی ندارد. به گفته سخنران مفهوم فرهنگی ایرانی آنچنان گسترده است که فراتر از نژاد یا قومیت است و می تواند هرکسی را که در سرزمین ایران زندگی می کند در بر گیرد و هیچ محدودیت نژادی ندارد.
طاهری گفته های گروهی از شرق شناسان را نقل کرد که براساس آن ایران و فرهنگ ایرانی به عنوان فرهنگی جامع و نه محدود توصیف شده است. این روزنامه نگار قدیمی، ازجمله به مباحث سید جمال الدین اسد آبادی و ارنست رنان اشاره کرد که در آن اسد آبادی از روحیه پر تسامح و فراگیر در فرهنگ ایرانی سخن گفته و نظرات رنان را که معتقد به تضاد ایرانیان و اعراب بوده رد کرده است.
در ادامه، آقای طاهری بخشی هایی از شاهنامه را بازخوانی کرد که در آنها به مساله رابطه ایران و عرب پرداخته شده است. به باور وی بیت هایی از شاهنامه که می توان آنها را نژادپرستانه و ضد عرب دانست از قول رستم فرخ زاد فرمانده ارتش ایران نقل و بیانگر نظر شاعر نیست.
وی سپس ابیاتی از قاآنی در وصف ویرانی ایوان مداین را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که لحن قاآنی لحن ضد عرب نیست و تنها نماینگر تاسف و فغان شاعر از دوران نزول تمدن و شکوه ایران است. وی گفت که این ابیات هرگز نژاد پرستانه نیست و تنها نشان دهنده ناخرسندی شاعر از غلبه اسلام بر ایران است. ارزیابی کلی سخنران از موارد اشارات ضد عرب در ادبیات کلاسیک ایران آن بود که آنچه دیده می شود بیشتر ضدیت با اشغال ایران توسط اعراب یا اعتراض به اسلام است و ربطی به نژاد و زبان ندارد.
سخنران در ادامه ی گفته هایش، بخش هایی از ادبیات معاصر ایران مانند نوشته های نویسندگان صدر مشروطه یا نویسندگانی مانند هدایت را مورد توجه قرار داد و گفت که آنچه در این آثار دیده می شود بیشتر مخالفت این نویسندگان با اسلام است یا احساسات لاجرم میهن پرستانه که به باور ایشان ربطی به احساسات نژاد پرستانه ندارد.
سخنران همچنین با یادآوری خاطرات شخصی اش- به عنوان یک ایرانی متولد اهواز- از دوران تحصیل خود گفت که در آن دوران با وجود این که اکثر همکلاسی ها عرب بوده اند هیچ تمایزی میان عرب و غیر عرب وجود نداشته است.
آقای طاهری، آنچه در سال های اخیر به عنوان تنش میان ایرانیان و اعراب جلوه گر شده را ناشی از تنش های سیاسی و اختلاف دولت ها دانست. سخنران به ویژه تبلیغات ضد ایرانی عراقی ها در زمان جنگ با ایران در هر دو رژیم پهلوی و جمهوری اسلامی را یکی از ریشه های مهم این اختلاف ها دانست.
آقای طاهری به حمایت کشورهای عربی و سازمان های جاسوسی دنیا از برگزارکنندگان کنفرانس هایی اشاره کرد که هدف آنها جدا کردن خوزستان از ایران است و به عنوان نمونه به اجلاس بزرگی اشاره کرد که اخیرا و همزمان با حضور نماینده دولت ایران در قاهره برگزار شد.
وی در نهایت با رد ادعای ابراز شده از جانب گروهی که ایرانیان را متهم به عرب ستیزی می کنند گفت که در ایران هیچ گونه نشانه ای از عرب ستیزی سازمان یافته دیده نمی شود.