سعید کمالی دهقان
احمدی نژاد در این هفت سال ریاست جمهوری اش از بحران های زیادی در خارج و داخل کشور جان سالم بدر برده . اما سقوط ارزش ریال در برابر دلار و اقتصاد آسیب دیده که منجر به بروز اختلاف در سطح بالای حکومت شده است، نشانه پایان کار احمدی نژاد باشد.
احمدی نژاد به تدریج به حاشیه کشیده شده است و تحلیلگران می گویند که متحدان سابق اش او را قربانی می کنند تا مشکلات حکومت را حل کنند.
با رسیدن ریال به پایین ترین حد ارزش در برابر دلار در این هفته، احمدی نژاد صریحا مورد سرزنش مخالفان اش قرار گرفت که سوء مدیریت دولت او را مسبب این وضعیت می دانند. هفته گذشته قیمت دلار در برابر ریال سه برابر افزایش پیدا کرد.
احمدی نژاد در کنفرانس مطبوعاتی اش در تهران به جنگ قدرت بین حامیان و مخالفان اش در مجلس و قوه قضائیه صراحتا اشاره کرد. وی از سیاست های اقتصادی اش دفاع کرد و مسبب سقوط ارزش ریال را تحریم های غرب و تبلیغات مخالفان اش در داخل معرفی کرد.
سخنان احمدی نژاد شکاف های درون حکومت را بیشتر کرد و مخالفانش در مجلس را برآن داشت که به شدید ترین حمله علیه او دست بزنند.
عباس رجائی، نماینده اراک او را متهم به دروغگویی در روز روشن کرد و کمال الدین پیرموذن، یکی از نمایندگان سابق مجلس گفت که آقای احمدی نژاد با کم توجهی به مشکلات مردم، موجب نارضایتی مقامات جمهوری اسلامی شده است. علی مطهری نماینده با نفوذ مجلس و یکی از مخالفان احمدی نژاد گفت که احمدی نژاد حتی یک روز هم نباید در دفتر ریاست جمهوری بماند.
این گفته ها، همان است که رهبران مخالفان ، میر حسین موسوی و مهدی کروبی که هردو در حصر خانگی هستند، در سال ۲۰۰۹، زمانی که احمدی نژاد بار دوم به ریاست جمهوری رسید، اظهار داشتند و تاکید کردند انتخاب مجدد وی موجی از اعتراض به نتیجه انتخابات به دنبال داشت.
اگرچه احمدی نژاد هنوز می تواند تیتر رسانه های خارجی باشد، اما وی که دائما مورد مخالفت محافظه کاران قرار می گیرد، نفوذ خود را از دست داده است. او درحالیکه درحال سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل بود، علی اکبر جوانفکر، مشاور رسانه ای اش دستگیر و روانه زندان اوین شد. احمدی نژاد اعلام کرد که برای بازدید به زندان اوین خواهد رفت اما مقامات به او فهماندند که از این کارش استقبال نخواهند کرد.
تظاهرات در بازار و شعار صدها معترض علیه دولت و خائن نامیدن رئیس جمهورهم مزید بر علت شد. تلویزیون دولتی ایران که به ندرت تظاهرات مردم علیه حکومت را نشان می دهد، گزارشی از بسته شدن بازار و اعتراض مردم پخش کرد. تحلیلگران این را نشانه فشار های فزاینده بر رئیس جمهور می دانند.
صادق زیبا کلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، گفت که احمدی نژاد روز بروز بیشتر قدرتش را از دست می دهد و حتی کسانی که زمانی طرفدارش بودند امروز او را گوشت قربانی کرده اند.
سیاست های اقتصادی احمدی نژاد موضوع تازه ای نیست. از ابتدا همین سیاست ها وجود داشتند. اگر این سیاست ها شکست خورده اند، این شکست محدود به احمدی نژاد نمی شود. رهبری بنیادگران هم مسئول این وضعیت است.
اصولگرایان که به رهبر جمهوری اسلامی نزدیک هستند، احمدی نژاد و متحدانش از جمله رئیس دفترش، اسفندیار رحیم مشایی را به زیر سووال بردن قدرت روحانیت و نمایندگی کرد ناسیونالیسم و گشایش فرهنگی، متهم کرده اند.
زیبا کلام، می گوید: “احمدی نژاد و مشایی گمان می کنند نباید از قدرت روحانیت اطاعت کنند. هردوی آنها به اندازه کافی به رهبری وفادار نبوده اند.” او می گوید که احمدی نژاد که نمی تواند برای سومین بار رئیس جمهور شود، می خواهد مطمئن شود که پیروز انتخابات سال ۲۰۱۳ یکی از متحدانش است.
حمید دباشی، استاد دانشگاه کلمبیا می گوید که برخی از شعار های استفاده شده در اعتراضات این هفته نشان می دهد که بحران بوجود آمده ریشه دار تر از یک اختلاف سیاسی است.
دباشی می گوید: “حالا حکومت تلاش می کند در آستانه انتخاب بعدی از بحران ها استفاده کند. محافظه کاران با خشنودی همه تقصیر ها را به گردن احمدی نژاد می اندازند. و اگر خاتمی نقش تاریخی خود که همان گرم کردن تنور انتخابات است را بازی کند، حکومت می تواند یک مشرعیت سیاسی برای خودش دست و پا کند.”
منبع: گاردین، 6 اکتبر
