هم از رهبری صیانت می‌کنیم هم نظارت

نویسنده
نیما فرح آبادی

» مهدوی کنی در ریاست خبرگان ابقا شد

در رای گیری برای انتخاب اعضای هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری که در جلسه دیروز صورت گرفت، محمدرضا مهدوی کنی با ۶۴ رای از ۷۰ رای برای دو سال دیگر به ریاست این مجلس انتخاب شد.

مهدوی کنی که دبیرکل جامعه روحانیت مبارز تهران و از نزدیک‌ترین افراد به رهبر جمهوری اسلامی است، ۸۱ سال دارد و از بیماری و ضعف شدید جسمانی ناشی از کهولت سن رنج می‌برد؛ مسئله‌ای که باعث شده بود در ماه‌های اخیر شایعاتی درباره احتمال کاندیدا نشدن او برای ریاست مجدد بر مجلس خبرگان رهبری مطرح شود.

محمود هاشمی شاهرودی و محمد یزدی، دو رئیس سابق قوه قضائیه جمهوری اسلامی، به عنوان نایبان رئیس این مجلس نیز در سمت خود باقی مانده‌اند.

رای‌گیری برای انتخاب رئیس و اعضای هیات رئیسه مجلس خبرگان رهبری هر دو سال یک بار برگزار می‌شود.

ریاست این مجلس از زمان تأسیس در سال ۱۳۶۱ به عهده علی مشکینی بود. پس از مرگ او در سال ۱۳۸۶، اکبر هاشمی رفسنجانی به این سمت انتخاب شد.

در سال ۱۳۸۹ و با بالاگرفتن رویارویی اصولگرایان با هاشمی رفسنجانی بر سر مواضع انتقادی او درباره سرکوب‌های بعد از انتخابات ۸۸، محمدرضا مهدوی کنی در مقابلش نامزد شد ولی نهایتا اکبر هاشمی رفسنجانی از نامزدی برای این سمت انصراف داد و مهدوی کنی به این سمت انتخاب شد.

مجلس خبرگان رهبری نهادی متشکل از “فقیهان واجد شرایط” است که بر اساس اصل ۱۰۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت تعیین و نظارت بر ولی فقیه (رهبر جمهوری اسلامی) را دارد. مدت هر دورهٔ این مجلس که اعضای آن در انتخابات و با رأی مستقیم و مخفی مردم انتخاب می‌شوند، هشت سال است.

مجلس خبرگان تعداد اعضایش را ۸۶ نفر تعیین کرده است. مرجع تشخیص صلاحیت برای نامزدی و انتخاب به عنوان عضو این مجلس، فقهای شورای نگهبان هستند که به نوبه خود از سوی رهبرجمهوری اسلامی انتخاب می‌شوند.

محمدرضا مهدوی کنی در عین حال دبیرکل جامعه روحانیت مبارز، از مهم‌ترین تشکل‌های سیاسی اصولگرایان در ایران، نیز هست. او همچنین رئیس دانشگاه امام صادق است.

وی در دولت‌های مهدی بازرگان و محمدعلی رجایی، وزیر کشور بود و پس از کشته‌شدن محمدعلی رجایی و محمدجواد باهنر در شهریور ۱۳۶۰ در جریان انفجار دفتر نخست‌وزیری، کفیل نخست‌وزیری شد.

 

تحلیل دوستان و دشمنان

مهدوی کنی در سخنانی نظرات خود را پیرامون نقش مجلس خبرگان، شرایط کشور و انتخابات دوره آتی ریاست جمهوری بیان کرد. وی با اظهار اینکه “دشمنان و مخالفان در پی تضعیف مجلس خبرگان هستند و برخی دوستان هم کم لطفی می کنند” در مورد نقش این مجلس گفت که خبرگان مسئول انتخاب رهبری است و “در صیانت و نظارت بر رهبری نقش غیرقابل انکاری دارد.”

برخی از منتقدان مجلس خبرگان گفته اند که این مجلس به وظیفه قانونی خود که نظارت و در صورت لزوم، انتقاد و ارائه رهنمود به رهبر جمهوری اسلامی است عمل نمی کند و عملا به محلی برای ستایش و تایید اقدامات رهبر تبدیل شده است.

محمدرضا مهدوی کنی در بخش دیگری از سخنان خود با تاکید بر لزوم حفظ نظام جمهوری اسلامی، گفت:‌ “حفظ نظام به این نیست که از مردم با سلاح و زور بخواهیم حتما مسلمان شوند و انقلاب را قبول داشته باشند.”

وی گفت که‌ آیت الله خمینی “با همه قدرتی که داشتند، هیچگاه نگفتند که من ولی فقیه هستم و کسی نباید روی حرف من حرف بزند و همه باید به حرف من گوش کنند، بلکه اعمال ولایت را در مواقع بحرانی انجام می دادند.”

وی به عنوان نمونه، نحوه رفتار آیت الله خمینی در جریان درگیری جناح های داخلی حکومت در زمان ریاست جمهوری ابوالحسن بنی صدر، نخستین رئیس جمهوری ایران را یادآور شد و این نظر را مطرح کرد که رهبر سابق جمهوری اسلامی “به احترام رای ملت، در برابر رفتارهای بنی صدر صبر می کرد.”

مهدوی کنی در حالی به رویکرد آیت الله خمینی در دوره ریاست جمهوری بنی صدر اشاره می کند که در ماه های اخیر، رقابت بین جناح های طرفدار محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری و جناح مقابل که خود را حامی آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی می داند، شدت گرفته است.

در ماه های اخیر برخی از مخالفان احمدی نژاد در حکومت، موضع گیری های او در برابر خامنه ای را تلویحا با رفتار اولین رئیس جمهور ایران مقایسه کرده اند.

 

انتخابات ریاست جمهوری

مهدوی کنی بخشی از سخنان خود را هم به اظهار نظر در مورد انتخابات آتی ریاست جمهوری اختصاص داد و از جمله گفت: “قصد ندارم در انتخابات دخالت کنم که بگویم چه کسی کاندیدا شود.”

در مورد ویژگی های نامزد مناسب برای انتخابات ریاست جمهوری، رئیس مجلس خبرگان گفت “ما در بحران هستیم و با مشکلات داخلی و خارجی مواجهیم و هرکس بیاید، مسئولیت سنگینی بر عهده دارد و باید برای حل مشکلات کار کند” و افزود‌ “کسانی باید کاندیدا شوند که هم برنامه و هم تیم دارند.”

رئیس مجلس خبرگان خواستار شرکت گسترده مردم و برگزاری پرشور انتخابات شد و گفت که “اگر مردم با بعضی اشخاص و جریانات سیاسی قهر هستند، با انقلاب اسلامی که خودشان با فداکاری و نثار خون پاک شهدا به دست آوردند، قهر نکنند.”

وی گفت که حضور گسترده مردم در رای گیری “دشمن را ناامید و راه نفوذ بیگانگان را مسدود می کند.”