با عدم انتشار رسمی جزییات مذاکرات وزرای خارجه جمهوری اسلامی و ایالات متحده، رسانه های دست راستی به نقل از منابع غربی از تاکید طرف آمریکایی بر ادامه تحریم ها سخن گفته و از وزارت خارجه و ظریف به خاطر سکوت در این ارتباط انتقاد کرده اند.
اگر تا پنج ماه پیش دیدارعلنی مقامات جمهوری اسلامی با مقامات آمریکایی مهمترین تابو در ساختار قدرت نظام محسوب می شد، حالا اما ملاقات های پی در پی و دست دادن های جواد ظریف و جان کری – وزرای خارجه دو دولت – به موضوعی عادی بدل شده است. آخرین ملاقات آن ها دیروز در مونیخ برگزار شد؛جایی که البته رئیس دستگاه دیپلماسی ایالات متحده آب پاکی را روی دست همتای ایرانی خود ریخته و به وی گوشزد کرده است با وجود توافق موقت هسته ای، تحریم های بین المللی علیه تهران ادامه پیدا خواهد کرد.
بر اساس اخبار منتشر شده به نقل از یک مقام ناشناس آمریکایی، جان کری همچنین به “اهمیت پای‌بندی” جمهوری اسلامی به تعهداتش در چارچوب “برنامه اقدام مشترک” نیز اشاره کرده است.
ظریف البته دیروز زمانی که در خصوص دیدارش با کری در حاشیه پنجاهمین کنفرانس امنیتی مونیخ توضیح می داد اشاره ای به تاکید واشنگتن در خصوص ادامه تحریم ها نکرد و صرفا گفت: “درباره برخی مسائل کلی مرتبط با دور بعدی مذاکرات ایران و ۱+۵، پیگیری بحث هسته‌ای و شروع و ادامه مرحله بعدی و همچنین ضرورت دستیابی به یک راه‌حل قابل قبول مبتنی بر رعایت حقوق مردم ایران گفت‌وگو شد.”
انتقاد فارس و رجانیوز
دیروز همچنین در حالی که اخبار رسمی و قابل اعتمادی در خصوص جزئیات مذاکرات دو وزیر به بیرون درز نکرده بود، اداره کل دیپلماسی وزارت خارجه بیانیه ای منتشر و تاکید کرد که “هرگونه خبرسازی درخصوص محتوای این دیدار و گفت‌وگوهای انجام شده دقیق نبوده و مورد تایید نمی‌باشد.”
با این حال رسانه های دست راستی توپخانه خود را از دیروز آماده شلیک کردند. خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه،در خصوص بیانیه وزارت خارجه لحنی اعتراضی به کار گرفته و نوشته است:” ا داره کل دیپلماسی رسانه‌ای وزارت خارجه بر خلاف رویه جاری خود که خبر محتوای دیدارها، گفتگوها و مصاحبه های ظریف در مونیخ را منتشر می کند، تاکنون جزییات مباحث مطرح شده در دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا را علنی نکرده است و رسانه های داخل کشور برای ایفای رسالت اطلاع رسانی خود به مردم مجبورند به خبر خبرگزاری های خارجی استناد کنند. ”
سایت رجانیوز – نزدیک به جبهه پایداری – هم با انتقاد شدید از بی پاسخ ماندن مواضع مقامات آمریکایی توسط دولت حسن روحانی، به مذاکره اخیر اشاره کرده و نوشته است: “ خبر دیدار کری و ظریف پس از آن منتشر شده است که در ماه های اخیر، اخبار مربوط به حوزه دیپلماسی ایران با کشورهای غربی در سایه سکوت مقامات ایرانی، توسط مقامات کشورهای غربی منتشر می شود.”
رجانیوز از تیتر “ظریف پاسخ توهینهای کری را نداده، به دیدارش رفت/ پاسخ کری به ظریف: تحریمها علیه ایران ادامه دارد” استفاده کرده است. مقصود این سایت از “توهین” مواضع اخیر جان کری و باراک اوباما است که در دو هفته گذشته ضمن لزوم بر ادامه دیپلماسی با دولت جمهوری اسلامی از “وجود همه گزینه ها روی میز” سخن گفته اند؛ اصطلاحی که به طور تلویحی به احتمال کاربرد زور علیه تاسیسات اتمی نظام در صورت شکست کامل دیپلماسی اشاره دارد.
این مواضع با پاسخ تند و تیز فرمانده سپاه، تعدادی از سرداران ارشد، برخی نمایندگان تندرو در پارلمان و همچنین احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران همراه شد.
رجانیوز در این ارتباط نوشته است: “بر اساس عرف دیپلماتیک وقتی که یک مقام بیگانه علیه کشوری اظهارنظری می کند مقامات آن کشور به صورت متناسب به این اظهارات واکنش نشان می دهند.”
رجا ادامه داده: “با این حال در سایه سکوت رئیس جمهور و وزیر امورخارجه این فرمانده سپاه بود که با اتکا به توانایی نیروهای نظامی ایران به صورت قاطع به اظهارات وزیر امور خارجه پاسخ گفت.”
البته این سایت اشاره ای به این موضوع نکرده است که بر اساس وصیت آیت الله خمینی رهبر انقلاب، نظامیان حتی حق دخالت در سیاست داخلی جمهوری اسلامی را نباید داشته باشند، چه آنکه بخواهند در دیپلماسی نیز فعال باشند.
سردار عزیز جعفری در بخشی از سخنانش در واکنش به اظهارات کری خطاب به وی گفته بود: “آقای کری؛ آمریکا و قدرت‌های نظامی او در مقابل چشم مردم مجاهد و با ایمان ما بسیار کوچک و حقیر هستند. اگر شما تخصص و فهم مسائل نظامی یا امنیتی را ندارید از کارشناسان مجرب خود بپرسید که آیا واقعا آمریکا توان و طاقت تحمل تبعات خانمان برانداز عمل کردن این گزینه علیه ایران را دارد؟”
زنگنه خطاب به سردار احمدی مقدم: پول های نفت را پس دهید
اما در حالیکه وزیر خارجه در پی قانع کردن مقامات غربی برای لغو بیشتر و گسترده تر تحریم های کمرشکن اقتصادی علیه تهران و وصول پول های بلوکه شده هستند، وزارت نفت نیز می کوشد طلب هایش را از حوزه های داخلی قدرت پس بگیرد. یکی از این بدهکاران نیروی انتظامی جمهوری اسلامی است.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت دولت یازدهم، روز شنبه خاطرنشان کرد که وزارت نفت “۱۸۰ میلیون دلار از نیروی انتظامی طلبکار است که پیگیر وصول آن هستیم.”
یکی دیگر از بدهکاران وزارت نفت، بابک زنجانی، سرمایه داری است که خود را بسیجی می خواند و بیش از 2 میلیارد دلار به وزارت نفت بدهکار است. با آغاز تحریم ها علیه جمهوری اسلامی، دولت احمدی نژاد برای فروش نفت از دلال هایی همچون زنجانی استفاده کرد که باعث شد سودهای میلیارد دلاری به جیب بزنند و حالا از پرداخت پول نفت های فروخته شده خود داری می کنند. بابک زنجانی اخیرا به همین خاطر بازداشت شده است.
اما بعید به نظر می آید زور حسن روحانی و وزارت نفت به سردار مرتضی احمدی مقدم – دیگر بدهکار کلان – برسد. کسی که هفته پیش ادعا کرد محمود احمدی نژاد از او خواسته است برای تامین مخارج این نهاد انتظامی، خودش شروع به فروش نفت کند.
زنگنه در این ارتباط گفته است: “طلب وزارت نفت را از نیروی انتظامی جای خودش پیگیری می کنیم.”
ناظران و منتقدان، فروش نفت توسط نیروی انتظامی را نشانه ای آشکار از فساد گسترده در دستگاه اقتصادی و سیاسی کشور در سال های زمامداری محمود احمدی نژاد می دانند و اینکه چگونه نهادهای انتظامی و نظامی به طور جدی وارد مراوادات اقتصادی و تشکیل مافیاهای اقتصادی شده اند. تاکنون نقش سپاه در فروش و قاچاق نفت محرز بود، اما برای نخستین بار روشن شده است که نیروی انتظامی نیز یکی دیگر از مافیاهای فروش نفت بوده است.
سردار احمدی مقدم در توجیه این موضوع گفته است: “زیبا نبود در شرایط تحریم که همگی به دنبال راه حل هستند، راهکار‌ها و مسیر‌ها فاش شود.”
خامنه ای: بازگشت سرمایه داران خارجی پس از رفع حصر
در همین حال و در شرایطی که دولت حسن روحانی به هر دری می زند تا بتواندبا جلب سرمایه گذاران خارجی و برداشتن تحریم ها وضعیت اقتصادی کشور را رونق ببخشد، برادر کوچک رهبر جمهوری اسلامی که در زمره نیروهای اصلاح طلب قرار دارد گفته است تا زمانی که رهبران جنبش سبز آزاد نشود، خارجی ها سرمایه شان را به ایران نمی آورند. هادی خامنه ای که از اعضای ارشد مجمع روحانیون مبارز است گفته: “وقتی مسئله حصر آقایان موسوی و کروبی و خانم رهنورد حل نشده… نمی توان انتظار داشت سرمایه گذار خارجی سرمایه اش را به کشور بیاورد. در نتیجه توسعه متوازن و همه جانبه راه حل برون رفت از مشکلات است و تکیه صرف بر روی حل مشکل هسته ای و نیز تلاش برای کاهش تورم بدون ورود دولت به مسائل و معضلات سیاسی و فرهنگی کارگشا نیست.”
به نظر می آید مخاطب منطقی این اظهارات رئیس دولت یازدهم است که دو هفته پیش به اجلاس اقتصادی داووس سوئیس رفت و کوشش کرد اعتماد شرکت های نفتی و غیر نفتی را برای بازگشت به ایران و از سرگیری سرمایه گذاری جلب کند.
با این حال نیروهای تندرو اظهارات هادی خامنه ای را قبول ندارند و بر عکس می گویند این نیروهای جنبش سبز و شهروندان معترض بوده اند که وضعیت اقتصادی را به اینجا کشانده اند. مسعود میرکاظمی رییس کمیسیون انرژی مجلس و وزیر نفت در دوران محمود احمدی نژاد بر این باور است که “فتنه باعث شد ما را در این چهار سال به انزوا بکشند و بتوانند تحریم های پی درپی و سنگین تری برعلیه ما اعمال کنند، عوامل رسانه ای این فتنه در غرب به مردم دنیا نشان دادند مردم ایران دیگر این حکومت را نمی خواهند و بدین صورت چهره نظام را در افکار عمومی تخریب کردند.”
