آرش معتمد
مشکلات معلمان حق التدریسی، همانهائی که وزارت آموزش و پرورش در سالهای نه چندان دور گذشته به ناچار اقدام به خرید خدمات آنان در قالب معلمین مدارس دولتی کرد، امروز تبدیل به معضل بزرگ نظام تعلیم و تربیت کشور شده است. تجمع اعتراضی آنان در مقابل مجلس در هفته گذشته، آخرین بازتاب این وضعیت بود، هر چند آخرین آن نبود.
این معلمان که تنها به ازای ساعاتی که در کلاسها حضور دارند، پول دریافت می کنند و از مزایایی چون بیمه، سابقه کار، اضافه کاری و… بهره ای ندارند، در زمان ها و به شیوه های مختلف نسبت به سرنوشت خود اعتراض کرده اند. در همین ارتباط در روزهای اخیر جمعی از معلمان حق التدریسی برای چندمین بار در اعتراض به بلاتکلیفی وضعیت شغلی خود در برابر مجلس شورای اسلامی تجمع کردند و خواستار استخدام در وزارت آموزش و پرورش شدند.
به گزارش مهر تجمع کنندگان که پیش از ان در مقابل وزارت آموزش و پرورش تجمع کرده و از معلمان حق التدریسی استانهای تهران، اصفهان، همدان، چهار محال و بختیاری، فارس وگلستان، قم و قزوین بودند خواستار آن شدند که قانونی که در گذشته برای استخدام معلمان حق التدریسی اجرا شده آنان را نیز در برگیرد.
آنها گفتند برخی معلمان حق التدریسی دارای 7 سال سابقه هستند ولی قانون استخدام معلمان حق التدریسی شامل آنها نشده و در وضعیت بلاتکلیفی به سر می برند.
فقدان بیمه، حقوق اندک، عدم ثبت سابقه از دیگرمشکلاتی است که به گفته تجمع کنندگان معلمان حق التدریسی با آنها رو به رو هستند.
این تجمع در حالی در مقابل مجلس شورای اسلامی برگزار شد که رئیس مجلس از مخالفت مجلس با استفاده از معلمان حق التدریسی به جای معلمان دوره دیده دانشگاهی خبر داد.
حداد عادل در خصوص استخدام معلمان حق التدریسی در وزارت آموزش و پرورش و مصوبات مجلس در این خصوص، گفت: “مجلس اصولا با استفاده از معلمان حق التدریسی به جای معلمان دوره دیده دانشگاهی مخالف است و نظر مساعدی در این خصوص ندارد.”
رئیس مجلس گفت: “مجلس معتقد است آموزش و پرورش باید نیازها را بداند و بر اساس آن به جذب معلم در مراکز تربیت معلم اقدام و سپس از آنها در آموزش و پرورش استفاده کند.”
وی خاطر نشان کرد: “اصولا ما روال وجود حق التدریسی ها در آموزش و پرورش را روال درستی نمی دانیم و اگر آموزش و پرورش می خواهد موفق باشد باید این شیوه را روز به روز محدودتر کند.”
معلمان حق التدریسی اما به نکته ای اشاره می کنند. آنها می گویند اگر معلمان حق التدریسی صلاحیت لازم را برای استخدام در آموزش و پرورش ندارند چرا مجلس اجازه جذب آنها را صادر کرده است؟
حداد عادل در این خصوص می گوید: “دلیل این مصوبه مجلس این بود که نمایندگان علاقه دارند شیوه انتخاب معلم در آموزش و پرورش محدود شود. ما هم مایلیم مشکلات معلمان حق التدریسی حل شود و هم آموزش و پرورش به دنبال اتخاذ روش صحیح استخدام معلم بیفتد.”
رئیس مجلس در خصوص تدابیر مجلس برای حل مشکلات معلمان گفت: “در حال حاضر آموزش و پرورش به ما اعلام نکرده که مشکلات این معلمان مربوط به قانون است. اگر روزی دولت و وزارت آموزش و پرورش از ما بخواهد مشکل قانونی این موضوع را رفع کنیم آن را بررسی می کنیم.”
به گفته‌ی رییس مجلس شورای اسلامی، دلیل اینکه در گذشته از معلمان حق‌التدریسی استفاده می‌شد، نبود معلم تحصیل کرده و دوره دیده بود و به ناچار از حق‌التدریسی‌ها استفاده می شد.
انتقاد معلمان حق التدریس
معلمان حق التدریسی اما معتقدند که صاحب صلاحیت ترین افراد برای استخدام و رسمی شدن در آموزش و پرورش هستند و برگزاری آزمون استخدام و رقابت آنان با نیروهای آزاد که به تازگی از دانشگاه ها فارغ التحصیل شده اند، چیزی جز بی اعتنایی به سابقه و شان آنان نیست.
یکی از این معلمین با طرح این سئوال که چرا وقتی آموزش و پرورش حدود 50 هزار معلم حق‌التدریسی دارد می‌خواهد افراد آزاد را استخدام کند می گوید: “این وزارتخانه اول باید تکلیف معلمان حق التدریسی خود را مشخص و سپس به استخدام نیروهای آزاد اقدام کند؛ چون بسیاری از این معلمان سال‌ها با کمترین حقوق و بدون هیچ مزایایی به امید استخدام در آموزش و پرورش سختی های زیادی را تحمل کرده‌اند.”
یکی دیگر از معلمان حق التدریسی می افزاید: “ما آزمون های حق التدریس سال 82 ادواری را داده ایم و تمام مراحل استخدام اعم از گزینش، مصاحبه و غیره را گذرانده ایم و چند سال بدون بیمه با حقوق و مزایای پایین کار کرده ایم.”
خانم معلمی نیز با اشاره به اینکه فقط دو روز به وی مرخصی زایمان داده شده است، می گوید: “شاگردان ما معلم شده اند اما ما هنوز استخدام نشده ایم. استخدام حق ماست.”
معلم دیگری نیز به وعده های رئیس جمهور اشاره می کند و می گوید: “رییس جمهور استخدام بدون آزمون را حق معلمین حق التدریسی دانسته و در اخبار تلویزیون هم اعلام شده است از حق التدریس های با سابقه بیش از 5 سال آزمون گرفته نمی شود، اما وزیر آموزش و پرورش این اخبار را تکذیب کرده و به برگزاری آزمون استخدام اصرار دارد.”
معلمی که 6 سال و نیم سابقه تدریس دارد نیز به امتیاز خیرین اشاره می کند و می گوید: “وزارت آموزش و پرورش به حق التدریسی هایی که در خانواده هایشان یک خیر باشد که مدرسه سازی یا اهداء زمین به آموزش و پرورش کرده باشد امتیاز می دهد در حالی که این معیار صحیحی نیست و برای جذب معلم شایسته باید به توانایی تدریس و کنترل کلاس درس توجه داشت.”
همچنین معلمین معترض، به رقابت با نیروهای آزاد در آزمون استخدام اشاره می کنند و می گویند: “در حالیکه منابع آزمون دو هفته قبل از برگزاری آزمون اعلام می شود و در شرایطی که ما سال ها پیش تحصیل کرده ایم رقابت با نیروی آزاد که تازه فارغ التحصیل شده، ناعادلانه است.”
در انتظار رسمی شدن
استخدام ومطالبات معلمان حق التدریسی نزدیک به یک دهه است که اندک اندک تبدیل به یکی از مشکلات جدی وزارت آموزش و پرورش شده است. نزدیک به یکصد هزار معلم روزمزد اکنون در پیکره آموزش و پرورش در نقاط گوناگون کشور سرگرم تدریس هستند که تنها در 9 ماه سال مانند کارگران ساختمانی و کشاورزان فصلی سر کار می روند.
بنا به گفته یکی از کارشناسان آموزش و پرورش کمترین مدرک این معلمان کاردانی‌است که مدرک خود را از معتبرترین دانشگاه‌های همین مملکت دریافت کرده‌اند.
این معلمان تنها در ساعاتی حقوق می‌گیرند که سر کلاس هستند، آن‌هم در حالی که با معلمان رسمی شرایط کاری کاملا یکسانی‌دارند، اما به آنان به اندازه یک سوم معلمان رسمی هم حقوق پرداخت نمی‌شود و روزهایی هم که تدریس ندارند و در تعطیلات رسمی و غیررسمی، فصل تابستان و روزهای عید هیچ حقوقی دریافت نمی‌کنند.
این معلمان معتقدند آموزش و پرورش در شرایطی که بیکاری و تورم بیداد می‌کند، از آنان بهره کشی می‌کند، زیرا آموزش و پرورش نسبت به‌آنان هیچ تعهدی نداده، اما آنان کاملا مانند معلمان رسمی زیر نظر مدیر آموزشگاه انجام وظیفه کرده و ملتزم و متعهد به رعایت همه قوانین آموزش و پرورش هستند. برخی از این معلمان نزدیک به 9 سال است که به همین شیوه زندگی می کنند و بارها فریاد مظلومیت‌خود را به روش‌های گوناگون به گوش مسوولان رسانده‌اند، با تحصن و تجمع، با تومار و از طریق هر راهی که مفید دانسته‌اند، اما کمتر به نتیجه رسیده‌اند. با وجودی که در سال تحصیلی قبل مجلس قول استخدام رسمی چهل هزار نفر از صد هزار نفر آنان را داده بود، اما عملا حدود سه هزار نفر را استخدام کرد و بقیه همچنان بلاتکلیف باقی ماندند.