اسکات پیترسون
نامه ای به باراک اوباما که با امضای 24 تن از شخصیت های حرفه ای که با مسائل ایران درگیر هستند منتشر شد، گویای آن است که راه حل های دیپلماتیک خواهد توانست نگرانی غرب را از برنامه هسته ای ایران تخفیف دهد؛ فقط به آن شرط که واشنگتن موضع خود را در مذاکراتی که قرار است هفته آینده شروع شود تغییر دهد.
در این نامه توصیه شده که با ایران، توافقی که این کشور در یکسال گذشته از آن حرف زده، امضا شود: غنیسازی 20 درصدی اورانیوم متوقف شود و به صورت مرتب بازرسان اجازه بازدید داشته باشند، در عوض تهران چنان که میخواهد حق این کشور برای غنیسازی اورانیوم برای مقاصد صلحآمیز به رسمیت شناخته شود و تحریمها نیز لغو شود.
در این نامه آمده است که اهداف کلی گروه 1+5 میبایست این باشد که غنیسازی اورانیوم به زیر پنج درصد محدود شود، نه اینکه کلا به حالت تعلیق درآید.
این نامه توسط داریل کیمبال، در سازمان کنترل سلاح و تریتا پارسی، از شورای ملی ایران و آمریکا در واشنگتن تنظیم شده است.
مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 1+5 بهار گذشته در استانبول شروع شد اما جلسات بعدی در بغداد و مسکو نتیجه چندانی نداشت و هر طرف از طرف دیگر میخواست که اول شروع کند.
پیشنهادی که 1+5 روی میز گذاشت – که خود دیپلمات های آمریکایی و اروپایی به شکل محرمانه گفته بودند اگر خودشان هم جای ایران بودند آن را قبول نمیکردند – برای انتخابات آمریکا یک ضرورت محسوب میشد تا اوباما متهم به آسانگیری در قبال ایران نشود.
اما انتظار میرود پس از انتخابات، پیشنهاد انعطافپذیرتری روی میز گذاشته شود.
المونیتور گزارش میدهد که پیشنهاد جدید ممنوعیت فروش قطعات به هواپیماهای فرسوده ایرانی را لغو میکند و به برنامه صلحآمیز هستهای ایران کمک می کند؛ اما قولی برای لغو تحریمها داده نشده است.
ایران قبلا این پیشنهاد را رد کرده است و تحلیلگران ایرانی میگویند رویه “فقط چماق بدون هویج” بعید است که نتیجه بدهد.
پیش از مذاکرات جدید که قرار است در ماه ژانویه برگزار شود ایران علامت های متناقضی فرستاده است. علی اکبر صالحی وزیر امورخارجه ایران گفته است که دوطرف متوجه شدهاند باید از این بنبست خارج شوند و ایران خواستار به رسمیت شناخته شدن حق هستهای خود است. اما روز بعد رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت ایران غنیسازی 20 درصدی اورانیوم را متوقف نمیکند.
ممکن است که آن موضع ظاهرسازی باشد اما مسیر دیپلماتیک را پیچیده میکند و به کسانی آکه در کنگره خواستار تحریمهای بیشتر هستند بهانه میدهد.
برخی از اقدامات یکجانبه آمریکا با اتفاق آرا تصویب شده است و بسیاری از اختیارت دیپلماتیک اوباما را محدود کرده و تنها به کنگره اجازه لغو تحریمها را میدهد.
تحریمهای غیرمنعطف در قبال ایران، کارآیی خود را برای ایجاد تغییر در سیاستهای ایران از جمله در مسئله هستهای از دست داده است.
منبع: کریستین ساینس مونیتور - 21 دسامبر