آخرین کنگره حزب اعتماد ملی (مهر ۱۳۹۳)
تلاش برخی اصلاح‌طلبان برای جلب اعتماد دوباره آیت‌الله خامنه‌ای و بازگشت به صحنه سیاسی ابعاد گسترده ای به خود گرفته است. در همین راستا دیروز گفتگویی با حجت‌الاسلام رسول منتجب‌نیا، قائم مقام حزب اعتمادملی، منتشر شد که نمونه‌ای از همین تلاش ها تلقی می‌شود.
منتجب‌نیا قایم مقام حزب اعتمادملی در گفتگویی با سایت ندای ایرانیان، درباره اشتباهات اصلاح‌طلبان نیز سخن گفت و تاکید کرد: “اصلاحات از همان اول، بر مبنای اصلاح امور در چارچوب قانون اساسی آمد؛ اصلاح طلبان از همان ابتدا این گفتمان را در چارچوب قانون اساسی و همین نظام تعریف کردند. اصلاحات برای بهبود وضع موجود در چارچوب نظام جمهوری اسلامی آمد. […] هدف واقعی دوم خرداد و اصلاح طلبان شناسنامه دار این بود. برخی از فعالین سیاسی، متاسفانه به اشتباه اصلاحات را براندازی معنی کردندو برخی دیگر غرض ورزانه و یا از روی ناآگاهی تندروی هایی انجام دادند که بیشتر بهانه آفرید.”
قائم مقام حزب اعتمادملی اضافه کرد: “اگر بخواهیم گذشته اصلاحات و اصلاح‌طلبان را نقد کنیم لازم است بگوییم؛ اولین اشتباه اصلاح‌طلبان نداشتن وحدت و انسجام بود.[…] دومین اشتباه، قطع شدن ارتباط اصلاح طلبان با مسئولین ارشد نظام بود، اصلاح‌طلبان شاخص امروز باید ازگذشته درس گرفته و اجازه ندهند کسی یا جریانی میان آنان و سران نظام قرار بگیرد. به معنای دیگر، عدم ارتباط مستمرمیان اصلاح طلبان وسران نظام بهانه را برای سودجویان و سوء استفاده کنندگان فراهم می کند. بنابراین باید از اشتباه گذشته درس گرفت و این ارتباط را نباید قطع کرد و یا به فراموشی سپرد.بعد از تندروی‌هایی که عده خاصی از فعالین سیاسی در دوره اصلاحات و بعد ازسال ۸۸ انجام دادند رابطه ساختاری اصلاح‌طلبان با سران نظام دچار مشکل شد، اکنون زمان آن فرا رسیده است که اصلاح طلبان ارتباط ساختاری خود را با سران نظام بهبود ببخشند.”
اهمیت این گفتگو، علاوه بر اظهارات منتجب‌نیا درباره اشتباهات اصلاح‌طلبان در دوری‌شان از آیت‌الله خامنه‌ای و “تندروی‌هایی که عده خاصی از فعالین سیاسی در دوره اصلاحات و بعد ازسال ۸۸” داشته‌اند، به محل انتشار گفتگوی او نیز مربوط است. سایت ندای ایرانیان که توسط نزدیکان صادق خرازی اداره می‌شود، در واقع تریبون غیررسمی حزب ندای ایرانیان است که تاسیس آن در ماه‌های گذشته خبرساز شده بود. گفته می شود صادق خرازی که با آیت‌الله خامنه‌ای خویشاوندی سببی هم دارد، با اشاره رهبر جمهوری اسلامی در حال ساختن گروهی بدلی در مقابل اصلاح‌طلبان است. گفتگوی حجت‌الاسلام منتجب‌نیا با این سایت و بیان سخنان مشابه صادق خرازی درباره رابطه با “نظام”، نشان می‌دهد که گروه بزرگی از اصلاح‌طلبان در حال چرخش معنی‌دار سیاسی هستند.
یکم شهریور ماه گذشته، صادق خرازی در گفتگو با روزنامه اعتماد گفته بود: “من می‌خواهم بگویم پارادایمی با فتوای رهبری نظام ایجاد شده است. از درون این پارادایم تحول بزرگی به نام اصالت رای مردم رخ داده است. ما باید ببینیم در شرایط موجود چه می‌توانیم بکنیم. ما به دنبال این هستیم که بتوانیم با مجموعه حاکمیت تنش‌زدایی و موقعیت ممتاز اصلاح‌طلبی را دوباره باز تعریف کنیم و در چارچوپ قانون ایفای نقش کنیم.”
چندی بعد شهاب طباطبایی که به عنوان یکی از موسسان ندا از وی نام برده شده بود اما بعد از چند هفته کناره گرفت در گفتگویی با خبرگزاری ایلنا در پاسخ به این سوال که “به حزب ندا، حزب توابین هم گفته می‌شود”، اعلام کرد: “اگر عدم تکرار اشتباهات گذشته توبه از اصلاح‌طلبی است من می‌گویم مجموع عقلای اصلاح‌طلب تواب هستند. ما می‌گوئیم که در دوران اصلاحات اشتباهاتی رخ داد که می‌خواهیم از آنها درس بگیریم و تکرارش نکنیم و بر این باوریم که حرف مرد دوتاست چرا که هروقت به اشتباهش پی برد حرفش را اصلاح می‌کند.”
او در عین تکذیب شایعه ارسال نامه‌ای از طرف این حزب به آیت‌الله خامنه‌ای، گفت: “تبیین مواضعی از سوی هیات موسس حزب ندا صورت گرفت که در حد چهار صفحه بود و برای اطلاع چند نفر از جمله آقای خاتمی ارسال شد و از آقای خرازی خواستیم متن این تبیین مواضع و دغدغه های جمع به اطلاع مقام معظم رهبری هم برسد.”
در سال‌های اخیر هواداران آیت‌الله خامنه‌ای بارها خواستار توبه اصلاح‌طلبان و همچنین رهبران جنبش سبز شده‌اند.اما از توبه میرحسین موسوی، زهرا رهنورد و مهدی کروبی خبری نیست. خرداد ماه گذشته محمدرضا نقدی، رئیس سازمان بسیج صریحا گفته بود: “از توبه سران فتنه مأیوس هستیم، گرچه این افراد همچنان توبه نکرده اند و از اینکه توفیق توبه راستین نیز نصیب آنها شود مأیوس هستیم، اما از خدا می خواهیم تا همه گمراهان را هدایت کند.”
اما برخی از اصلاح‌طلبان ظاهرا در حال حرکت به این سمت هستند. حزب ندا به همین دلیل مورد انتقاد شدید گروهی دیگر از اصلاح‌طلبان قرار گرفت و حتی سیدمحمد خاتمی نیز نسبت به آن واکنش نشان داد. خاتمی در آن زمان گفته بود: “من هیچ نسبت خاصی با هیچ جریان خاصی ندارم البته اگر کسی خواست با سلایق خاص خودش حاضر باشد اشکالی ندارد، ولی این به این معنا نیست که بگویید اصلاح طلبی بد است حالا کسانی می خواهند اصلاح طلبی خوب درست کنند! اصلاح طلبی یک تباری دارد یک جریانی است و بعد هم اصلاح طلبی واقعی بالاتر از جریانات و گروههاست.”
سیدمحمد خاتمی اما چندی بعد و در شهریور ماه گذشته طی سخنانی اعلام کرد که او معتقد به تعامل است و این تعامل را توبه نمی‌داند. او تاکید داشت: “استراتژی ما تعامل است؛ تعامل با حاکمیت و حتی جریانهای مخالف با حفظ هویت. گوشزد من به دوستانی است که با رویکرد تعاملی ایراد و اعتراض دارند؛ این تعامل به معنی توبه از هویت خود نیست. هویت ما اسلام خواهی –بخصوص حاکمیت عدالت و اخلاق در جامعه -و جمهوری خواهی –یعنی حاکمیت رای و رضایت مردم در جامعه- است و اگر گفته شود که شرط فعالیت این است که از حق و رای مردم دفاع نکنید و اگر ظلمی به دانشجو و مردم و استادی رفت، سکوت کنید و این پذیرفته شود، دیگر این هویت از بین می‌رود. تعامل با حفظ هویت را باید مبنای عمل قرار دهیم و امیدوار به رشد جامعه باشیم. “
با اینهمه اوایل آبان ماه، آیت‌الله احمد خاتمی باز هم تکرار کرد که “هر فتنه‌گری توبه کند به اندازه توبه‌ای که کرده جرمش تخفیف می‌یابد و آغوش ملت و هم آغوش ولایت باز است. ملت ما دوست ندارند عده‌ای در حبس و عده‌ای در اسارت باشند، فتنه‌گران برگردند مردم و ملت و نظام سعه صدرشان را نشان خواهند داد و دادند.”
