جرج میشل فرستاده ویژه ایالات متحده در منطقه خاور میانه، نخستین بار پس از به روی کار آمدن دولت بنیامین نتانیاهو و در ادامه تلاش های پیشین در تاسیس دو دولت مستقل اسراییلی و فلسطینی، با رهبران این دو کشور دیدار و گفتگو می کند.
جرج میشل مذاکره کننده بازنشسته صلح از روز دوشنبه در خاور میانه به سر می برد. وی همچنین در راستای بخشی از سفر چند منظوره خود به منطقه و نشان دادن رویکرد جدید دولت اوباما در اتخاذ چشم اندازی وسیع تر در روند صلح خاور میانه، دیدارهایی با مقامات مراکش و الجزایر نیز داشته است. گفته می شود مقصد بعدی میشل پس از اورشلیم و رام الله، مصر و کشورهای حوزه خلیج خواهد بود.
به گزارش روزنامه های اسراییل بخشی از سیاست گروه اوباما، احتمال بررسی ارتباط بین مناقشات اسراییل و فلسطین و نگرانی های اسراییل از برنامه های اتمی ایران است.
ماموریت جرج میشل، هدایت گفتگو ها و یافتن راه حلی است برای مناقشه اسراییل و فلسطین که بعد از درگیری اسراییل و حماس در غزه وارد مرحله تازه ای شده است. با این حال به نظر می رسد این امر مغایر با دیدگاه های نخست وزیر اسراییل بنیامین نتانیاهو باشد.
نتانیاهو رهبر حزب لیکود و نخست وزیر اسراییل بین سال های 1999-1996، در بیانیه اخیر در مراسم تحلیف خویش اعلام کرد وی در جستجوی دست یابی به صلح در روابط اقتصادی با فلسطینیان است. وی در عین حال اشاره ای به تشکیل دولت های مستقل اسراییلی و فلسطینی که از سوی دولت پیشین و جامعه جهانی پذیرفته شده بود نکرد.
وزیر خارجه اسراییل، آویگدور لیبرمان تنها دو هفته پس از فعالیت دولت جدید، در یک سخنرانی جنجال برانگیز مدعی شد از این پس اسراییل خود را محدود و ملزم به روند اجلاس آناپولیس نخواهد کرد. از سرگیری گفتگوهای صلح خاور میانه در نوابر 2007 با حمایت دولت بوش و شرکت بسیاری از کشورهای عرب برای دست یابی به صلحی فراگیر درآناپولیس برگزار شد.
در عین حال به گفته مقامات دولت نتانیاهو، کشورهای جهان نباید در مورد تمایل یا عدم تمایل دولت جدید اسراییل در از سرگیری گفتگوهای صلح عجله به خرج دهند.
یکی از مقامات دولت جدید اسراییل می گوید “ما در حال بازبینی سیاست هایمان هستیم، انصافا دولت اوباما پس از گذشت چندماه از آغاز فعالیت، اخیرا در مورد بازبینی سیاست های دولت به نتیجه رسیده است. در حالیکه دولت جدید اسراییل تنها چند روز است که آغاز بکار کرده است.”
وی در ادامه می افزاید “نخست وزیر اسراییل تمایلش را به برقراری روابط دوجانبه اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک با مقامات فلسطینی نشان داده است.“
بررسی شرایط از سوی فرستاده ویژه
با این حال جرج میشل تا شفاف و مشخص شدن مواضع دولت جدید اسراییل، هیچ بیانیه خبری و مصاحبه ای در مورد دیدارهایش با مقامات اسراییل و فلسطین انجام نداده است.
استیوارت تاتل سخنگوی سفارت ایالات متحده در اسراییل بر این باور است که جرج میشل دریافته است سفر به کشورهایی در خاورمیانه که مقامات ارشد آمریکا کمتر از آن ها بازدید کرده اند، نشان دهنده تمایل دولت جدید به مشارکت بیشتر در امور خاورمیانه است.
تاتل همچنین می افزاید “تلاش ایالات متحده داشتن چشم اندازیست جامع از آنچه که در خاور میانه می گذرد و نه لزوما آنچه که فقط در اسراییل رخ می دهد.“
یکی دیگر از نشانه های تغییر سیاست ایالات متحده، احتمال یافتن ارتباطی است ملموس بین روند دست یابی به صلح اسراییل و فلسطین از یک سو و نگرانی های اسراییل از برنامه های اتمی ایران از سوی دیگر.
روز پنج شنبه روزنامه یدیوت آهورنوت به نقل از یکی از مقامات دولت اوباما معادله بوشهر در قبال ایتزهار را مطرح کرد که بدان معناست چنانچه اسراییل خواهان هم سو بودن واشنگتن با مواضع این کشور در قبال مساله ایران است، متقابلا نتانیاهو می بایست دستور تخلیه شهرک های یهودی نشین در کرانه باختری را صادر کند.
ستون نویس این روزنامه، شیمون شیفر، نوشته نتانیاهو و وزیران خارجه و دفاع کابینه یعنی لیبرمان و ایهود باراک توافق کردند تا در قبال یافتن راه حلی براین منافقشات جبهه مشترکی اتخاذ کنند و نشان دهند انعطاف اسراییل در برابر فلسطین مشروط به رویکرد ایالات متحده نسبت به تهدیدات اتمی ایران و همچنین حماس و حزب الله است.
شیفر در ادامه افزود “مقامات ارشد آمریکا اکنون از ارتباطی که نتانیاهو و باراک بین تمایل اسراییل به پیشرفت مسیر گفتگوها با فلسطینیان از یک سو و انتظارات دولت اسراییل از ایالات متحده در حل تهدیدات ایران از سوی دیگر مطرح کرده اند، کاملا آگاه هستند و مقامات ارشد آمریکا بر سر مساله بوشهر در قبال ایتزهار گفتگوها را آغاز کرده اند.“
مارک هلر کارشناس موسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تل آویو معتقد است مطرح کردن چنین معادله ای اصلا درست نیست، زیرا این دو موضوع کاملا از یکدیگر متفاوت هستند. وی همچنین می گوید “به عقیده من آنچه که اوباما قرار است در مورد مساله ایران انجام دهد تحت تاثیر چگونگی واکنش اسراییل در قبال فلسطینیان قرار نخواهد گرفت”.
به نظر می رسد بسیاری از مشکلات و پیچیدگی هایی که روند مذاکرات صلح را در زمان نخست وزیر سابق ایهود اولمرت به بن بست کشانده بود، اکنون بر سر راه جرج میشل قرارخواهد گرفت. حماس و فتح همچنان در جنگ سرد بسر می برند. گفتگوهای آشتی در مصر دو هفته قبل متوقف شد و هنوز تاریخ مشخصی برای ازسرگیری مذاکرات اعلام نشده است. حماس و اسراییل نیز هیچ گاه برای برقراری آتش بسی دوجانبه با هم به توافق نرسیدند.
همزمان فلسطینیان نیز اعلام کرده اند در صورتی که نتانیاهو از راه حل تشکیل دو دولت مستقل بطور شفاف پشتیبانی نکند، آنها نیز از برقراری روابط تجاری با اسراییل سرباز خواهند زد.
عمر الغول در روزنامه الحیات که دیدگاه های رسمی مقامات فلسطین را منعکس می کند نوشت “اگر نتانیاهو خوهان برقراری روابط تجاری و اقتصادی با فلسطین باشد و در عین حال با گسترش شهرک های یهودی نشین راه حل تشکیل دو دولت مستقل را نادیده بگیرد، رهبری فلسطین حاضر به گفتگو با دولت اسراییل نخواهد شد”.
منبع : کریسچن ساینس مانیتور، 16 آوریل