با گذشت چند روز از دیدار رهبر جمهوری اسلامی با تعدادی از مسئولان “جشنواره فیلم مردمی عمار”، جزئیات بیشتری از این دیدار و سخنان آیت الله خامنه ای در آن منتشر شده است. این جلسه صبح روز سه شنبه اول اسفند در بیت رهبری برگزار شد.
حسن عباسی از تئوریسین های جریان حزب الله که می گوید روزنامه نیویورک تایمز از وی به عنوان “کیسینجر جهان اسلام” نام برده، مسعود ده‌نمکی کارگردان سری فیلم های اخراجی ها و از فعالان جریان حزب الله، نادر طالب زاده مجری برنامه هائی در صدا وسیما، سعید قاسمی یکی از سخنران های همیشگی مراسم مختلف انصار حزب الله و بسیج که از وی به عنوان یکی از سرداران جنگ ایران و عراق نام برده می شود و ابوالقاسم طالبی کارگردان فیلم قلاده های طلا که به گفته خودش آن را به دستور علی خامنه ای علیه جنبش سبز ساخته بود، از سخنران های این جلسه بودند.
در این دیدار، وحید جلیلی، مدیر دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، در سمت چپ آیت الله خامنه ای نشسته بود و فرج الله سلحشور، کارگردان سریال تلویزیونی حضرت یوسف که چند روز قبل گفته بود قبل از انقلاب اسلامی یکی از کسانی بود که سینماها را آتش می زده، در سمت راست رهبر جمهوری اسلامی.
این افراد همگی به حمایت افراطی از آیت الله خامنه ای و ضدیت، اهانت و گاه فحاشی به منتقدان و مخالفان او مشهور هستند. آنها و تعدادی دیگر از همفکرانشان، جشنواره ای را با عنوان “جشنواره فیلم مردمی عمار” از سال ۱۳۸۹ برگزار می کنند که هدفش را معرفی و تقویت “سینمای انقلاب اسلامی و هنر دینی” عنوان کرده است.
محمد نوری زاد، نویسنده و فیلمسازی که تا قبل از سال ۱۳۸۸ از حامیان آیت الله خامنه ای بود به “روز” می گوید که مردمی بودن جشنواره فیلم عمار “مطلقا دروغ” است.
به گفته او، این جشنواره و مسئولانش “سالن های سینما، صدا و سیما و بودجه ای گزاف از جانب حکومت” را در اختیار دارند و خودشان را “مردمی” معرفی می کنند.
نوری زاد می گوید “همه مسئولان روی پرده و پشت پرده جشنواره عمار را می شناسند” و می افزاید که “چطور می شود یک تشکیلات مردمی باشد اما بخش وسیعی از مردم هیچ جایی در آن نداشته باشند و آغوش خود را تنها برای اقلیتی محض باز کند؟”
جهاد و مسائل جنسی
اما اعتقاد رهبر جمهوری اسلامی درباره حامیانش در جشنواره فیلم عمار با نظر منتقدانی مانند نوری زاد به طور کامل مخالف است. رهبر جمهوری اسلامی که “عماریون” [نامی که مسئولان جشنواره عمار خود را به آن می خوانند] را به حضور پذیرفت، بارها از آنها تجلیل و به ادامه کار تشویق کرده است.
آیت الله خامنه ای به آنها گفت که در حال “جهاد” هستند و باید به کار خود ادامه بدهند.
“نگاه به هنر اسلامی و سینمای دینی باید نگاهی بلندمدت و همراه با برنامه‌ریزی دقیق و امید به آینده و بهره‌گیری مناسب از ابزار هنر برای تأثیرگذاری حداکثری باشد.”
رهبر جمهوری اسلامی ضمن تأکید بر “ضرورت برنامه‌ریزی و تشکیل اتاق فکر برای حرکت جوانان و استعدادهای جدید در عرصه هنر اسلامی و سینمای دینی”، خواستار ورود “افراد متدین، انقلابی و صاحب تخصص و تجرب” به سینما شد.
او در عین حال گفت افراد متدین و انقلابی برای ورود به سینما باید ابتدا “مصونیت سازی” کنند و افزود که “تنها راه مصون‌سازی ارتباط مستمر با خدا، بجا آوردن نوافل و تضرع به درگاه الهی” است.
سایت رسمی علی خامنه ای در گزارش خود از این دیدار، اشاره ای به این نکرده که به گفته رهبر جمهوری اسلامی، سینما چه دارد که افراد متدین برای ورود به آن باید با روش هایی مانند “تضرع به درگاه الهی” مصون سازی کنند.
اما یکی از شرکت کنندگان در این دیدار، صحبت های بیشتری از آن را منتشر کرده است.
محمدمهدی خالقی که سایت تریبون از او به عنوان “مستندساز انقلابی” نام برده، نوشته که آیت الله خامنه ای در این دیدار “مسائل جنسی” در سینما را “عادی و طبیعی” دانسته زیرا به گفته او سینما “یک پدیده غربی” است.
بسیاری از کسانی که روز سه شنبه به بیت رهبری رفته بودند تا با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کنند، سینمای مستقل و غیر حکومتی ایران را “فاسد” می دانند.
فرج الله سلحشور پیش از این، سینماگران را با الفاظی مانند “فاحشه” و “خائن” که برخی از آنها “باید اعدام بشوند”، خطاب کرده بود.
آیت الله خامنه ای روز اول اسفند به “نقش مسئولان و مراکز دانشگاهی مرتبط در اثرگذاری بر فضای سینمایی و رسانه‌ای کشور” اشاره کرد و گفت که “اصلاح این عرصه نیازمند اصلاح مبادی ورودی آن” است.
محمد نوری زاد می گوید: “تشکیلاتی به نام عمار درست کرده اند برای اینکه بعد از 34 سال از اینکه نتوانسته اند چیزی به نام هنر انقلاب به وجود بیاورند، احساس ورشکستگی می کنند.”
خشم علیه لینکلن
به گزارش دفتر رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله خامنه ای در دیدار با مسئولان جشنواره فیلم عمار، ساخت “فیلم‌های سیاسی بر ضد ایران و یا اعطای جایزه به فیلم‌های ضد ایرانی” را محکوم و در عین حال از اینکه “مجموعه های هنری غرب مانند هالیوود به فیلم‌های ضد صهیونیستی ایران اجازه حضور در جشنواره‌های سینمایی را نمی‌دهند” به شدت انتقاد کرد.
او این مسائل را “نشانه‌های آشکار از آمیخته‌بودن سیاست و هنر در آمریکا و غرب” دانست.
آنگونه که محمدمهدی خالقی نوشته، آیت الله خامنه ای در این دیدار به طور مشخص به فیلم های آرگو و لینکلن اشاره کرد.
آرگو فیلمی با بازیگری و کارگردانی بن افلک است و داستان فرار چند کارمند سفارت آمریکا از ایران طی یک عملیات پیچیده سازمان جاسوسی مرکزی آمریکا (CIA) پس از اشغال سفارت این کشور در تهران در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ را روایت می‌کند. لینکن فیلمی به کارگردانی استیون اسپیلبرگ است که مقطعی از زندگی و تلاش های آبراهام لینکلن، شانزدهمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا که به لغو برده داری در این کشور انجامید را به نمایش گذاشته است.
هر دوی این فیلم ها از نامزدهای اصلی دریافت جایزه اسکار در سال جاری هستند.
به گفته محمد نوری زاد، آیت الله خامنه ای “از بدو رهبر شدن اعتقاد داشت که ما باید به یک خودباوری در عرصه هنر برسیم و از نگاه به جشنواره های خارجی پرهیز کنیم.”
آنگونه که خالقی و دیگر سایت های حکومتی نوشته اند، رهبر جمهوری اسلامی در دیدار سه شنبه گفت اینکه تاکنون فیلمی مانند آرگو در آمریکا ساخته نشده بود، تعجب آور است نه ساخته شدن آن.
آیت الله خامنه ای همچنین از آبراهام لینکلن به عنوان “یکی از ضعیف ترین روسای جمهور آمریکا” نام برد و گفت: “من فیلم لینکلن را ندیده ام و هرگز هم نخواهم دید. احتمالا در فیلم از او یک قهرمان ساخته اند.”
جملات خشم آمیز رهبر جمهوری اسلامی علیه شانزدهمین رئیس جمهور آمریکا و نام بردن از او به عنوان یکی از “ضعیف ترین” روسای جمهور این کشور با نظر بسیاری از آمریکایی ها متفاوت است.
اکثریت مردم آمریکا، آبراهام لینکلن را یکی از سه شخصیت بزرگ این کشور در تمام تاریخ آن می دانند.
او به سالها برده‌داری در آمریکا خاتمه داد و اتحاد ایالات آمریکا را در یک جنگ داخلی خونین حفظ کرد. از آبراهام لینکلن به عنوان یکی از مروجان آزادی، دموکراسی و اندیشه های انسانی و فردی که دیدگاه هایش، بیشترین تاثیر را در شکل گیری ارزش های آمریکایی داشته نام برده می شود.
“هنر تعریف دارد”
گزارش های رسمی و غیر رسمی می گویند که آیت الله خامنه ای در دیدار با مسئولان جشنواره فیلم عمار، به شدت از اینکه به فیلم های انقلابی جمهوری اسلامی در جشنواره های اجازه پخش نمی دهند، انتقاد کرد.
خامنه ای در این میان از اینکه در غرب اجازه پخش فیلم هایی مانند بازمانده، شکارچی شنبه و قلاده های طلا نمی دهند انتقاد کرد.
محمد نوری زاد می گوید: “آنچه برای جشنواره های معتبر خارجی اهمیت دارد هنر است و این هنر در سینمای دینی و انقلابی نمی گنجد. چنین سینمایی در سطح جهان مخاطبی ندارد.”
به گفته این منتقد صریح اللهجه آیت الله خامنه ای، سینما و هنر تعریف دارد که این تعریف چه بخواهیم و چه نخواهیم بیرون از مرزهای حاکمیتی ماست. ما هنر را به عنوان ابزار در اختیار گرفته ایم و حالا می خواهیم مفاهیم دینی خودمان را هم به زور در آن بریزیم.
