استیون مافسن
دولت بوش به شرکت های نفت و گاز اروپایی نسبت به سرمایه گذاری در ایران هشدار داد. این اقدام به منظور خنثی کردن حرکت تهران برای جذب سرمایه گذاران بزرگ بین المللی صورت می گیرد.
در عرض دو هفته گذشته، دولت آمریکا با تعدادی از مدیران شرکت های نفتی در مورد خاورمیانه ملاقات داشته است و در یکی از جلسات یک مقام رسمی وزارت خارجه به آن ها هشدار داده و گفته است شرایط ایران “حاد است و حاد تر هم خواهد شد.”
یکی دیگر از مدیران یک شرکت بزرگ اروپایی گفت: “دولت تمام نیروی خود را صرف این کرده است که این شرکت ها را قانع کند که هر گونه فعالیت مرتبط با ایران اشتباه خواهد بود.”
علی رغم فشار های دولت بسیاری از شرکت های بزرگ نفتی قرار است فردا در جلسه ای در وین، که توسط شرکت ملی نفت ایران برگزار می شود، برای نشان دادن علاقه خود به 12 سایت نفتی زمینی و 5 سایت دریایی، گرد هم آیند. مدیرانی از شرکت های رویال داچ شل، لوک اویل از روسیه، شرکت بین المللی اکتشاف و بهره برداری نفت سینوپک از چین، و شرکت او ام وی از استرالیا در این گرد هم آیی شرکت خواهند کرد.
پاتریشیا ماری، سخنگوی شرکت فرانسوی توتال گفت: “مسلما ایران به عنوان یک سرزمین نفت خیز برای همه جالب است.” شرکت توتال که بین سال های 1995 و 2002 بالغ بر 4 میلیارد دلار در ایران سرمایه گذاری کرده است نیز در این گردهم آیی شرکت می کند. وی در مورد توصیه های تهدید آمیز آمریکا گفت: “ما آن را می شنویم…ولی به قانون فرانسه و قانون اروپا احترام می گذاریم؛ ما مجبور نیستیم از قوانین آمریکا تبعیت کنیم.”
ماری گفت شرکت توتال امسال در مورد ادامه یا توقف پروژه گاز طبیعی مایع (LNG ) در جنوب ایران تصمیم می گیرد.
هفته گذشته شرکت رویال داچ شل و شرکت اسپانیولی رپسول موافقت نامه ای را برای امکان سنجی راه اندازی پروژه چند میلیاردی گاز طییعی مایع با ایران امضا کردند.
شرکت های نفتی و مشاوران آنها گفتند هر گونه اکراه در همکاری با ایران بیشترنتیجه خست ایران خواهد بود تا تهدیدهای آمریکا. ایران معمولا در قرارداد های خود شرکت ها را وادار به انجام هزینه ها می کند و درازای آن مقداری نفت در اختیار آن ها می گذارند تا پیش از واگذاری کامل به شرکت ملی نفت، سود اندکی ببرند.
گری سیک، متخصص مسائل ایران در دانشگاه کلمبیا می گوید: “ایرانی ها در عمل باعث شدند تحریم ها موثرتر واقع شود.”
یکی دیگر از مدیران نفتی گفت ایرانیان معمولا نرخ های سود یک رقمی برای سرمایه گذاران نفتی در نظر می گیرند یعنی به مراتب کمتر از آنچه شرکت های نفتی در جاهای دیگر عایدشان می شود.
وی گفت: “ ایرانیان همواره می گویند نیازی نمی بینند تا نرخ بالاتری پیش بینی کنند زیرا شرایط خاک شناسی ایران کمترین ریسک را دارد و آن ها می دانند که ذخایر نسبتا قابل توجهی دارند. ولی اکنون ضروری است خطرات سیاسی را نیز در نظر بگیریم.”
کوشش برای جلوگیری از سرمایه گذاری در نفت بخشی از سیاست بوش برای به انزوا کشاندن ایران است؛ سیاستی که به دلیل پیگیری ایران در دست یابی به فن آوری هسته ای دنبال می شود.
تجارت شرکت های آمریکایی با ایران ممنوع است. در سال 1995 بر اساس یک بخشنامه دولتی حتی حمل نفت ایران به اروپا نیز توسط این شرکت ها ممنوع شده بود. در سال 1996 کنگره آمریکا قانون تحریم ایران و لیبی را تصویب کرد که به دولت آمریکا اجازه می داد شرکت هایی را که با ایران تجارت می کنند مجازات نماید. هر چند ایالات متحده اقدامات شرکت های نفتی اروپایی مرتبط با نفت در ایران را نادیده گرفته است لیکن یک مدیر اروپایی گفت احتمالا دولت بوش در این سیاست تجدید نظر خواهد کرد.
سین مک کورمیک ، سخنگوی وزارت خارجه در مورد مذاکرات نفتی شرکت شل با ایران گفت : “سرمایه گذاری های فراتر از حد معینی سیاستمداران را وامی دارد که نگاهی به آن بکنند تا مگر به عنوان دولت اقدامی لازم باشد.”
یک سخنگوی شرکت شل نیز اظهار داشت: “هنوز هیچ تصمیمی گرفته نشده است و هر تصمیمی برای انجام یک پروژه یک سال بعد خواهد بود.”
منبع: واشنگتن پست ، 1 فوریه 2007