توقف در تهران؛ استقبال در زاهدان

کاوه قریشی
کاوه قریشی

» باز هم "کارشکنی" در سفر مولوی عبدالحمید به حج

امام جمعه سنی مذهب زاهدان برای چندمین سال پیاپی به دلیل آنچه “کارشکنی مسولان مربوطه” خوانده شده از سفر برای حج به عربستان سعودی بازماند؛ آنهم درحالیکه پیش‌تر به نوشته سایت شخصی وی، وزارت اطلاعات با استرداد گذرنامه و سفر او به حج موافقت کرده بود.

ادامه جلوگیری از مسافرت رهبران اهل سنت که رئیس دفتر مولوی عبدالحمید آن را نشانه “تعصبات، تنگ نظری‌ها و اعمال سلیقه‌های نظام” دانسته بود همزمان است با ادامه نقض حقوق این اقلیت مذهبی در ایران.

در همین راستا آخرین نامه اهل سنت ایران به رهبر جمهوری اسلامی که هفته قبل متنتشر شد مانند نامه‌های قبلی بی‌پاسخ مانده است. احمد شهید، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران هم در سومین گزارش خود از نقض حقوق بشر جمهوری اسلامی با تاکید بر نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی، وضعیت اهل سنت را هم یادآوری کرده است.

روز شنبه، ۲۹ مهرماه، پایگاه اطلاع رسانی مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان از ممانعت سفر وی به عربستان سعودی خبر داده است.

بر اساس این گزارش، مولوی عبدالحمید طبق وعده مسئولین مبنی بر موافقت با سفر او در سال جاری جهت شرکت در مراسم حج به تهران رفته بود، با اعمال برخی کارشکنی‌ها موفق به انجام این سفر نشد.

 دفتر امام جمعه زاهدان در مورد این کارشکنی‌ها توضیحی نداده، اما نوشته با توجه به اینکه نزدیک به ۳ سال است گذرنامه مولانا عبدالحمید و چند تن دیگر از علمای اهل سنت توقیف شده، چند روز قبل برخی از مسولان استانی وزارت اطلاعات اطلاع دادند که مشکل گذرنامه وی حل شده و به منظور تحویل گرفتن گذرنامه و اخذ ویزا برای سفر حج به تهران برود.

اما به نوشته سایت رسمی مولوی عبدالحمید پس از مراجعه او، مسئولین مربوطه با کارشکنی و تحویل گذرنامه پس از پایان وقت قانونی صدور ویزای حج، عملا مانع از سفر شدند.

نهاد‌های امنیتی جمهوری اسلامی در مرداد ماه سال ۸۹ گذرنامه مولانا عبدالحمید اسماعیل زهی امام جمعه اهل سنت زاهدارا به هنگام بازگشت از سفر ترکیه توقیف کرده بودند.

به دنبال توقیف گذرنامه آقای عبدالحمید اسماعیل زهی و بازماندن وی از سفر به عربستان، مولوی عبدالمجید مراد زهی، مسئول دفتر و سخنگوی وی در مصاحبه با روز، ضمن غیر قانونی خواندن این اقدام گفته بود: “منشاء توقیف گذرنامه آقای مولوی عبدالحمید، تعصبات، تنگ نظری‌ها و اعمال سلیقه‌های نظام و سیستم است.”

مولوی عبدالحمید اسماعیل ­زهی، امام جمعه اهل سنت مسجد مکی شهر زاهدان، مدیر مدرسه دارالعلوم این شهر و یکی از روحانیون با نفوذ در بین علما و سنی‌های منطقه سیستان و بلوچستان است. او در انتخابات ریاست جمهوری گذشته از نامزدی مهدی کروبی حمایت ومقامات جمهوری اسلامی را به اعمال سیاست‌های تبعیض آمیز علیه اقلیت اهل تسنن در ایران متهم کرد. مولوی، در طول سالهای گذشته یکی از منتقدین گروه افراطی جندالله در زاهدان بوده و اقدامات آن‌ها راتفرقه آمیز و فتنه گرانه خوانده است.

سایت اطلاع رسانی این شخصیت اهل سنت پس از اعلام خبر جلوگیری از سفر به حج نوشته که مولوی عبدالحمید به هنگام بازگشت در فرودگاه مورد استقبال هوادارن خود قرار گرفته است.

 

سفرهای که تمام نمی‌شوند

اما مولوی عبدالحمید تنها شخصیت اهل سنت نیست که با ضبط گذرنامه یا تعلل در انجام کارهای اداری، از مسافرتهای‌های خارج از کشور وی جلوگیری شود.

در آبان ماه گذشته نیروهای امنیتی از سفر مفتی محمدقاسم قاسمی و مولانا احمد نارویی، دو تن از شخصیت‏های اهل سنّت ایران، برای به جا آوردن مناسک حج در عربستان سعودی جلوگیری کردند.

آن زمان عبدالستار دوشوکی، کار‌شناس مسائل اهل سنت و مدیر مرکز مطالعات بلوچستان در لندن با انتقاد از محرومیت سنی‌ها از داشتن مسجد در پایتخت به شدت از روند جلوگیری علمای اهل سنت برای سفر در مراسم سالانه حج انتقاد کرده بود.

او با اشاره به توقیف گذرنامه مفتی محمد قاسم و مولوی احمد گفته بود: “به این ترتیب علاوه برجلوگیری از به جا آوردن رکن اصلی اسلام یعنی نماز جماعت، حداقل بخش‌هایی از شهروندان سنی مذهب از اجرای فریضه حج نیز که یکی دیگر از ارکان دین است، محروم مانده‌اند. این واقعا برای مردم سوال است: این چه نوع اسلامی است که گذشته از مسائل سیاسی اجتماعی فرهنگی و اقتصادی، از اجرای ارکان اصلی اصول اسلام توسط سنی‌های کشور خودش جلوگیری می‌کند.”

در آبان ماه سال ۸۹ هم حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان در فرودگاه امام خمینی تحت بازرسی و تفتیش قرار گرفت و به گفته منابع خبری اهل سنت گذرنامه‌اش توقیف شد، نامش در فهرست ممنوع الخروج‌ها بود.

هاشم حسین‌پناهی مدرس مدرسهٔ علوم دینی امام بخاری سنندج نیز به همین ترتتیب در فرودگاه امام خمینی تحت بازرسی و تفتیش مأموران قرارگرفتند.

مولانا عبدالغنی بدری، معاونت آموزشی حوزهٔ دارالعلوم زاهدان، دکتر عبیدالله استاد حدیث این حوزه و مولانا عثمان قلندرزهی، مدیر مدرسه مدینة‌العلوم خاش از جمله دیگر شخصیت‌های اهل سنت هستند که پیش‌تر گذرنامه‌های آن‌ها در به هنگام عزم برای شرکت در یک کنفرانس بین‌المللی اسلامی در ترکیه توقیف شده بود.

 

صدای سنی‌ها به خامنه‌ای نمی‌رسد

اهل تسنن که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند در ۱۴ استان زندگی می‌کنند. تعداد آن‌ها در تهران حدود یک میلیون نفر برآورد شده است. سنی‌های ساکن پایتخت حتی یک مسجد برای به جا آوردن مناسک دینی خود ندارند.

نقض حقوق آن‌ها در کنار سایر اقلیت‌های مذهب، علاوه بر نمایندگان مجلس بار‌ها از سوی نهادهای مدافع حقوق بشر مورد انتقاد قرار گرفته و محکوم شده است.

در اوایل ماه جاری برای چندمین بار پیاپی جمعی از فعالان مذهبی اهل سنت ایران به رهبر جمهوری اسلامی نامه نوشته و با اشاره به اذیت و آزار پیروان این اقلیت مذهبی از بازداشت و زندان “ده‌ها تن از علما و فعالان اهل سنت، به دلیل داشتن عقاید مذهبی” انتقاد کرده و خواستار تشیکل یک “هیئت منصف عالیرتبه» برای حل مشکلاتشان شده بودند؛ نامه‌ای که مانند نامه‌های قبلی تا کنون بی‌پاسخ مانده است.

این نامه در شرایطی به آیت الله خامنه‌ای فرستاده شدکه پیش از آن محدودیت‌های جدیدی برای فعالان اهل ایجاد شده بود. از جمله اینکه ۱۷ معلم سنی مذهب در کردستان به علت عقاید مذهبی، ممنوع التدریس شدند.

در هفته‌های گذشته احمد شهید، گزارشگر ویژه گزارشگر ویژه سازمان ملل برای رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در ایران و هاینِر بیلِفِلت، گزارشگر آزادی دین یا عقیده،، در بیانیه‌ای از وضعیت “اقلیت‌های دینی” در ایران ابراز نگرانی کردند.